We worden bestolen waar we bij staan

Op zondag, 25 januari 2015, zijn er verkiezingen in Griekenland. De Grieken zijn de afgelopen drie jaar volledig uitgekleed. De werkloosheid bedraagt er 25% (jeugdwerkloosheid 50%) en 21% van de bevolking is onder de armoedegrens terechtgekomen. Vreemd, zou je denken, want het IMF en de EU hebben, weliswaar met frisse tegenzin, ruim 250 miljard aan de Grieken "geleend" in ruil voor de belofte dat de Griekse regering de zaken intern op orde zou brengen. De lonen omlaag, de pensioenen omlaag, de corruptie bestrijden, staatseigendommen verkopen en vooral, zorgen dat het belastingsysteem gaat functioneren, want de Grieken betaalden nauwelijks belasting.

Na een erg trage start, waardoor een tussentijdse schuldsanering noodzakelijk was, is de Griekse regering uiteindelijk aan de slag gegaan met als gevolg dat de economie in vijf jaar met 25% gekrompen is en het land in een deflatoire spiraal terecht is gekomen. Aanvankelijk was de staatsschuld 130% van het BNP en de bedoeling was die naar minder dan 120% terug te brengen, maar door de krimp van de economie en de extra leningen staat de meter nu in de buurt van 180% en loopt nog steeds verder op. Met andere woorden, Griekenland is insolvabel en zal die torenhoge schuld nooit terug kunnen betalen.

In de polls staat de linkse partij Syriza bovenaan. Zij belooft de kiezers een eind aan alle bezuinigingen en nieuwe onderhandelingen met he IMF en de EU over (gedeeltelijke) kwijtschelding van de schulden. En als ze hun zin niet krijgen, dreigen ze met een 'Grexit', Griekenland uit de euro en als het niet anders kan, Griekenland uit de EU. Dat althans is de inzet bij de onderhandelingen, eigenlijk gewoon chantage. De grootste schuldeiser, Duitsland, liet bij voorbaat al weten, dat de tijd van chantage voorbij was en dat wat een paar jaar geleden nog ondenkbaar was, dat een land het eurosysteem zou verlaten, nu niet per se een probleem hoefde te zijn. Wat is er in die paar jaar veranderd, dat Angela Merkel het spel hard wil spelen?

Aanvankelijk zaten de grote Europese banken tot hun strot volgepropt met Griekse staatsobligaties en zakelijke leningen, vooral Franse en Duitse banken, maar ook Spaanse. Als de Grieken in 2012 de kans hadden gekregen uit de euro te stappen, hadden de banken de toenmalige schulden ('slechts' 50 à 60 miljard) moeten afschrijven en dat had zelfs einde euro kunnen betekenen. Nederland en Duitsland hadden de plannen daarvoor al klaarliggen, zoals Knot en Dijsselbloem onlangs toegaven. Was dat toen maar gebeurd, dan hadden nu niet alleen de Grieken, maar alle eurolanden er een stuk beter voorgestaan. Minder schulden, minder banken en een reëler rentepeil, waardoor bijv. de pensioenfondsen en kleine spaarders minder problemen zouden hebben.

Maar wat gebeurde er in werkelijkheid? Griekenland en de andere PIIGS werden gedwongen IMF- en EU-leningen te accepteren om hun bedreigde banken koste wat kost overeind te houden. De onbetaalbare schulden werden buiten het democratische circuit om ondergebracht in vage financieringsvehikels van de EU, waar ieder euroland dat geen ondersteuning nodig had, een bijdrage aan leverde en/of een garantie voor stelde. Zo werd de afgelopen drie jaar gezorgd, dat de systeembanken grotendeels van hun slechte leningen konden worden verlost en dat de risico's werden afgewenteld op de nationale overheden, oftewel op de belastingbetalers, op ons. Daarnaast deed de ECB er nog een schepje bovenop door aan elke bank in euroland die dat wilde onbeperkt krediet te geven. Die banken konden daarmee de staatsobligaties van hun eigen regering opkopen en die weer in onderpand geven aan de ECB voor weer nieuwe leningen. Dat bracht en hield de rente op staatsleningen laag en gaf de banken gelegenheid met het gratis geld wereldwijd wat bij te verdienen met derivaten - puur gokken en securitisaties - het bankrisico afwentelen op onnozele beleggers - vaak lagere overheden, instellingen en pensioenfondsen op zoek naar wat extra rendement.

De IMF- en EU-leningen aan de Centrale Banken van de PIIGS kwamen maar voor een beperkt deel ten goede aan de desbetreffende landen zelf. Het grootste deel was nodig om de oude verplichtingen (aflossing en rentebetalingen) aan Franse en Duitse banken te kunnen nakomen. In het geval van Griekenland bijv. bleef er van het totaal aan nieuwe leningen maar 8% over om de interne hervormingen te bekostigen. Dat was niet genoeg om een krimp van 25% op te vangen. Logisch dat Griekenland steeds maar meer geld nodig blijft hebben en intussen zijn staatsschuld ziet oplopen tot onhoudbare hoogte.

Op 18 feb 2015 is de rauwe werkelijkheid - tijdens de impasse in de onderhandelingen tussen de nieuwe Griekse overheid en de EU - eindelijk gewoon in de krant te lezen. Losjes wordt in de Volkskrant vermeld dat Nederland bij een 'Grexit' voor 25 miljard de boot in gaat, 18 miljard aan afschrijvingen en 7 miljard aan ECB-bijdrage en dat dit te danken is aan de beslissing van de toenmalige euroministers de banken niet de gevolgen van hun eigen onverantwoordelijkheid te laten slikken, maar het grootste deel van de strop op de belastingbetalers af te wentelen, in ons geval ruim 1500 euro per Nederlander. Politici kunnen heel royaal zijn met andermans geld.

Dr. Eric Dor, director of IESEG School of Management in Lille.

Wat zijn nu de gevolgen, als Griekenland uiteindelijk toch uit de euro stapt, de drachme invoert en devalueert tot een niveau, waarop ze op de wereldmarkt weer concurrerend worden? Dan moeten alle Griekse schulden alsnog worden geherstructureerd, zeg voor het gemak gehalveerd. De banken komen er dan met een koopje af, want die hebben hun geld al grotendeels teruggehaald, maar zoals blijkt uit bovenstaand lijstje (rechter kolom), heeft Nederland zich voor 15,5 miljard euro garant gesteld en zal dan zo'n 8 miljard moeten bijdragen, Duitsland 36 miljard en Frankrijk 28 miljard. Duitsland slaat stoere taal uit en zal deze strop wel kunnen dragen, maar Frankrijk? Hollande heeft al laten weten, dat hij bereid is erover te praten. Ja, liever een schijnoplossing - bijv. de terugbetaling door Griekenland uitsmeren over 100 jaar, dan nu zo'n échec! En Italië en Spanje? Die liggen zelf aan het ECB-infuus, maar krijgen een strop te verwerken van 24, resp. 16 miljard euro, die ze niet hebben.

Waarschijnlijk zullen die bedragen, 128 miljard in totaal (50%), dan worden weggemoffeld in de vage EU-noodfondsen die in de top van de tabel te vinden zijn. Of de ECB springt bij en creëert het geld uit het niets. Draghi is toch al aan het uitdelen. Hij beloofde afgelopen week al vanaf maart 2015 meer dan een biljoen euro (12 nullen) via het bankencircuit in de euro-economie te gaan pompen. Vergeet het. Dat onvoorstelbaar grote bedrag blijft merendeels in het bankencircuit hangen, net als alle eerdere injecties van gratis geld. De beurskoersen zullen erdoor stijgen en raken, net als in Amerika, volslagen losgezongen van de werkelijkheid; de rente zal er nog verder door dalen (Hé, zie ik daar weer een stukje pensioen verdampen?), zodat de gewone spaarder helemaal niets meer krijgt en misschien zelfs moet gaan betalen voor het voorrecht om zijn geld op de bank te mogen zetten, net als nu in Zwitserland; en zijn euro wordt steeds minder waard. Een jaar geleden stond de euro op US$1.40, nu op US$1.12, ca. 20% minder en zelfs 5 dollarcent onder de introductiekoers. En hé, die nominale stijging van de beurskoersen is, gewaardeerd in een lagere euro, dus eigenlijk gewoon boerenbedrog?!
En als er dan toch nog een bank omvalt, geldt het Cypriotische model: je bent je geld kwijt en in ruil krijg je voor een willekeurig percentage aandelen in diezelfde (feitelijk failliete) bank. :D We zijn lekker bezig, niet, in euroland!

En nu de hamvraag: Wie strijken al die miljarden (biljoenen) op die zonder dat we er iets aan kunnen doen uit onze zakken worden geklopt? Driemaal raden, maar kijk eens rond in Davos. Daar lopen momenteel de mensen rond die er meer van weten.

David Stockman, 2 feb 2015: Why Greece must repudiate its 'Banker Bailout' debts and exit the Euro.
Dat is niet de weg die de Griekse finmin wil gaan. Hij probeert/probeerde de andere eurolanden ervan te overtuigen, dat Griekenland in de eurozone wil blijven, maar dat de prijs daarvoor niet anders dan een forse kwijtschelding van zijn schulden kan zijn. Daar willen de eurobazen echter niet van horen.
Michael Pettis, 7 feb 2015: On European policymakers - Terrifyingly low level of sophistication.

Toevoeging, 29 januari 2015
Syriza heeft gewonnen, Tsipras is de nieuwe premier en heeft het afbraakbeleid van voorganger Samaras onmiddellijk radicaal omgegooid. U hebt het in de krant kunnen lezen. Maar wellicht de minst verwachte en meest verrassende ommezwaai betreft de opstelling van de nieuwe Griekse regering met betrekking tot het EU-sanctiebeleid jegens Rusland. Juist vandaag zijn de ministers van BZ van de EU-landen bijeen om uitbreiding van de sancties te bespreken. Griekenland is daar nu tegen en overweegt een veto, al zou dat zware consequenties hebben.
Het leek even spannend, maar in "constructief" overleg met zijn collega's, zoals onze minister Koenders het fijntjes uitdrukte, stemde de kersverse Griekse minister uiteindelijk in met nieuwe maatregelen tegen Rusland en een verlenging van de sancties met een half jaar.
Althans, zo staat het in de Volkskrant van 29 januari 2015.
Andere bronnen spreken dat echter tegen: >> No new sanctions on Russia have been imposed. The New Greek Foreign Minister Nikos Kotzias said that a provision that would have imposed further sanctions on Russia was removed at Greece’s insistence from the proposals at the meeting. Greece also required that the communique does not directly blame Russia for the conflict in Ukraine. <<
Maar wat er nu precies besloten is en wat dat voor de verhoudingen EU - Rusland in de naaste toekomst betekent, wordt er niet bepaald helderder op.

Athene was ooit de bakermat van de democratie; misschien kan het nu een impuls geven aan de rest van Europa om het gezonde verstand te laten prevaleren boven een door Amerika en de financiële elite afgedwongen afbraakpolitiek, die niet alleen Rusland treft, maar net zo hard de Europese economie en de vrijheid van de Europeanen om over hun eigen zaken te beslissen.
Europe furious that Greece is now a Russian sanctions Veto.

Op de website van zijn partij legde Tsipras - al voor de Griekse verkiezingen - aan de Duitsers, de grootste geldschieters - uit, hoe onverantwoord de leningen aan Griekenland waren en bovendien maakt hij duidelijk, dat Griekenland nooit in staat zal zijn ze terug te betalen. Griekenland was in 2010 al failliet en de EU-leningen waren alleen bedoeld om het wrak drijvende te houden om zodoende de banken tijd en gelegenheid te geven hun oninbare vorderingen (onder regie van de EU-Commissie) te dumpen op de Duitse en Europese belastingbetalers. Dat is een eerlijke weergave van de situatie.
Dat betekent, dat alle ministers van Financiën van de overige eurolanden, ook de Nederlandse, hun parlement en de bevolking jarenlang een vals beeld hebben voorgespiegeld. Hoe vaak lazen we niet, "Met Griekenland gaat het weer beter," en de pers nam die onzin gretig over zonder daar veel vraagtekens bij te zetten.

Toevoeging, 31 januari 2015
En het lijkt met de dag interessanter te worden. De Griekse finmin zegt geen behoefte te hebben aan verdere EU-leningen - d.w.z. nog meer schulden voor Griekenland:
>> And suddenly the Eurozone is stunned, because what had until now been its greatest carrot when it comes to dealing with Greece, has become completely useless when the impoverished, insolvent nation itself says it no longer needs a bailout, seemingly blissfully unaware of the consequences. <<
en de ECB dreigt per 28 februari 2015 de geldkraan dicht te draaien. De Griekse banken gaan dan per direct failliet, maar de gevolgen daarvan voor de eurozone zelf zijn niet te overzien.

Cijfermanipulatie

Dat overheden hun cijfers oppoetsen, is een bekend fenomeen. Werkloosheidspercentages, de daling van de huizenprijzen en de prijsinflatie vallen doorgaans wat mooier uit, dan de werkelijkheid doet vermoeden. Ook banken maken zich er schuldig aan. In deze tijden van economische neergang hebben zij van de toezichthouders alle ruimte gekregen om hun lijken stijf in de kast te houden, off balance sheet, en om hun papieren verliezen te verhullen door ze niet tegen marktwaarde - marked to market - maar voor de nominale waarde op hun balans op te voeren - marked to fantasy.
Dat dit er op den duur toe geleid heeft, dat zij elkaar voor geen cent meer vertrouwen en weigeren elkaar geld te lenen, bang dat hun counterparties de leningen niet terug kunnen betalen, is sinds de klap van 2008/09 maar al te duidelijk. Dat gat hebben de centrale banken moeten opvullen om het financieringscircuit draaiende te houden.
En onlangs bleek bovendien, dat de megabanken de rentepercentages, waartegen zij elkaar onderling geld leenden, jarenlang gemanipuleerd hebben, het LIBOR-schandaal - een hoofdpijndossier voor de komende jaren.

Maar ook industriële bedrijven maken zich aan cijfermanipulatie schuldig. Het is bekend dat de auto-industrie op z'n gat ligt. Door de onzekerheid onder consumenten over hun toekomstige financiële positie (oplopende werkloosheid, overheidsbezuinigingen, pensioenkortingen), worden er wereldwijd aanzienlijk minder nieuwe auto's verkocht. Zelfs in China (Hong Kong) is de verkoop in het allerexclusiefste segment nagenoeg tot stilstand gekomen.
Vlak voor de presidentsverkiezingen in Frankrijk kondigde Peugeot aan een fabriek te moeten sluiten en 8000 man op straat te zullen zetten. Voor NedCar dreigde hetzelfde.

UPDATES
dft, 2 aug. - Massaontslagen auto-industrie op komst.
ZH, 20 aug. - The demise of the car.
ZH, 10 sept. - General Motors loses over $49,000 on every Chevy Volt
The Washington Free Beacon, 10 sept. - Pentagon buying Chevy Volts to 'green up' military
FT, 18 sept. - Europe woes persist for leading carmakers - Ford sales down 29% YtD
FT, 21 sept. - Europe's car crisis spreading

Autofabrikanten weten niet hoe aantrekkelijk zij hun verkoopvoorwaarden moeten maken - gratis financiering, hoge inruilwaarde, allerlei extra's - om alsjeblieft maar wat te kunnen verkopen. Behalve de Duitsers, lijkt het. BMW draait als een tierelier. Niet dus.

De Volkskrant bericht vandaag: BMW verkoopt meer auto's, in het tweede kwartaal 2012 wel 5% meer dan het jaar daarvoor. De omzet steeg daardoor met 7%, maar de winst lag 28% lager dan vorig jaar.
Hoe flikken die Duitsers dat toch, meer auto's verkopen, waar de concurrentie fabrieken moet sluiten? De verklaring ligt in "channel stuffing", je dealers opzadelen met een steeds grotere voorraad. Om aannemelijk te maken dat het om "verkochte auto's" gaat, moeten de dealers hun voorraad bovendien een kentekenregistratie geven en wat niet bij de dealers naar binnen geschoven kan worden, wordt door de fabrikant zelf op kenteken gezet.

Dat het niet om kleine aantallen gaat, bericht Zero Hedge: 30% van de Duitse autoverkopen is fake! Inmiddels staan er in een halfjaar tijd (t/m juni 2012) zo'n half miljoen onverkochte, geregistreerde Duitse auto's in de showrooms. Dat is meer dan de hele Spaanse markt voor nieuwe auto's.

UPDATE
ZH, 3 dec. 2012 - GM Channel Stuffing WTF! Dealer voorraden november: bijna 800.000.
ZH, 4 dec. - Chart, The unprecedented implosion of European car sales. Peugeot bailed out by French govt.
ZH, 18 mrt. 2013 - Where channel-stuffed German cars go die. De foto spreekt voor zichzelf.

Brief aan een Italiaanse relatie

Het begint nu toch wel spannend te worden in euroland en ook in het laarsvormige deel ervan.
Ik las dat de oudste bank van Italië, Monte dei Paschi, staatssteun gevraagd heeft en dat Silvio openlijk over terugkeer naar de lira speculeert. Ook Bossi en Beppe Grillo dragen de euro geen warm hart toe en met name de laatste is in de peilingen bezig aan een politieke opmars.

Eind deze week is er een eurotop van de drie musketiers, Monti, Rajoy en Hollande, met hun betaalmeesteres, Merkel. Het trio stuurt erop aan de schulden van alle eurolanden op één hoop te gooien en de rentebetaling en aflossingen te spreiden, of met euro-obligaties, of met geld uit allerlei fondsen, die dan door de ECB gevuld zouden moeten worden, want buitenlandse investeerders, China, Japan en de oliesjeiks, hebben zich even teruggetrokken. Zij schatten het risico dat de eurozone uit elkaar valt, vrij hoog in.
Bovendien wil het trio, dat de ECB direct steun gaat verlenen aan insolvabele banken in plaats van via de Centrale banken van hun landen. In het laatste geval staan zij er zelf garant voor, in het eerste geval zou de ECB het risico dragen en daarmee de hele eurozone.
Merkel en haar minister van financiën, Schaeuble [der Spiegel: interview], hebben daar al drie keer hardop 'Nein!' tegen geroepen, maar het trio, gesteund door Lagarde van het IMF en door de EU-clowns, Baratzo en Butthead, willen van geen opgeven weten. (Dus zegt 'La Signora No' het nog maar eens: 'Over my dead body!', waarop Monti dreigt: 'Eurobonds, of ik treed af!', maar die uitspraak slikte hij kort daarop weer in.) - Lees ook: der Spiegel: Nieuws uit Los Cabos - de druiven zijn zuur.
De kans dat Merkel er nu op de top alsnog mee instemt, is absoluut nihil. Zij voelt de hete adem van de Duitse kiezer en van de Duitse Centrale bank in haar nek en bovendien is het Verfassungsgericht momenteel bezig te beoordelen, of het ESM - het Europees Stabiliteits Mechanisme - wel strookt met de Duitse grondwet.
Het ESM zou op 1 juli ingaan, maar door de actie van het Verfassungsgericht moet dat nu enkele weken worden uitgesteld en dat betekent dat er voorlopig geen ESM is en dat er per 1 juli via dat kanaal geen leningen kunnen worden verstrekt.

De Duitsers staan een andere "oplossing" voor. Zij willen dat alle eurolanden een deel van hun fiscale zelfstandigheid opgeven, zodat de ECB en uiteindelijk dus de Duitse regering toezicht kan houden op de begrotingsdiscipline van alle andere eurolanden. Daar is Hollande echter weer mordicus tegen, want die weigert de Franse soevereiniteit over te dragen aan Berlijn. Hij wil van de schulden af en een lagere rente bij het maken van nieuwe schulden, maar geen "men in black" over de vloer. Hollande vindt dat Duitsland daar de kosten van moet dragen. Hij noemt dat "solidariteit".

Waar het kwartet het wel over eens is geworden, is om 1% van het GDP van alle eurolanden tezamen uit te trekken voor hulp aan de banken. Dat komt neer op 130 miljard euro, maar waar dat geld vandaan moet komen is nog nergens aangegeven.
Waarschijnlijk moet de ECB dat uit zijn hoed toveren, maar een dergelijk bedrag is bij lange na niet genoeg om de eurocrisis te bezweren. De ECB heeft in december en februari in totaal al een biljoen euro aan zuidelijke banken geleend - voor 3 jaar tegen 1% rente. Spaanse en Italiaanse banken hebben daar Spaanse en Italiaanse staatsobligaties van gekocht, die nu de rentes zo zijn opgelopen, diep in het rood zijn gezakt. Hun financiële positie is daardoor nog verder verslechterd en nu doen al geruchten de ronde, dat er op korte termijn nog eens 2 biljoen euro extra nodig is. Dat is het bedrag - grotendeels in US$ - dat de Europese banken in de komende twaalf maanden aan leningen moeten aflossen.

Wordt het niet tijd dat onze politici stoppen met al hun vruchteloze interventies op kosten van de belastingbetalers en insolvabele banken gewoon failliet laten gaan? Uiteindelijk zal dat er toch van komen. Insolvabele overheden zullen dan uit de euro moeten stappen.
Telegraph: The benefits of selective eurozone default.

Intussen is de bankenmalaise in Spanje zo hoog opgelopen, dat de Spaanse regering gisteren maatregelen heeft genomen om de uitstroom van euro's uit Spaanse banken naar noordelijke banken een halt toe te roepen. Grieken, Spanjaarden en Italianen halen hun rekeningen bij hun eigen banken leeg en brengen het geld naar Zwitserland, maar schrijven het ook over op Duitse en Nederlandse rekeningen. Daardoor raken steeds meer banken in zg. "knoflooklanden" nog dieper in de problemen.

Laatste nieuws, 28 juni: Bankia genationaliseerd - getaxeerde waarde van dit Spaanse bankenconglomeraat: 13,65 miljard euro negatief! De 10-jaarsrente op Spaanse staatsleningen is inmiddels weer boven de 7% gestegen, een onbetaalbaar hoog percentage voor een land met een krimpende economie en 25% werkloosheid.

Wat in Spanje gebeurd is, staat ook Italië te wachten en het is allesbehalve ondenkbaar dat het euroblok aan de vooravond staat van een splitsing. Veel analisten denken dat er dan een sterke noordelijke en een zwakke zuidelijke euro komen, maar ik acht dat zo goed als uitgesloten. Elk land gaat weer terug naar zijn oude munt, want wie wil een toch vrij rampzalige situatie nog complexer maken door met andere schuldenlanden in één devaluerende muntunie te blijven zitten?
Als de lamme de blinde helpt en andersom, hebben beiden daar baat bij, maar partners die allebei lam én blind zijn, kunnen weinig voor elkaar betekenen.

Wat er in zo'n geval gebeurt is dat alle banken in een land een week sluiten; dat alle rekeningen - ook die van pensioenfondsen - van euro's naar een nieuwe munt worden omgezet en dat die nieuwe munt in de noordelijke landen dan in waarde stijgt en die in zuidelijke landen daalt, in Griekenland met meer dan 50%, in Spanje met zo'n 30% en in Italië, zeg, met een kwart.
Dat betekent dan, dat je van elke 1000 euro die je nu op je rekening hebt staan, in koopkracht een waarde van 750 euro overhoudt, uitgedrukt in 1000 nieuwe lire.

Ik zou zeggen, als je ziet dat het die kant opgaat, doe je voordeel met deze wetenschap.

• Voorlopig resultaat van de 19e eurotop - 28/29 juni 2012: Testosterone Pit: The Big Blink?
• Der Spiegel: Merkel's tactical victory: Smart concessions from a seasoned negotiator.
• ZH - Verontwaardiging in Duitsland: Kans op euro-referendum groeit.
• Bruce Krasting: Devalue the euro? - Het lijkt de enig overgebleven optie die mogelijk werkt.
• En lest best: Nigel Farage (MEP) tot Van Rompuy en Barroso: Jullie zijn volstrekt ongeloofwaardig.

Will Germany be the first to ditch the euro?

UPDATE 6 Juli 2012
Finland trekt een streep in het zand - Zonodig verlaten wij het euroblok.

UPDATE 8 augustus 2012
Interview with Roger Bootle, who won the Wolfson Prize for developing a practical plan to dissolve the eurozone. Bootle beschouwt het als de enige mogelijkheid om landen die nu onder de euro dreigen te bezwijken, weer uitzicht te bieden op economische groei.

De scheuro - het aftellen is begonnen

Update 17 mei dft
Hèhè, het hoge woord is er uit: Duitse top-econoom: Griekenland moet zo snel mogelijk uit de euro

Na de verkiezingen in Frankrijk en Griekenland, afgelopen weekend, lijken de dagen van de euro geteld. In het huidige stadium van absolute onzekerheid over hoe het nu verder moet met de eenheidsmunt, zullen de eurofielen zich met des te meer verbetenheid vastgrijpen aan de laatste strohalmen van hun ongezond verstand, maar uiteindelijk zijn het de financiële markten - de investeerders die hun stapels Europese staatsobligaties in de verkoop doen - die het zieltogend euro-experiment de genadeslag zullen toebrengen door stijgende rentes in de periferie.

Domestic banks are buying national debt with ECB loans; foreigners selling.

In de ogen van vele commentatoren valt Griekenland de eer te beurt om als eerste land het euroblok vaarwel te zeggen, maar degenen die wat dieper doordenken, zien het daar niet bij blijven en... verrassing! Niet Portugal, of Spanje staat als eerste op de nominatie om Griekenland te volgen, maar - zoals we al eerder (veronder)stelden: Duitsland, het enige euroland met een Plan B, tijdig vastgelegd in een eigen wet - SoFFin.

Een overzicht van artikelen, gedeeltelijk speculatief maar uiterst boeiend.

• John Aziz on ZH - The European Union is destroying European Unity
• Michael Snyder, Economic Collapse - The countdown to the breakup has officially begun
• Mish - Spain's Bankia bailout: Liar, liar, pants on fire
• Mish - de populairste tweet in Spanje: #hagamoscomoislandia - Let's do as Iceland did
• Mish - Greeks prefer chaos over compromise - New elections on the way, 17 June
• Mish - Syriza will win next election - Bailout rejection as key demand
• Emma Rowley, Telegraph - Greece drifts closer to euro exit
• ZH - Greece's unemployment at record high; Industrial collapse accelerates
• John Taylor on Bloomberg TV - To hell with Germany
• AEP, Telegraph - Insurrection breaks German control of Europe
• Nigel Farage on KWN - There will be an attempt to install an EU-dictatorship

Met daaraan aansluitend de toespraak van Nigel Farage tot het Europees parlement op 9 mei 2012, The EU Titanic has now hit the iceberg [YouTube], waarin hij verwijst naar de Duitse verkiezingen van 1932, de instorting van de centrumpartijen en de opkomst van radicaal links en rechts.

Brief, 10 mei 2012, van SYRIZA-voorman Alexis Tsipras aan de Europese Unie

Vervolgens David McWilliams, die in Financial Contagion een aantal uiterst verstandige dingen zegt over de overeenkomst tussen Bob Marley's voortijdige dood door een onbehandeld kankergezwel en de uitzaaiing van financieel-economische en politieke tumoren die bezig zijn de EU te ondermijnen. Er zijn vier dingen mis in euroland, zo stelt hij:

• er is onvoldoende groei;
• er zijn teveel schulden;
• politiek leiderschap ontbreekt;
• de technocraten die zijn aangesteld om de crises in de schuldenlanden te bezweren, ontberen politiek draagvlak.

Bondiger kun je het niet zeggen. Het gevolg is dat regeringen die zich sterk maken om de door Brussel - lees: Berlijn - opgelegde bezuinigingen door te voeren, bij de eerste de beste gelegenheid door de kiezer aan de kant worden gezet. Maar een oplossing brengt dat niet, want de schuldenberg verstikt alle groei en zonder groei kunnen de schulden niet worden afgelost.

En tenslotte, Marc Faber, die fijntjes opmerkt: "Bureaucrats in Brussels make US government look like an organization of geniuses. The public has been brainwashed that the breakup of the euro would be a complete disaster when in fact, it may be the solution."

De euro zelf is het probleem, een mening die een maand na Marc Faber letterlijk wordt verkondigd in het Europees Parlement, na de bailout voor de Spaanse banken, door MEP Daniel Hannan: "Een transfusie in de ene arm met bloed uit de andere arm en de slang is lek." Zie deze YouTube clip.

Volgende patiënt - Spanje

Al heeft het weinig toegevoegde waarde, dankzij het consistente financiële beleid in de EU º) moeten we de inhoud van vorige posts wel blijven recyclen. Na de "redding" van Griekenland ¹) is nu de beurt aan Spanje om de loosheid van alle pogingen om de euro overeind te houden nog eens te onderstrepen.

º) - CTRL + P.
¹) - Vraag maar aan de gezamenlijke Griekse universiteiten.

De ECB, onder leiding van Goldman Sachs alumnus Mario Draghi, heeft de zuid-europese banken in december 2011 en eind februari 2012 volgepompt met goedkope, driejarige leningen - 1% rente, tegen in feite waardeloos onderpand, voor een totaal van 1 biljoen euro. Dat heeft de ondergang van Spanje een maand uitgesteld, maar het heeft niet geholpen. De huizenprijzen zijn ten opzichte van 2008 al zo'n 25% gedaald en zullen dat in 2012 naar verwachting nog eens doen. Een op de vier Spaanse huizenbezitters raakt onder water, d.w.z. hun huis wordt minder waard dan wat ze nog aan hypotheekschuld hebben. Leningen worden niet meer afgelost en onder de bevolking groeit het verzet tegen verdere bezuinigingen.

anp, 2e Paasdag - Piloten Iberia gaan 30 dagen staken tegen dreigende salarisverlaging
ZH, 16 april - Spain goes Irish on Regions
Mish, 16 april - Spain Govt. may take over some regions' finances; Mission Impossible
Art Cashin on KWN, 20 april - Spain's bond auction - more staged than a Broadway play

Gisteren moest de Spaanse minister van financiën erkennen dat het land op de rand van de afgrond staat. De werkloosheid loopt op naar 25% - jeugdwerkloosheid is 50%+, de staatsinkomsten dalen en de rente op leningen stijgt weer. 57% van het staatsbudget wordt uitgegeven aan werkloosheidsuitkeringen, pensioenen en rentebetalingen. Het is einde oefening. ²)

²) - ZH samenvatting - Spain: The Ultimate Doomsday Presentation, Carmel Asset Mgt.

Het enige dat de leiders van de eurolanden - lees: Duitsland, de economen van het IMF en de Centrale Banken kunnen bedenken om de onontkoombare implosie uit te stellen is steeds meer biljoenen aan nieuwe (publieke) schuld in het gapende schuldenravijn te storten. U mag zo langzamerhand aannemen, dat u bestuurd wordt door volslagen idioten, althans volgens Einsteins definitie van idiotie, steeds hetzelfde doen en een andere uitkomst verwachten. De biljoenen die nu aan de sterkste euro-economieën onttrokken worden om onze economisch hersendode europartners kunstmatig in leven te houden, zijn letterlijk weggegooid geld.

Robert Fitzwilson on KWN, 19 april: We are witnessing the largest financial bubble in history

Die waarheid zal eens boven tafel komen, onherroepelijk. Omdat niemand die uitkomst verwacht - dankzij voortdurende politieke leugens, de slaafsheid van de media ³) en de aperte onwil van de slapende meerderheid om de werkelijkheid onder ogen te zien - zal de klap des te harder aankomen. Wie inziet dat de euro geen lang leven meer beschoren kan zijn, heeft nog tijd om zich enigszins tegen de gevolgen te wapenen.

³) - ZH: Four weeks of déjà-vu propaganda (massage van cijfers) - en het nauwelijks verrassende gevolg:

Met Rutte lachend naar het offerblok

Maar was u niet verrast, dan?
- Och…
Maar Neelie noemde het toch 'geen probleem'?
- Ja…
Absoluut geen man overboord, zei ze.
- Nee, geen punt. We hadden ze er liever bijgehouden natuurlijk, maar als de Grieken hun afspraken niet nakomen, houdt het een keer op met onze solidariteit. *)

En volgens de gezellige dikkerd is het besmettingsgevaar ook afgenomen.
- Ja, er zijn nu zoveel maatregelen genomen de afgelopen anderhalf jaar, dat we een Grieks bankroet wel kunnen opvangen. ^)
Dat moeten we nog zien. Maar Portugal, dat staat er ook niet zo best voor, toch?
- Ach…
Stel je voor dat die ook moeten afhaken en uit de euro stappen.
- Ja, stel je voor. Maar zo'n vaart loopt 't niet hoor.
Hoe weet u dat?
- Portugal is niet vergelijkbaar met Griekenland. Daar komen ze hun verplichtingen wél na.
En Spanje? Daar gaat het ook niet best momenteel.
- Spanje doet wat het kan met een nieuwe bezuinigingsronde.
Maar zowel Spanje als Portugal kampen met een krimpende economie, de werkloosheid bedraagt ruim 20% en de jeugdwerkloosheid 40 à 50%. Bezuinigingen zullen de situatie dan toch alleen maar verergeren?
- Wij hebben met alle Europese leiders een weg uitgezet om de staatsfinanciën van de eurolanden weer onder controle te brengen. Daar zijn offers †) voor nodig, maar als we nu niet ingrijpen, zijn de problemen over een paar jaar nog veel groter.º)
Dat laatste is zeker waar, en nu gaan alle Europese landen tegelijk bezuinigen op de overheidsuitgaven. Dan is een algehele Europese recessie toch onontkoombaar? In de meeste landen is het overheidsaandeel in de economie zo rond de 50% van het bbp!
- We hebben maatregelen genomen om groei [brede lach] waar mogelijk te stimuleren. We gaan een moeilijke periode tegemoet in Europa, maar als we gezamenlijk de schouders eronder zetten, komen we er sterker en meer verbonden uit.
Dat hebben wij vaker gehoord, maar de vraag is, wie zijn 'we'? ¹)

------------------
*) Solidariteit
- wij blijven de Grieken steeds meer geld lenen om hun schulden aan Europese banken te kunnen blijven betalen, zonder dat ze er zelf ooit bovenop komen.
Tot welke idiote constructies de EU en de ECB bereid zijn om te zorgen dat na een definitief Grieks accoord over de inmiddels tot €320 miljard opgelopen bailout (meer dan het hele Griekse BNP!), de banken 100% kunnen incasseren, terwijl de Grieken uiteindelijk geen cent overhouden, is door de zeer geduldige lezer op te maken uit dit ZH-artikel. Conclusie: Angela ziet eindelijk in dat het voor Duitsland goedkoper is om afscheid van de Grieken te nemen.
De Griekse bevolking lijkt dat maar al te goed te begrijpen. Ze hebben geen enkel vertrouwen meer in hun kleptocratische, politieke leiders en leggen massaal het werk neer. Na een zg. accoord over de Trojka-voorwaarden [9 febr.], direct een tweedaagse, algemene staking en de dreiging van een volksopstand. Nonne latet anguis in herba?
Door de eisen voortdurend op te schroeven lijkt het gezamenlijk beleid erop gericht de Grieken te pressen zelf uit de euro te stappen. Geen europoliticus die dát op haar/zijn persoonlijk conto geschreven wil zien.
Maar op het beslissende moment lijkt Duitsland onder internationale druk de rug toch weer niet recht te zullen houden. Laat de Europese belastingbetaler zich kort voor een onvermijdelijk Grieks faillissement toch nog snel even een oor van €130 miljard aannaaien?

ROUNDUP, 12 - 20 FEB. 2012
Telegraph - AEP, Germany's Carthaginian terms for Greece
en "Just as Greece complies at last, Europe pulls the plug"
Fin. Times - Wolfgang Münchau, Why Greece and Portugal ought to go bankrupt
David McWilliams, Prepare for Greece Lightening
Nigel Farage MEP - EU, you ain't seen nothing yet [video].
David McWilliams, Why make a drama out of a crisis? - hij benoemt de echte trojka: bankiers, politici en EU-ambtenaren, de dienaren van gevestigde belangen, heilsoldaten van de status quo, die de democratie aan hun laars lappen.
6 MRT. 2012 - Mike Shedlock, Disorderly Greek default and euro exit.
10 MRT. 2012 - ZH, Greece has defaulted: Here is where we stand.

^) Maatregelen
- het Noodfonds, het ESM en de herkapitalisatie van banken, geen van alle voldoende. Het enige dat (tijdelijk) helpt, is het geldinfuus van de ECB, bijna een half biljoen euro eind december 2011 en eind februari een nieuwe ronde (LTRO) van naar verwachting minstens het dubbele - een verkapte vorm van QE - "quantitative easing" - de geldpers laten draaien.
Daar kleven grote risico's aan. Dat de ECB haar toevlucht neemt tot zulke "big bazooka" maatregelen, geeft aan hoe wanhopig de bancaire situatie in feite is.
In zijn persconferentie van 9 febr. gaf Draghi aan dat hij bereid is meer risicovolle onderpanden (collateral) te accepteren voor de ECB-leningen. De Europese banken die het geld echt nodig hebben, zijn nl. door hun hoogwaardige assets heen en zouden zonder versoepeling van leenvoorwaarden niet voor meer ECB-krediet in aanmerking komen, dus "Trash to cash".
Draghi lijkt bereid de omvang van de ECB-balans - nu 2,7 biljoen euro, op te blazen tot 7,1 biljoen, en laadt daarmee een fiscaal risico van €20.000 op de rug van elke inwoner van de 17 eurolanden.
Een uitvloeisel van deze onbeperkte en (te) goedkope kredietverstrekking is dat op zichzelf insolvabele banken in Spanje en Italië opeens bulken van het geld en daarmee tegen de (hoge) marktrente de staatsobligaties van hun eveneens insolvabele overheden kopen. Dat was ook precies de opzet, maar afgezien van de vraag of die schulden ooit terugbetaald kunnen worden (niet dus), zorgt de fiat-tsunami van de ECB o.a. in Spanje voor nieuwe verstoringen van het wankele evenwicht tussen doormodderen en een totale instorting à la Griekenland.

UPDATE, 2 - 5 MAART 2012
Eurobanken stallen de volledige LTRO-2 bij de ECB - Totaal €777 milliard; op 5 maart €821 miljard.
Euroland will pay for this monetary madness
Spaanse economie krimpt verder - 25% werkloosheid in 2012
Europese solidariteit - Iedereen weet dat Spanje liegt over de cijfers

†) Offers
- het zijn altijd de gewone burgers die voor de fouten van anderen moeten boeten, nooit degenen die de zaak hebben laten ontsporen door hebzucht of onachtzaamheid, of door pure zelfoverschatting.
Om wat voor (onvoorstelbare) bedragen het gaat toont deze prachtige infographic van Demonocracy.

º) Problemen
- de opmerkingen van Rutte op 9 feb. in de Tweede Kamer: "PVV en SP keerden zich tegen de steunoperaties voor Griekenland. ,,Dan had je een tsunami over jezelf afgeroepen'', aldus Rutte. Door wel financiële hulp te bieden staat de eurozone er volgens Rutte nu sterker voor," zijn ronduit bespottelijk. De hele eurozone is nu insolvabel, banken én overheden, en moet met 'funny money' van de ECB overeind worden gehouden. De werkloosheid is tot ongekende hoogten gestegen en de EUconomie krimpt en daarmee de overheidsinkomsten. De tsunami is in aantocht en hij wordt vele malen groter en verwoestender, dan wanneer wij ons verlies twee jaar geleden genomen hadden.
Rutte weet het leuk te brengen, de eeuwige optimist, maar inhoudelijk manifesteert hij zich als een volslagen nul zonder visie en vooral, zonder betrokkenheid. Mogelijk vloeit dat voort uit de combinatie van zijn persoonlijkheid en zijn positie. Hij is tenslotte vooral een politiek dier en in de politiek gaat het nooit over inhoud, maar uitsluitend over politiek.
Kán Rutte überhaupt een eigen koers varen, los van wat Angela wil? Waarschijnlijk nauwelijks. Ze houdt hem strak aangelijnd. Voor Rutte betekent dit dat hij zich op de vlakte moet houden, waardoor hij - buiten de eigen kring - wantrouwen wekt bij de kiezer over zijn persoonlijke oprechtheid. Ook belet zijn preoccupatie met de EU hem echte betrokkenheid te tonen bij het lot van de Nederlanders die door zijn beleid worden getroffen. Op nationaal niveau zal zijn ster daardoor verbleken, wat mettertijd een overstap naar een comfortabel plekje in de EU-hiërarchie des te waarschijnlijker maakt.
Wees alert op misleidend taalgebruik: politici met een dubbele agenda (of is dit een pleonasme?) zeggen altijd 'Europa', als zij de EU bedoelen.

¹) 'We'
- niet de landen die ondanks, of juist door hard bezuinigen steeds dieper in de schulden raken; niet degenen die in de komende recessie ontslagen worden; niet degenen die de prijs van hun huis zien kelderen; niet de spaarders die minder rente krijgen dan het inflatiepercentage en de pensioentrekkers die gekort worden; niet de afgestudeerden die geen baan kunnen vinden.
'We', dat zijn degenen die op het pluche zitten, die uit het niets nieuw geld kunnen creëren, desnoods een biljoen euro, voor wie later altijd wel een plaatsje in de ambtelijke hiërarchie kan worden vrijgemaakt of bedacht, met als beloning een ruim en waardevast pensioen; het zijn de Neelies en de Ruttes, de Gollums en de Draghi's en hun knechten in de nationale parlementen, die in het Europese niemandsland een ivoren toren hebben opgetrokken, waarin ze zich onaantastbaar wanen, ver verheven boven de wolken van democratische verantwoording en die er alles aan doen de status quo in stand te houden, zonder de bevolking ooit nog een stem te gunnen die hun luchtkasteel aan het wankelen kan brengen.
Het is een beproefde tactiek van de pluchekaste de burger bang te maken met een vooruitzicht van totale chaos, mocht er iets gebeuren dat de status quo doorbreekt, hoe verstikkend die voor de meerderheid ook is. Het zijn nu ook weer letterlijk de woorden van Lukas Papademos, de door de EU geparachuteerde, Griekse interim-premier, met een staat van dienst bij de Boston Fed en bij de ECB. Blijkbaar komt hij weinig buiten de deur, want de Griekse samenleving verkeert al een paar jaar in een staat van permanente chaos en een herinvoering van de drachme kan daar alleen maar verbetering in brengen. Het zou niet voor het eerst zijn dat het land failliet gaat en zoals bekend, Griekenland bestaat nog steeds.

Een aanbod dat niemand kan afslaan

Terwijl nu ook de grote Franse banken en daarmee de Franse overheid afgelopen week in de vuurlinie van de bondvigilantes kwamen te liggen, met name na het bekendworden van het feit dat de Franse economie sinds het tweede kwartaal geen spat meer groeit, zwelt het Koor van Financieel Gehandicapten aan.
"Geef ons een belastingunie," kwelen zij, "geef ons de langverbeide eurobond." Zelfs de Britse minister Osborne, geen lid van de euroclub en niet van plan een penny bij te dragen, blaast zijn partijtje mee.

De druk op de nog weinige, relatief solvabele landen in de eurozone om hun fiscale zelfstandigheid prijs te geven en alle Europese schulden op één hoop te gooien - voorlopig ruim drie biljoen euro - neemt met de dag toe.
Telkens als hij terugkeert van de golfbaan, pakt Obama de telefoon en dringt er nog eens op aan, Berlusconi's minister van financiën, Tremonti, smeekt erom en George Soros en een handvol Duitse professoren werpen Angela het ene wilde euroreddingsplan na het andere voor, allemaal maar op één ding gericht: open de Duitse knip, laat de euro's rollen, want anders... *)

Het is net zoiets, als wanneer bij een plotselinge rentestijging een meerderheid van de leden van een Vereniging van Eigenaren, van de weinigen die NIET alle overwaarde van hun appartement hebben opgesoupeerd aan nieuwe keukens, auto's en dure vakanties, zou eisen dat die een tweede hypotheek afsluiten om voortaan alle servicekosten voor hun rekening te nemen en bovendien mee te betalen aan het totaal van alle hypotheekaflossingen bij elkaar, want anders... *)
De banken die de bestaande hypotheken - met variabele rentes, natuurlijk - hebben verstrekt, staan vierkant achter dit voorstel, hebben het de penningmeester van de VvE misschien zelfs ingefluisterd.
Het is de enige oplossing, zeggen ze en ze oefenen morele druk uit op de minderheid om ermee in te stemmen. Ze willen zelfs zover gaan deze kleine groep een tweede hypotheek aan te bieden onder 'once-in-a-lifetime' condities.

Zo gesteld, vindt iedereen het een belachelijk en zelfs immoreel voorstel. Toch zijn er velen - vaak geschoold in de arcane wetenschap der economie - die beweren dat dit de enige oplossing is voor alle landen van de eurozone en dat het de dure plicht is van elke politicus met verantwoordelijkheidsgevoel de eenheidsmunt te redden, hoewel iedereen met een greintje gezond verstand - uitkijkend over het maanlandschap van schuldpieken rond kraters van bankkapitaal tegen een inktzwarte achtergrond van astronomische CDS-verplichtingen - allang begrepen heeft dat die euro in een krimpende economie geen schijn van kans maakt stand te houden en dat ie daarom gedoemd was van het begin [video].

Hoe iemand bij zijn volle verstand kan denken dat de economie erop vooruit zal gaan, als we de weinige nog sterke landen verzwakken door alle schulden op hun schouders te laden en - godbetert - het fiscale en economische beleid concentreren bij een groep incompetente en visieloze eurocraten zonder een robuuste democratische basis, het is mij een volslagen raadsel.

Het feit dat deze waanzin na alle eerdere mislukkingen door de spraakmakende gemeente überhaupt als oplossing gepresenteerd wordt en nog wel als de enige oplossing, illustreert naast mateloze arrogantie, de lemmingenmentaliteit in de hogere eurokringen. Het is een blijk van tunnelvisie bij de politieke elite, van gebrek aan inzicht en een hoge mate van naïveteit als het gaat om een beoordeling van de motieven van de "haute finance" om vast te houden aan keynesiaans stimuleringsbeleid in een werelddeel dat al bezig is onder zijn schulden te bezwijken.

Neem Spanje:
- Talloze Spaanse steden staan op de rand van een faillissement
- Franse boeren blokkeren Spaans fruittransport
- Spaanse boeren dreigen met blokkade van de grens met Frankrijk
- Spanje kan zijn defensierekening van €26 miljard niet betalen
- Jeugdwerkloosheid 45,7% [juni 2011] - de hoogste van de EU

---------
*) want anders...
Een overzicht van wat het einde van de euro specifiek voor Nederland kan betekenen geeft Jeroen de Boer op Z24. De doemscenario's die hij schetst, doen vrij realistisch aan. Hij ziet alleen één ding over het hoofd: al die nare dingen die hij noemt, staan ons evengoed te wachten, ook als de euro blijft bestaan. Daar zorgen de komende wereldwijde recessie voor en de oceanen van schuld. Alleen kan Nederland met een eigen munt zijn eigen monetaire en fiscale beleid voeren, terwijl wij anders moeten doen wat de Brusselse kermis ons voorschrijft. Ik betwijfel of dat laatste in het belang van gewone burgers zal zijn. Machtscentra hebben doorgaans maar één belang voor ogen: hun eigen belang.
We kunnen ons vastklampen aan de euro in de hoop dat we met ons allen het hoofd boven water kunnen houden, maar je blijven vasthouden aan de reling van een zinkend schip is geen aanbevolen overlevingsstrategie.

Toevoeging, 15 augustus 2011
Er is in het weekend blijkbaar weer heel wat afgebeld tussen Parijs, Berlijn en Brussel. Na de hartstochtelijke oproepen van bedelaars (Tremonti), profiteurs (Osborne, Soros) en 'useful idiots' (economen) om eurobonds, hebben de landen die daar het meest op moeten toeleggen - Frankrijk en Duitsland - direct laten weten, dat daar absoluut geen sprake van zal zijn en de EU-kolonels hebben dit standpunt indirect onderschreven. Italië en Spanje moeten maar zorgen dat ze op eigen kracht hun financiële problemen oplossen en als ze zich niet aan de dictaten uit Brussel houden, krijgen ze een boete!
Dat zal beslist voor een amicale sfeer zorgen in de blije eurofamilie. Maar ach, Griekenland heeft tot nu toe alle deadlines gemist en geen enkel doel gerealiseerd en kregen die een boete? Welnee, een lagere rente, een langere termijn voor terugbetaling en als extra 'beloning' een nog grotere, tweede bailout. Zulke boetes zouden Italië en Spanje ook wel willen.
Dinsdag hebben Sarkozy en Frau Merkel weer een onderonsje en de verwachting is dat zij zich zullen concentreren op een verdere invulling van het EFSF (Stabiliteitsfonds). Daarmee proberen zij een schijn van zekerheid te creëren om de geldmarkt gerust te stellen - of dat lukt is een tweede [Laatste nieuws: niet dus!] - en het biedt hun via de beproefde salamitactiek de mogelijkheid hun idee van fiscale integratie binnen de eurozone aan de zwakkere eurobroeders op te leggen.

Intussen schroeft de ECB haar aankopen van Italiaans en Spaans toiletpapier drastisch op. Zolang het EFSF nog niet officieel is goedgekeurd door de parlementen van alle eurolanden - op z'n vroegst in oktober dit jaar - vult de ECB dit hiaat en is dus formeel illegaal bezig, maar niemand protesteert, althans niet hardop - maar een week later wél, en met toenemende ergernis.
Als in de naaste toekomst de schulden van Italië en/of Spanje verder worden afgewaardeerd, komt de solvabiliteit van de ECB daardoor zelf in gevaar en draaien de belastingbetalers van de dan nog draagkrachtige eurolanden alsnog voor de stroppen op. Al met al een waterdichte strategie om uiteraard op een volstrekt democratische manier tóch een 'transfer unie' tot stand te brengen, zij het met een 100% garantie dat het euroblok op een spectaculaire manier uit elkaar zal klappen.

Intussen in Duitsland
- Angela Merkel faces eurobond mutiny.
- German economy on verge of contraction.
- Merkel and Sarkozy plans fail to assure markets
- 59% van de Duitsers is tegen verdere bailouts.
- 44% wil dat Duitsland uit de EMU (eurozone) stapt - terug naar de D-mark.

en in Nederland - poll Maurice de Hond, 7 aug. 2011
- 65% wil niet bijdragen aan een Griekse bailout als Italië en Spanje afhaken.
- 29% verwacht dat de hele eurozone uit elkaar valt, 32% denkt dat 't wel mee zal vallen.
- 56% wil uit de EMU stappen - terug naar de gulden.
- Ruim 10% gaat ervan uit dat alle eurolanden teruggaan naar hun oude munt.

Vergeefse moeite

Maandag, 8 augustus 2011, werd inderdaad zo'n dag als iedereen in het weekend al angstig bevroedde. Zodra de markten openden, stapte de ECB de beursvloer op en kocht links en rechts voor zo'n €5 miljard aan Italiaans toiletpapier op en voor ongeveer eenzelfde bedrag nog wat rollen van andere landen met schuldproblemen, o.a. Spanje. Het leek te helpen. De obligatierente van beide landen daalde tot ruim onder de 6%. Gezien de duur van het effect bij vergelijkbare ECB-acties voor Griekse staatsschuld, is de vraag echter: voor hoelang? Niet zo heel lang denken de meeste commentatoren. Om echt het verschil te maken, zou de ECB voor minstens een biljoen euro aan staatspapier moeten opkopen en daar is geen geld en geen politieke ruimte voor. Het blijft dus vooral bij mooie woorden, want niet de ECB, maar de politiek moet de keuze maken tussen verdere integratie van de eurozone, of erkennen dat het europroject een fiasco is en de stop eruittrekken.

Eerlijk gezegd, ben ik zelf van mening dat deze keuze te belangrijk is om aan politici over te laten, laat staan aan bankiers! Beiden laten zich leiden door (hun eigen) kortetermijnbelangen en de noodzakelijke, maar pijnlijke ingrepen schuiven ze door naar hun opvolgers.
Hier dient een bindend referendum over te worden gehouden in alle landen van de eurozone, want politici kennen maar één kunstje, andermans geld uitgeven; het zijn de burgers die het op moeten brengen en zoals het nu gaat, zonder dat zij een stem hebben in het ja of nee, de omvang en de condities. Die zaken worden nu over hun hoofd heen ad hoc geregeld door de hoge dames en heren zonder enige mogelijkheid van democratische controle en zonder verantwoordingsplicht. Onder het excuus der omstandigheden negeert de EU zijn eigen regels en functioneert de facto als een kolonelsregime.
Ter rechtvaardiging van elke volgende stap in een proces van voortdurende "mission creep" schromen eurokolonels er niet voor argumenten te gebruiken die, indien uitgesproken door willekeurig welke andere sterveling, de verdenking zouden wekken van een vergevorderd stadium van seniliteit.

De beurs liet zich uiteindelijk niet imponeren door het symbolische gebaar van meneer Trichet en koos in navolging van de Aziatische markten de weg omlaag. Toen Wall Street in de middag ook in mineur opende - de verlaging van de US credit rating door S&P bleek door te werken in alle in dollars genoteerde assets - sloegen de stoppen door. De Dow Jones eindigde, na de val van 500 punten afgelopen vrijdag, nog eens 634 punten lager, een koersval van een omvang die slechts vijf keer eerder overtroffen is.

Ook alle commodities zakten door hun hoeven, ook de olieprijs. Alleen goud had een topdag. De prijs in euro's tikte €39.033 per kilo aan - een absoluut record - en ging iets daaronder de dag uit.
"De goudprijs zit in een bubble," hoor en lees je vaak. Laat u niets wijsmaken. Zolang regeringen en Centrale Banken hun door veel te hoge schulden geplaagde economieën kunstmatig proberen op te peppen met marktmanipulaties, kunstmatig lage rentes en biljoeneninjecties van nieuw krediet, blijft de prijs van goud, uitgedrukt in devaluerende valuta steeds verder omhooggaan.
Goud is de enige vorm van "geld", die niet blijvend door financiers en politici gemanipuleerd kan worden. Daarom willen in economisch woelige tijden steeds meer mensen, instellingen en in toenemende mate ook de Centrale Banken zelf het hebben en er is maar een beperkte hoeveelheid van en slechts een klein deel daarvan is in fysieke vorm te koop.

Maandag, 8 augustus 2011 - Bullion Vault

Invoeging, 14 augustus 2011
De maandagrally, hoewel op zichzelf al spectaculair, vormde de inleiding voor een doorstoot naar de - totnogtoe - absolute top van €41.293 per kilo, precies op de grens van woensdag en donderdag. Daarna viel de goudprijs terug, maar eindigde de week in stijgende lijn op €39.444, een plus van ruim 5% voor de week.

Week 32, 8 - 12 augustus 2011 - Bullion Vault

Donkergrijze donderdag

Donderdag, 4 augustus 2011, kwam de eurocrisis tot een voorlopige climax. Wereldwijd crashten de effectenbeurzen, Amerikaanse beleggers dumpten hun aandelen en probeerden hun cash veilig te stellen, maar stuitten op banken die daar niet op zaten te wachten. Bank of NY Mellon betaalt geen rente meer op grote deposito's, maar vraagt een 'fee' om ze te bewaren!

Japan en Zwitserland probeerden de waarde van hun valuta omlaag te krijgen met interventies, de euro kelderde en de US-dollar steeg. Italië en Spanje zien tenminste een maand af van uitgifte van nieuwe staatsleningen en EU-commissaris Barroso deed een bijna wanhopig beroep op de nog solvabel geachte eurolanden om hun zakken nog eens extra om te keren en de fondsen voor de waarschijnlijk tot DOA ('dead on arrival') gedoemde EFSF zo snel mogelijk te verdubbelen en liefst dan nog eens te verdubbelen tot een potje van zo'n drie biljoen euro.
De in oktober afzwaaiende ECB-president Trichet hield de basisrente op 1,5% en verklaarde dat de ECB de geldsluizen voor bankleningen weer wijd ging openzetten. Hij negeerde de schop die hij onder de tafel van Jens Weidmann kreeg, de president van de Duitse Centrale Bank, en verklaarde dat hij bovendien schuldpapier van benarde euro-schuldenlanden ging opkopen om hun renteniveaus in bedwang te houden. Maar toen kwam de verrassing: dit gold alleen voor Ierland en Portugal en NIET voor Italië en Spanje, die daarmee aan de heidenen werden overgeleverd. Toen zijn woorden verstorven waren, begon op alle beursvloeren waar nog gehandeld werd, de crash. Behalve aandelen zakten ook de commodity prijzen, voedingsmiddelen, grondstoffen, evenals die van olie en gas.
De edelmetalen kregen ook een dreun, al konden ze dat na de grote prijsstijgingen van de afgelopen week best lijden. Goud steeg in de loop van de dag tot ongekende hoogte, maar moest na half vijf vanmiddag een groot deel van de dagwinst inleveren.

Vrijdag, 5 augustus 2011 - Bullion Vault

Het is afwachten wat vrijdag de 5e gaat brengen. Likken de markten hun wonden en houden ze zich relatief koest, of gaat de slachting nog verder door? Ik heb zo mijn vermoedens, maar voorzichtigheidshalve noem ik deze post 'Donkergrijze donderdag', dan blijft er nog wat speling in de schakering over voor een evt. 'Zwarte vrijdag'.

Toevoeging, 5 aug. 2011
Het lijkt of door een telefoongesprek van Frau Merkel met Sarkozy, Berlusconi vandaag het licht heeft gezien. Terwijl hij totnogtoe zijn op bezuinigingen aansturende minister van financiën, Giulio Tremonti, probeerde te lozen, wil hij nu méér én sneller bezuinigen. Onder die voorwaarden toont de ECB zich nu opeens wél bereid de schulden van Italië te gaan opkopen. Omdat de ECB dat formeel helemaal niet mag en daarvoor zonder backing van de nationale Centrale Banken ook de middelen niet heeft, zou dat betekenen dat Frankrijk en Duitsland hun fiat daaraan gegeven hebben.
Frankrijk lijkt op niet al te lange termijn zelf in de problemen te gaan raken, dus uiteindelijk komt de redding van de euro grotendeels op Duitsland neer. Als Merkel daar vanmiddag de deur voor opengezet heeft, lijkt zij alle gevoel voor verhoudingen verloren te hebben; dan accepteert ze blijkbaar dat de Duitsers met een garantstelling voor alle slechte EU-schulden worden opgezadeld tot een bedrag dat groter is dan het op zichzelf toch niet kinderachtige Duitse GDP.
Nu maar eens afwachten wat de Duitsers daar zelf van vinden en hoe de obligatiemarkten erop reageren.

Toevoeging, 6 aug. 2011
Het zijn woelige augustusdagen. Terwijl de EU probeert het vege bestaan te rekken door de beperkingen op het creëren van ongedekt krediet blindelings opzij te zetten, plukt Amerika de wrange vruchten van datzelfde beleid. Gisteravond verlaagde Standard & Poor's de credit rating van de VS van AAA (risicovrij) naar AA+ met een negatieve outlook.
Dat gebeurde ondanks zware druk uit Washington DC om dat niet te doen. Het is een fikse deuk in het prestige van de 'tele-prompter' en de gevolgen ervan zullen pas op termijn duidelijk worden.
In eerste instantie zullen de Amerikaanse en westerse overheden doen of er niets aan de hand is. Maar zien, hoelang ze dat kunnen volhouden.
China reageerde als eerste met harde eisen en een flinke dosis leedvermaak - het bezit danook ruim een biljoen dollar aan Amerikaans schuldpapier, Rusland bleef er nogal laconiek onder en in Europa hing ruim een halve dag de stilte van het graf. Het eerste commentaar kwam uit Frankrijk en dat was zo huichelachtig als je uit die hoek mocht verwachten. Onze "gezellige dikkerd" deed vervolgens ook een duit in het zakje en geheel conform zijn eerdere succesvolle omgekeerde logica, prees hij de Amerikanen om hun voorgenomen "budgettaire discipline en hun goede bezuinigingsplan". Ik weet niet wat Jan Kees slikt, maar dat zijn nu juist de zaken waar het in Amerika volledig aan ontbreekt, aan allebei.

Vervolg, 6 aug. 2011, 18:30 uur
En of het nog niet genoeg is, "kick," Duitslands financiële top heeft zojuist een harde trap tegen de basis van het europroject gegeven: Italië valt niet via het EFSF te redden. Duitsland kan en wil de daarmee gemoeide lasten niet dragen!
Eindelijk lijkt het gezond verstand - althans in Duitsland - door te breken, alleen zijn de gevolgen niet te overzien. Geniet nog van dit laatste weekend, voordat maandag de bom barst en als u nog op vakantie bent of gaat, houd er rekening mee dat in sommige landen de geldautomaten wel eens "buiten dienst" kunnen zijn en dat de pompstations langs de snelwegen er desondanks in cash betaald willen worden!

Op "Donkergrijze donderdag" volgde een schijnbaar "Vredige vrijdag", maar het ziet er nu naar uit, dat ons geen "Zwarte", maar een "Bloedrode maandag" te wachten staat. Een downgrading van de grootste macht én tevens grootste schuldenaar ter wereld, én het bewijs dat de hele politieke elite van de EU een keizer zonder kleren is, in één en hetzelfde weekend, dát moet een zwerm zwarte zwanen aantrekken die het hele zwerk verduistert.
De vraag blijft, waar ze in eerste instantie zullen neerstrijken, in Amerika of in Europa. Het valt niet uit te sluiten, dat Frau Merkel zich op het laatste moment toch door Sarko laat verleiden en haar financiële adviseurs in de kou laat staan, of dat Trichet botweg zijn zin doordrijft en maandag tóch Spaans en Italiaans toiletpapier gaat opkopen.

Haalt de EUSSR 2012?

Terwijl de ministers van buitenlandse zaken vandaag en morgen (13-14 dec. 2010) in Brussel bijeenzijn om een uitweg te vinden uit het euromoeras, waarin steeds meer landen met grote schulden dreigen weg te zinken, neemt de speculatie over een op handen zijnd einde van het euro-experiment met de dag toe.
Nadat Ambrose Evans-Pritchard (AEP) van de Telegraph.uk afgelopen weekend al had geroepen, dat euroland op zoek moet naar een begrafenisondernemer, publiceert ZeroHedge vandaag een artikel van Alex Gloy / Lighthouse Investment management, dat naar mijn mening tot nu toe het beste beeld geeft van de Gordiaanse knoop, waarin de euro-elite zich heeft verstrikt en van het beperkte aantal mogelijkheden die te ontwarren.

Aan de ene kant is er een einde aan de opties om alle schuldenlanden en hun insolvabele banken te blijven steunen met gemeenschapsgeld, want daarvoor zijn die schulden veel te groot, 2,2 biljoen euro, excl. Italië. Het zou er uiteindelijk op neerkomen dat Duitsland en Nederland garanties afgeven voor de gezamenlijke schulden van alle PIIGS en hun banken en als het werkelijk mis zou gaan, zelf miljardenleningen zouden moeten sluiten om de schuldeisers - Japan, China, Arabische oliestaten - schadeloos te kunnen stellen.
Aan de andere kant is het opkopen van alle staatsobligaties van de PIIGS door de ECB - zoals de FED doet in de VS - evenmin een optie, want dat is geld gooien in een bodemloze put. Het zou de inflatie aanwakkeren, de rente doen stijgen en de euro onderuithalen. Duitsland met z'n Weimarverleden is daar hyperallergisch voor.
Het zou zelfs de ECB insolvabel kunnen maken, want het is harde werkelijkheid dat geen enkel schuldenland in staat zal zijn de extra ECB-kredieten ooit terug te betalen. Hun probleem is nl., dat ze meer schuld hebben dan ze aankunnen, de "hulp" bestaat uit nóg meer schuld en bovendien tegen een rentepercentage dat hoger is dan de jaarlijkse groei van hun economie. Over enkele jaren is hun totale schuld daardoor nog hoger dan nu en zullen ze die alsnog moeten herstructureren.

Uiteindelijk moeten de leiders van de EU-landen de knoop doorhakken. Kiezen ze voor het uitgeven van Euro-obligaties, waarmee alle schulden van Europese overheden tezamen op één hoop worden geveegd en Duitsland en Nederland een hogere rente op hun staatsleningen zullen moeten accepteren? Dat zou tevens impliciet betekenen dat een land zijn fiscaal beleid niet meer zelf kan bepalen. Of kiezen ze ervoor één of meer schuldenlanden uit het euroblok te zetten, zodat die hun schulden kunnen herstructureren ten koste van de zg. "senior bond holders"? Tot nu toe is dat vloeken in de kerk, al heeft Merkel wel een - snel weer ingeslikt - voorstel in die richting gedaan, zij het met ingang van 2013. Als het aan de markt ligt, krijgt de EU daarvoor echter geen respijt. Over dit controversiële onderwerp eist de markt duidelijkheid van de zwalkende EU-leiders en wel nú.

De enige reële optie die over lijkt te blijven, is dat Duitsland - en dus ook Nederland - het euroblok verlaten en met een eigen nationale munt verdergaan, net als de UK, Zweden en Denemarken nu. Dat zou de zwakke broeders in het euroblok gelegenheid bieden hun eigen munt(en) te devalueren. Zover is het nog niet, maar in 2011 - als Spanje kopje onder gaat - zal er hoe dan ook een beslissing moeten vallen, ook al mogen we erop vertrouwen dat de politiek vechtend door de Brusselse wandelgangen zal rollen om die fatale ingreep tot de allerlaatste minuut uit te stellen, intussen voortdurend roepend dat dit een heilloze weg is en het laatste waaraan men moet denken. Inderdaad, aan het eind van de rit is er geen ontkomen meer aan.

Het niet-denkbeeldige gevaar dreigt, dat de politieke elite - net als in hun arrogantie met het Verdrag van Lissabon - bij het nemen van ingrijpende, onomkeerbare beslissingen met gevolgen voor de nationale souvereiniteit van de lidstaten het meest heikele punt omzeilt en een besluit op slinkse wijze doorvoert zonder de uiteindelijke autoriteit, de bevolking, te raadplegen. Als dat gebeurt, weet iedereen dat de democratie de facto is afgeschaft en het tijdstip voor burgerlijke ongehoorzaamheid is aangebroken.

Toegevoegd, 23 december 2010
Twee ontwikkelingen die de doodsstrijd van de euro met een paar jaar kunnen verlengen:
1. Nieuw reddingsfonds eurozone in de maak
2. China bereid EU financieel bij te staan

Opmerkelijk van pt. 1. (een soort IMF voor de eurozone, een EUMF onder de knoet van de Duitse centrale bank, waardoor de onafhankelijke positie van de ECB wordt ondergraven) is de voorwaarde voor financiële steun aan lidstaten in nood: "Landen die bij het fonds lenen, dienen daar wel onderpand tegenover te stellen zoals goudreserves of private obligaties."
Dit betekent niet minder dan een stilzwijgende herinvoering van de goudstandaard voor internationale verplichtingen en een teken aan de wand voor de rol van de US$ als de wereldreservevaluta. De waarde van goud - per vandaag tegen de €34.000 / kilo spot [US$44,500] - zal daardoor een enorme 'boost' krijgen, omdat nu elke nationale centrale bank de markt op moet om goudreserves aan te leggen, of te vergroten.

En bij pt. 2. rijst de vraag, of de EU wel zo blij zal zijn met dit Chinese steunaanbod. Gaan de EU en de aangesloten landen afzonderlijk zich in arren moede 'verkopen' aan de Chinezen voor een scheepslading US$$, terwijl de USFED alles op alles zet om de waarde daarvan te laten kelderen? En laat de EU het gebeuren, dat de Chinezen eenzelfde invloed krijgen op de interne markt en het financiële beleid, als waarmee ze nu de aan schulden verslaafde Amerikanen in de houdgreep hebben?

Beide berichten worden ook vermeld in Der Spiegel International [Engelse versie], waarin wordt benadrukt dat pt. 1. direct door het Duitse Ministerie van Financiën is ontkend. Er is naar gekeken, zegt het ministerie, maar dit is niet de lijn die we momenteel volgen. Waarvan akte.