Terwijl de ministers van buitenlandse zaken vandaag en morgen (13-14 dec. 2010) in Brussel bijeenzijn om een uitweg te vinden uit het euromoeras, waarin steeds meer landen met grote schulden dreigen weg te zinken, neemt de speculatie over een op handen zijnd einde van het euro-experiment met de dag toe.
Nadat Ambrose Evans-Pritchard (AEP) van de Telegraph.uk afgelopen weekend al had geroepen, dat euroland op zoek moet naar een begrafenisondernemer, publiceert ZeroHedge vandaag een artikel van Alex Gloy / Lighthouse Investment management, dat naar mijn mening tot nu toe het beste beeld geeft van de Gordiaanse knoop, waarin de euro-elite zich heeft verstrikt en van het beperkte aantal mogelijkheden die te ontwarren.
Aan de ene kant is er een einde aan de opties om alle schuldenlanden en hun insolvabele banken te blijven steunen met gemeenschapsgeld, want daarvoor zijn die schulden veel te groot, 2,2 biljoen euro, excl. Italië. Het zou er uiteindelijk op neerkomen dat Duitsland en Nederland garanties afgeven voor de gezamenlijke schulden van alle PIIGS en hun banken en als het werkelijk mis zou gaan, zelf miljardenleningen zouden moeten sluiten om de schuldeisers - Japan, China, Arabische oliestaten - schadeloos te kunnen stellen.
Aan de andere kant is het opkopen van alle staatsobligaties van de PIIGS door de ECB - zoals de FED doet in de VS - evenmin een optie, want dat is geld gooien in een bodemloze put. Het zou de inflatie aanwakkeren, de rente doen stijgen en de euro onderuithalen. Duitsland met z'n Weimarverleden is daar hyperallergisch voor.
Het zou zelfs de ECB insolvabel kunnen maken, want het is harde werkelijkheid dat geen enkel schuldenland in staat zal zijn de extra ECB-kredieten ooit terug te betalen. Hun probleem is nl., dat ze meer schuld hebben dan ze aankunnen, de "hulp" bestaat uit nóg meer schuld en bovendien tegen een rentepercentage dat hoger is dan de jaarlijkse groei van hun economie. Over enkele jaren is hun totale schuld daardoor nog hoger dan nu en zullen ze die alsnog moeten herstructureren.
Uiteindelijk moeten de leiders van de EU-landen de knoop doorhakken. Kiezen ze voor het uitgeven van Euro-obligaties, waarmee alle schulden van Europese overheden tezamen op één hoop worden geveegd en Duitsland en Nederland een hogere rente op hun staatsleningen zullen moeten accepteren? Dat zou tevens impliciet betekenen dat een land zijn fiscaal beleid niet meer zelf kan bepalen. Of kiezen ze ervoor één of meer schuldenlanden uit het euroblok te zetten, zodat die hun schulden kunnen herstructureren ten koste van de zg. "senior bond holders"? Tot nu toe is dat vloeken in de kerk, al heeft Merkel wel een - snel weer ingeslikt - voorstel in die richting gedaan, zij het met ingang van 2013. Als het aan de markt ligt, krijgt de EU daarvoor echter geen respijt. Over dit controversiële onderwerp eist de markt duidelijkheid van de zwalkende EU-leiders en wel nú.
De enige reële optie die over lijkt te blijven, is dat Duitsland - en dus ook Nederland - het euroblok verlaten en met een eigen nationale munt verdergaan, net als de UK, Zweden en Denemarken nu. Dat zou de zwakke broeders in het euroblok gelegenheid bieden hun eigen munt(en) te devalueren. Zover is het nog niet, maar in 2011 - als Spanje kopje onder gaat - zal er hoe dan ook een beslissing moeten vallen, ook al mogen we erop vertrouwen dat de politiek vechtend door de Brusselse wandelgangen zal rollen om die fatale ingreep tot de allerlaatste minuut uit te stellen, intussen voortdurend roepend dat dit een heilloze weg is en het laatste waaraan men moet denken. Inderdaad, aan het eind van de rit is er geen ontkomen meer aan.
Het niet-denkbeeldige gevaar dreigt, dat de politieke elite - net als in hun arrogantie met het Verdrag van Lissabon - bij het nemen van ingrijpende, onomkeerbare beslissingen met gevolgen voor de nationale souvereiniteit van de lidstaten het meest heikele punt omzeilt en een besluit op slinkse wijze doorvoert zonder de uiteindelijke autoriteit, de bevolking, te raadplegen. Als dat gebeurt, weet iedereen dat de democratie de facto is afgeschaft en het tijdstip voor burgerlijke ongehoorzaamheid is aangebroken.
Toegevoegd, 23 december 2010
Twee ontwikkelingen die de doodsstrijd van de euro met een paar jaar kunnen verlengen:
1. Nieuw reddingsfonds eurozone in de maak
2. China bereid EU financieel bij te staan
Opmerkelijk van pt. 1. (een soort IMF voor de eurozone, een EUMF onder de knoet van de Duitse centrale bank, waardoor de onafhankelijke positie van de ECB wordt ondergraven) is de voorwaarde voor financiële steun aan lidstaten in nood: "Landen die bij het fonds lenen, dienen daar wel onderpand tegenover te stellen zoals goudreserves of private obligaties."
Dit betekent niet minder dan een stilzwijgende herinvoering van de goudstandaard voor internationale verplichtingen en een teken aan de wand voor de rol van de US$ als de wereldreservevaluta. De waarde van goud - per vandaag tegen de €34.000 / kilo spot [US$44,500] - zal daardoor een enorme 'boost' krijgen, omdat nu elke nationale centrale bank de markt op moet om goudreserves aan te leggen, of te vergroten.
En bij pt. 2. rijst de vraag, of de EU wel zo blij zal zijn met dit Chinese steunaanbod. Gaan de EU en de aangesloten landen afzonderlijk zich in arren moede 'verkopen' aan de Chinezen voor een scheepslading US$$, terwijl de USFED alles op alles zet om de waarde daarvan te laten kelderen? En laat de EU het gebeuren, dat de Chinezen eenzelfde invloed krijgen op de interne markt en het financiële beleid, als waarmee ze nu de aan schulden verslaafde Amerikanen in de houdgreep hebben?
Beide berichten worden ook vermeld in Der Spiegel International [Engelse versie], waarin wordt benadrukt dat pt. 1. direct door het Duitse Ministerie van Financiën is ontkend. Er is naar gekeken, zegt het ministerie, maar dit is niet de lijn die we momenteel volgen. Waarvan akte.