Keine Ahnung

Als je in Google Translate de Nederlandse vertaling vraagt van het Duitse 'ahnungslos' en 'ratlos', geeft ie als eerste optie 'clueless'. Uit het Engels wordt 'clueless' heel to-the-point vertaald met 'clueless'. Blijkbaar heeft het Nederlands geen eigen begrip om een staat van volslagen onvermogen aan te duiden om een situatie, ontwikkeling of probleem te doorgronden en te interpreteren. Het verouderde 'redeloos' - 'gespeend van verstand' - dekt de lading niet, evenmin als 'onnozel', 'onwetend' of gewoon 'dom'. Je kunt heel intelligent zijn, maar toch volslagen 'clueless', door een overtuiging of 'professional bias'.
Het is moeilijk jezelf te betrappen op iets, dat je in je eigen taal niet kunt benoemen. Vandaar wellicht, dat Nederlandse economen en journalisten in de lokale media onbekommerd baarlijke nonsens blijven spuien, waar de 'cluelessness' van afdruipt.

Zo schrijft Peter de Waard in de Volkskrant º), 'Waarom blijft het maar crisis op de financiële markten?' Zijn antwoord: gebrek aan vertrouwen. En waar komt dat door? 'Dat is voer voor psychologen,' stelt hij. 'Keine blasse Ahnung', blijkbaar, al voegt hij er nog halfslachtig aan toe: 'economen noemen de hoge olieprijs en het gebrek aan echt leiderschap.'
Geen woord over het feit dat de westerse wereld tientallen jaren op de pof heeft geleefd en nu zo diep in de schulden zit, dat de hoge olieprijs - door de opkomst van Chindia - samen met demografische omstandigheden nu echt een deuk in hun groeipotentieel slaat. Evenmin een woord over het feit dat de wereldleiders nog altijd in het La-la-land van "economische groei" verkeren en met keynesiaanse kredietbombardementen en ultra-lage rentes steeds diepere kraters slaan in de schuldposities van megabanken (casino's) en onder schulden bezwijkende nationale staten, die - voorzover het eurolanden betreft - geen zeggenschap hebben over het rentepeil en de waarde van hun valuta en dus geen kant opkunnen.

'Moeten we dan in goud beleggen?' vraagt Peter. De goudprijs is immers in tien jaar van 5700 naar 41.000 euro per kilo gestegen. 'Veel te riskant,' volgens Peter. 'Goud geeft geen rente of dividend, dus als het vertrouwen terugkeert, dumpen beleggers hun goud op de markt en stort de prijs volledig in.' †)
Mijn god, als er een prijs te vergeven was voor de meest 'cluelesse' bewering van de maand, zou deze stellig de top drie halen. Als je al geen idee hebt, waarom het vertrouwen in de economie daalt, hoe kun je er dan op speculeren dat het op miraculeuze wijze over de volle breedte van het economisch spectrum terugkeert? Staat er ergens een Grote Leider in de coulissen klaar?
Goud is van oudsher geld. Goud - en zilver - kopen is dus geen vorm van beleggen. Het levert gegarandeerd niets op, behalve misschien 'vertrouwen'. Wie goud koopt met dollars of euro's, wisselt zijn zwakke - onbetrouwbare - valuta om in een harde, een valuta die zijn waarde - koopkracht - behoudt, omdat de hoeveelheid goud op de wereld een min of meer vast gegeven is, waar geen politicus of bankier iets aan kan veranderen. Die tonen hun 'leiderschap' voornamelijk door bij elke nieuwe crisis de hoeveelheid papier en digitaal geld te vergroten, dat daardoor steeds meer aan waarde verliest. Ten opzichte van wat? Tastbaar bezit: productief land, energiebronnen en edelmetalen.

En waarom is edelmetaal tegenwoordig weer zo in trek en bij wie? Bijna niemand bezit goud. Voordat Nixon op 15 augustus 1971 het Amerikaanse goudloket sloot, hielden Centrale Banken, handelsbanken en de rijken ca. 40% van hun reserves aan in goud. Tegenwoordig bestaat gemiddeld slechts 1% van alle reserves uit goud.¹) Instellingen - bijv. pensioenfondsen - en iedereen die iets te verliezen heeft, houdt zijn reserves aan in dollars en andere fiat-valuta, voor een groot deel in de vorm van obligaties, met name staatsobligaties, omdat die tot het uitbreken van de kredietcrisis zo veilig geacht werden als bij wijze van spreken de Bank van Engeland. Dat zijn ze nog steeds, maar de veiligheid van de Bank van Engeland - en van de Fed en de ECB - wordt niet meer zo hoog aangeslagen als voorheen. Sommige mensen zien zelfs een grote draaikolk [video Reuters] voor zich als ze aan die banken denken, waarin de waarde van hun bezittingen met angstaanjagende snelheid wordt weggezogen. Van de huidige, lage rente word je als spaarder niets wijzer en wat krijg je nog voor je "waarde"-papieren, als overheden hun schulden niet meer kunnen doorrollen, omdat niemand hun een nieuwe lening wil geven, tenzij onder moordende condities.

Courtesy of www.sharelynx.com

Daarom dringen pensioenfondsen er nu bij de Nederlandsche Bank op aan de mogelijkheid van "beleggen" in goud - nu maximaal nog geen 3% - te verruimen; daarom ruilen Centrale Banken in bijv. de BRIC-landen e.a. een deel van hun dollarreserves om in goud; daarom kopen rijke Europeanen - bang voor ontwaarding van de euro - Zwitserse francs en goud, en in het nabije en verre oosten betalen mensen graag een hoge extra premie, zolang ze hun papiergeld maar kunnen inwisselen voor harde valuta, goud en zilver. Arabische olie-exporteurs doen dit al decennia lang.
Ook al doen de financiële autoriteiten nog zo hun best de ontwikkelingen tegen te werken ±), aan de drang om spaargeld - koopkracht in de toekomst - te bewaren in tastbare vorm en niet in op zichzelf waardeloos, bedrukt papier of op een digitale rekening komt voorlopig geen einde. De hernieuwde waardering ²) voor edelmetaal is nog maar pas begonnen en zolang overheden hun fiat-valuta óntwaarden om hun reële schulden te verkleinen en om onder hun verplichtingen jegens hun eigen bevolking uit te komen, zal de prijs van goud blijven stijgen. [Is goud in een bubble? - video en artikel]
En dan bestaat nog de mogelijkheid dat goud de facto weer als reservevaluta gaat fungeren, als landen hun onderlinge verschillen op de handelsbalans net als vroeger weer in baar gaan vereffenen. En wat te denken van goud als onderpand voor euro bail-outs? Gezien de omvang van de wereldhandel - en van de bail-outs - zal de goudprijs in dat geval tot nekkramphoogte moeten stijgen.³)

Peter de Waard is dus niet alleen 'clueless', het volkskrantartikel is oppervlakkig en een voorbeeld van misinformatie, en ten aanzien van goud desinformatie. Ter onderbouwing van deze bewering:
7-11-2011 on ZeroHedge: China takes advantage of September price drop; imports record amount of gold. Huidige spotprijs in euro: 41.937 per kilo.

----------
Titel - "Keine Ahnung," zei ik, "weet je wat dat betekent?" "Geen idee," antwoordde hij.
º) Peter de Waard, Vertrouwen in de economie blijkt meer waard dan goud, Vk 20 aug. 2011.
Subtitel: De crisis in de financiële markten is een crisis in vertrouwen. Daarom wordt er te weinig geïnvesteerd, geconsumeerd en verhandeld. Maar beleggen in goud biedt ook geen garantie.
¹) De Nederlandsche Bank heeft vlgs. opgave van het IMF 615,5 ton goud in de kluis liggen, goed voor een tiende plaats op de wereldranglijst. Dat komt overeen met 59,4% van de totale reserve aan vreemde valuta. De Nederlandse goudvoorraad vertegenwoordigt bij een huidige koers van €41.500 per kilo een waarde van €25,5 miljard en in US-dollars, koers €1 = $1.44, $36.75 miljard.
²) Hoewel de goudprijs al ruim tien jaar aan het stijgen is, zorgde de kredietcrisis in 2010 voor een versnelling. In 2011 hielpen het gehannes van het Amerikaans congres met het schuldplafond en het getouwtrek in Europa over wel/geen eurobonds zeker niet mee om een verdere opmars van de goudprijs tot staan te brengen. De plotselinge sprong omhoog in de maand augustus lijkt echter voornamelijk een gevolg van de aankondiging van de Venezolaanse president Chavez, dat hij de eigen goudproductie nationaliseert en vooral, dat hij al het goud dat nu in buitenlandse kluizen wordt bewaard - o.a. in Zürich, Londen en New York - per direct terug wil hebben, ruim 200 ton. Dat kan voor de 'bullion banks' een hoofdpijndossier worden met ingrijpende gevolgen op langere termijn.
³) Ook de Pan Asian Gold Exchange (PAGE) kan daar binnenkort een extra impuls aan geven.
±) Begin februari 2011 dwong DNB het Pensioenfonds voor de Glasindustrie het grootste deel van zijn lucratieve goudbelegging te verkopen, omdat dit volgens DNB "te risicovol" was en onlangs zorgde de Autoriteit Financiële Markten ervoor, dat het op Jersey gevestigde bedrijf GoldMoney zijn activiteiten voor zijn Nederlandse klanten per 31 oktober 2011 moet staken.
†) Toevoeging 26 sept. 2011
Vorige week en vandaag opnieuw ging de goudprijs hard onderuit. Op het dieptepunt vanmorgen werd een kiloprijs van €36.935 genoteerd, 16,4% lager dan de top van slechts twee weken geleden. Dat is een forse terugval, maar nog altijd een koers op het niveau van 2 augustus jl., toen een absolute top. Wat gezien mijn kritiek op het artikel van Peter de Waard betreft, is het belangrijk te beseffen, dat deze terugval NIET veroorzaakt werd door een "terugkerend vertrouwen", maar door juist het tegenovergestelde: een toenemend GEBREK aan vertrouwen in de mogelijkheden van Centrale Banken en de politiek een uitweg te vinden uit het door henzelf gecreëerde, financiële armageddon. De markt heeft geen boodschap aan wat de politiek aan ons, belastingbetalers, aan 'oplossingen' voorspiegelt [commentaar-1, commentaar-2, commentaar-3]. De traders voorzien een totale instorting van het monetaire systeem op een termijn van nog geen jaar en ze verwachten daar veel geld aan te kunnen verdienen. Zie dit korte artikel op Zero Hedge met bijgevoegd een videoclip, waarin de BBC anchor met open mond achterblijft. Wie niet zorgt dat hij zijn bezittingen op korte termijn veiligstelt, is de boodschap, raakt ALLES kwijt en onder 'veiligstellen' verstaan wij: zorgen dat je niet met een pak papier blijft zitten, waarvan de waarde volledig afhankelijk is van de solvabiliteit van derden. Dat geldt voor overheden, banken en daarom des te meer voor ons allemaal persoonlijk en de enige liquide asset, waaraan geen 'derdenrisico' kleeft, is edelmetaal en met name baar goud in eigen bezit.
Het gele metaal gaat temidden van alle commotie intussen onverstoorbaar zijn gang en sloot de handelsdag af op €38.648,90 (Kitco), 4,64% boven het dieptepunt van de dag.
- Overzicht per 4 oktober 2011.
- 8 oktober 2011: 10 Vragen van 2e-Kamerlid Ewoud Irrgang (SP) over GOUD en de antwoorden daarop van DNB.
- 14 oktober 2011: Een doorslaggevende factor bij de huidige stabilisering van de goudprijs en bullish voor het opwaarts potentieel is het feit dat de Centrale Banken zelf weer goud kopen. Het is ook voor hen de enige manier om zich te beschermen tegen voortdurende ontwaarding van hun valutareserves, m.a.w. tegen de gevolgen van hun eigen monetaire beleid.

Vergeefse moeite

Maandag, 8 augustus 2011, werd inderdaad zo'n dag als iedereen in het weekend al angstig bevroedde. Zodra de markten openden, stapte de ECB de beursvloer op en kocht links en rechts voor zo'n €5 miljard aan Italiaans toiletpapier op en voor ongeveer eenzelfde bedrag nog wat rollen van andere landen met schuldproblemen, o.a. Spanje. Het leek te helpen. De obligatierente van beide landen daalde tot ruim onder de 6%. Gezien de duur van het effect bij vergelijkbare ECB-acties voor Griekse staatsschuld, is de vraag echter: voor hoelang? Niet zo heel lang denken de meeste commentatoren. Om echt het verschil te maken, zou de ECB voor minstens een biljoen euro aan staatspapier moeten opkopen en daar is geen geld en geen politieke ruimte voor. Het blijft dus vooral bij mooie woorden, want niet de ECB, maar de politiek moet de keuze maken tussen verdere integratie van de eurozone, of erkennen dat het europroject een fiasco is en de stop eruittrekken.

Eerlijk gezegd, ben ik zelf van mening dat deze keuze te belangrijk is om aan politici over te laten, laat staan aan bankiers! Beiden laten zich leiden door (hun eigen) kortetermijnbelangen en de noodzakelijke, maar pijnlijke ingrepen schuiven ze door naar hun opvolgers.
Hier dient een bindend referendum over te worden gehouden in alle landen van de eurozone, want politici kennen maar één kunstje, andermans geld uitgeven; het zijn de burgers die het op moeten brengen en zoals het nu gaat, zonder dat zij een stem hebben in het ja of nee, de omvang en de condities. Die zaken worden nu over hun hoofd heen ad hoc geregeld door de hoge dames en heren zonder enige mogelijkheid van democratische controle en zonder verantwoordingsplicht. Onder het excuus der omstandigheden negeert de EU zijn eigen regels en functioneert de facto als een kolonelsregime.
Ter rechtvaardiging van elke volgende stap in een proces van voortdurende "mission creep" schromen eurokolonels er niet voor argumenten te gebruiken die, indien uitgesproken door willekeurig welke andere sterveling, de verdenking zouden wekken van een vergevorderd stadium van seniliteit.

De beurs liet zich uiteindelijk niet imponeren door het symbolische gebaar van meneer Trichet en koos in navolging van de Aziatische markten de weg omlaag. Toen Wall Street in de middag ook in mineur opende - de verlaging van de US credit rating door S&P bleek door te werken in alle in dollars genoteerde assets - sloegen de stoppen door. De Dow Jones eindigde, na de val van 500 punten afgelopen vrijdag, nog eens 634 punten lager, een koersval van een omvang die slechts vijf keer eerder overtroffen is.

Ook alle commodities zakten door hun hoeven, ook de olieprijs. Alleen goud had een topdag. De prijs in euro's tikte €39.033 per kilo aan - een absoluut record - en ging iets daaronder de dag uit.
"De goudprijs zit in een bubble," hoor en lees je vaak. Laat u niets wijsmaken. Zolang regeringen en Centrale Banken hun door veel te hoge schulden geplaagde economieën kunstmatig proberen op te peppen met marktmanipulaties, kunstmatig lage rentes en biljoeneninjecties van nieuw krediet, blijft de prijs van goud, uitgedrukt in devaluerende valuta steeds verder omhooggaan.
Goud is de enige vorm van "geld", die niet blijvend door financiers en politici gemanipuleerd kan worden. Daarom willen in economisch woelige tijden steeds meer mensen, instellingen en in toenemende mate ook de Centrale Banken zelf het hebben en er is maar een beperkte hoeveelheid van en slechts een klein deel daarvan is in fysieke vorm te koop.

Maandag, 8 augustus 2011 - Bullion Vault

Invoeging, 14 augustus 2011
De maandagrally, hoewel op zichzelf al spectaculair, vormde de inleiding voor een doorstoot naar de - totnogtoe - absolute top van €41.293 per kilo, precies op de grens van woensdag en donderdag. Daarna viel de goudprijs terug, maar eindigde de week in stijgende lijn op €39.444, een plus van ruim 5% voor de week.

Week 32, 8 - 12 augustus 2011 - Bullion Vault

Donkergrijze donderdag

Donderdag, 4 augustus 2011, kwam de eurocrisis tot een voorlopige climax. Wereldwijd crashten de effectenbeurzen, Amerikaanse beleggers dumpten hun aandelen en probeerden hun cash veilig te stellen, maar stuitten op banken die daar niet op zaten te wachten. Bank of NY Mellon betaalt geen rente meer op grote deposito's, maar vraagt een 'fee' om ze te bewaren!

Japan en Zwitserland probeerden de waarde van hun valuta omlaag te krijgen met interventies, de euro kelderde en de US-dollar steeg. Italië en Spanje zien tenminste een maand af van uitgifte van nieuwe staatsleningen en EU-commissaris Barroso deed een bijna wanhopig beroep op de nog solvabel geachte eurolanden om hun zakken nog eens extra om te keren en de fondsen voor de waarschijnlijk tot DOA ('dead on arrival') gedoemde EFSF zo snel mogelijk te verdubbelen en liefst dan nog eens te verdubbelen tot een potje van zo'n drie biljoen euro.
De in oktober afzwaaiende ECB-president Trichet hield de basisrente op 1,5% en verklaarde dat de ECB de geldsluizen voor bankleningen weer wijd ging openzetten. Hij negeerde de schop die hij onder de tafel van Jens Weidmann kreeg, de president van de Duitse Centrale Bank, en verklaarde dat hij bovendien schuldpapier van benarde euro-schuldenlanden ging opkopen om hun renteniveaus in bedwang te houden. Maar toen kwam de verrassing: dit gold alleen voor Ierland en Portugal en NIET voor Italië en Spanje, die daarmee aan de heidenen werden overgeleverd. Toen zijn woorden verstorven waren, begon op alle beursvloeren waar nog gehandeld werd, de crash. Behalve aandelen zakten ook de commodity prijzen, voedingsmiddelen, grondstoffen, evenals die van olie en gas.
De edelmetalen kregen ook een dreun, al konden ze dat na de grote prijsstijgingen van de afgelopen week best lijden. Goud steeg in de loop van de dag tot ongekende hoogte, maar moest na half vijf vanmiddag een groot deel van de dagwinst inleveren.

Vrijdag, 5 augustus 2011 - Bullion Vault

Het is afwachten wat vrijdag de 5e gaat brengen. Likken de markten hun wonden en houden ze zich relatief koest, of gaat de slachting nog verder door? Ik heb zo mijn vermoedens, maar voorzichtigheidshalve noem ik deze post 'Donkergrijze donderdag', dan blijft er nog wat speling in de schakering over voor een evt. 'Zwarte vrijdag'.

Toevoeging, 5 aug. 2011
Het lijkt of door een telefoongesprek van Frau Merkel met Sarkozy, Berlusconi vandaag het licht heeft gezien. Terwijl hij totnogtoe zijn op bezuinigingen aansturende minister van financiën, Giulio Tremonti, probeerde te lozen, wil hij nu méér én sneller bezuinigen. Onder die voorwaarden toont de ECB zich nu opeens wél bereid de schulden van Italië te gaan opkopen. Omdat de ECB dat formeel helemaal niet mag en daarvoor zonder backing van de nationale Centrale Banken ook de middelen niet heeft, zou dat betekenen dat Frankrijk en Duitsland hun fiat daaraan gegeven hebben.
Frankrijk lijkt op niet al te lange termijn zelf in de problemen te gaan raken, dus uiteindelijk komt de redding van de euro grotendeels op Duitsland neer. Als Merkel daar vanmiddag de deur voor opengezet heeft, lijkt zij alle gevoel voor verhoudingen verloren te hebben; dan accepteert ze blijkbaar dat de Duitsers met een garantstelling voor alle slechte EU-schulden worden opgezadeld tot een bedrag dat groter is dan het op zichzelf toch niet kinderachtige Duitse GDP.
Nu maar eens afwachten wat de Duitsers daar zelf van vinden en hoe de obligatiemarkten erop reageren.

Toevoeging, 6 aug. 2011
Het zijn woelige augustusdagen. Terwijl de EU probeert het vege bestaan te rekken door de beperkingen op het creëren van ongedekt krediet blindelings opzij te zetten, plukt Amerika de wrange vruchten van datzelfde beleid. Gisteravond verlaagde Standard & Poor's de credit rating van de VS van AAA (risicovrij) naar AA+ met een negatieve outlook.
Dat gebeurde ondanks zware druk uit Washington DC om dat niet te doen. Het is een fikse deuk in het prestige van de 'tele-prompter' en de gevolgen ervan zullen pas op termijn duidelijk worden.
In eerste instantie zullen de Amerikaanse en westerse overheden doen of er niets aan de hand is. Maar zien, hoelang ze dat kunnen volhouden.
China reageerde als eerste met harde eisen en een flinke dosis leedvermaak - het bezit danook ruim een biljoen dollar aan Amerikaans schuldpapier, Rusland bleef er nogal laconiek onder en in Europa hing ruim een halve dag de stilte van het graf. Het eerste commentaar kwam uit Frankrijk en dat was zo huichelachtig als je uit die hoek mocht verwachten. Onze "gezellige dikkerd" deed vervolgens ook een duit in het zakje en geheel conform zijn eerdere succesvolle omgekeerde logica, prees hij de Amerikanen om hun voorgenomen "budgettaire discipline en hun goede bezuinigingsplan". Ik weet niet wat Jan Kees slikt, maar dat zijn nu juist de zaken waar het in Amerika volledig aan ontbreekt, aan allebei.

Vervolg, 6 aug. 2011, 18:30 uur
En of het nog niet genoeg is, "kick," Duitslands financiële top heeft zojuist een harde trap tegen de basis van het europroject gegeven: Italië valt niet via het EFSF te redden. Duitsland kan en wil de daarmee gemoeide lasten niet dragen!
Eindelijk lijkt het gezond verstand - althans in Duitsland - door te breken, alleen zijn de gevolgen niet te overzien. Geniet nog van dit laatste weekend, voordat maandag de bom barst en als u nog op vakantie bent of gaat, houd er rekening mee dat in sommige landen de geldautomaten wel eens "buiten dienst" kunnen zijn en dat de pompstations langs de snelwegen er desondanks in cash betaald willen worden!

Op "Donkergrijze donderdag" volgde een schijnbaar "Vredige vrijdag", maar het ziet er nu naar uit, dat ons geen "Zwarte", maar een "Bloedrode maandag" te wachten staat. Een downgrading van de grootste macht én tevens grootste schuldenaar ter wereld, én het bewijs dat de hele politieke elite van de EU een keizer zonder kleren is, in één en hetzelfde weekend, dát moet een zwerm zwarte zwanen aantrekken die het hele zwerk verduistert.
De vraag blijft, waar ze in eerste instantie zullen neerstrijken, in Amerika of in Europa. Het valt niet uit te sluiten, dat Frau Merkel zich op het laatste moment toch door Sarko laat verleiden en haar financiële adviseurs in de kou laat staan, of dat Trichet botweg zijn zin doordrijft en maandag tóch Spaans en Italiaans toiletpapier gaat opkopen.

Records...

Woensdag, 20 april, werden op de edelmetaalmarkt een aantal records gebroken. In een verrassend korte tijd na het 'nemen' van de USD 1400 horde voor een ounce goud (31,1 gram), sneuvelde de USD 1500 grens. Tegelijk stijgt de zilverprijs momenteel ongeveer met een dollar per dag en vandaag werd de USD 45 grens voor een ounce zilver moeiteloos overschreden.
[Nog geen zes uur na publicatie van deze post viel ook de USD 46 mijlpaal. Een dollar / ounce erbij binnen acht uur!]
De USD had het deze week om diverse redenen zwaar te verduren en de euro steeg daardoor op de valutamarkten tot boven USD 1,45. De goudprijs in euro's zakte daarop enigszins terug ten opzichte van begin deze week tot ca. EUR 1034 per ounce, EUR 33.228 per kilo, maar de opmars van zilver was zo krachtig, dat die zelfs in de duurdere euro een nieuw record vestigde. De prijs per ounce steeg tot ruim boven de EUR 31, wat betekent dat voor een kilo zilver voor het eerst ooit meer dan EUR 1000 moet worden neergeteld, een ongelofelijke prijs.
[Aan het eind van de dag, 21 april, was ook de zilverprijs van EUR 31 al weer geschiedenis, omdat de EUR 32 bereikt werd, 1030 euro per kilo.]
Wie naar de verhouding tussen de goud- en de zilverprijs kijkt en weet dat die ruim een jaar geleden nog 80 : 1 was, kan daaruit afleiden dat de zilverprijs sindsdien is geëxplodeerd. De verhouding is nu ca. 33 : 1. In het afgelopen halfjaar is zilver ruim 84% duurder geworden, terwijl de goudprijs in dezelfde periode 'slechts' 11% steeg.

Klik op het plaatje voor een groter beeld.

Goud en zilver zijn edelmetalen die tot halverwege de vorige eeuw als geld werden gebruikt. In feite manifesteren zij zich nu opnieuw in die hoedanigheid, omdat hun waarde (in koopkracht) nagenoeg constant blijft, anders dan die van onze papieren en digitale fiatvaluta die onbeperkt kunnen worden bijgedrukt. Het feit dat goud en zilver in de afgelopen tien jaar zoveel 'duurder' zijn geworden, betekent eigenlijk dat de USD, EUR en andere valuta hun waarde in hoog tempo verliezen, zodat er meer van moeten worden neergeteld om eenzelfde hoeveelheid goud of zilver te kopen.
Als we van alle producten in bovenstaande grafiek de prijs in zilver(geld) zouden weergeven, zouden we zien dat ze het laatste halfjaar allemaal een stuk goedkoper waren geworden!

Door de enorme schulden waar de westerse landen onder gebukt gaan, houden de Centrale Banken de rentes op een onverantwoord laag niveau, anders zijn de rentebetalingen niet meer op te brengen. Bovendien is er steeds meer geld nodig om de gevolgen van de kredietcrisis het hoofd te bieden. Dat geld is er niet en dus trekken de Centrale Banken het uit een virtuele muur en lenen het uit aan insolvabele overheden [die het direct uitgeven] en zakenbanken [die ermee gaan speculeren]. Het gaat wereldwijd om enkele honderden miljarden dollars en euro's per maand. Al dat 'gratis' geld, voorzover het tot de echte economie doordringt, drijft de prijzen op, met name van grondstoffen, olie en voedsel. Deze prijsinflatie is in de grafiek dan ook duidelijk te zien. Als de magere varkenslap [lean hogs] in een halfjaar tijd zomaar de helft duurder wordt, is er blijkbaar iets niet helemaal koosjer, niet met de lap maar met ons geld.
Hetzelfde geldt uiteraard voor aandelen. Gemeten in depreciërende euro's en dollars lijkt het of we in een 'boom' zitten, uitgedrukt in de harde valuta blijken de indices juist hard te dalen en drijft de juichstemming vooral op gebakken lucht.

Lage rentes en groeiende inflatie vormen een dodelijke combinatie voor bijvoorbeeld pensioenfondsen. Daarom besloot deze week een van de grootste pensioenfondsen ter wereld, die van de Universiteit van Texas, zich in te dekken tegen de uitholling van zijn vermogen. Als eerste van de grote beleggers kochten zij baar goud voor een waarde van USD 1 miljard. Verwacht wordt dat dit voor andere grote beleggers aanleiding zal zijn hun voorbeeld te volgen. Als die trend doorzet, kan de goudprijs de komende jaren nog maar één kant op, 'up..., up..., and away', de tussentijdse dips inbegrepen.

Deze fotoserie in de Daily Telegraph geeft een overzicht van de landen die volgens de World Gold Council in 2010 het meeste goud aankochten voor sieraden en beleggingen. Nog afgezien van de echte grote spelers - Centrale banken, bullion banks en hedge funds - komt de hier geïnventariseerde vraag uit op een totaal van ca. 2960 ton goud, al ruim boven de totale wereldproductie - 2500 ton in 2010, oftewel 129,5m³, een kubus van puur goud met een ribbe van iets meer dan 5 meter.

De plof van een opgeblazen zak

De werkelijke reden waarom de EU zich plotseling zo oorlogszuchtig toont om Libië te gaan 'bevrijden' en er desnoods grondtroepen wil inzetten, is allesbehalve duidelijk. Het is zonneklaar dat ze Gaddafi kwijt willen, maar of het hun bovenal gaat om de Libische stammen voor het eerst van hun leven te laten kennismaken met de zegeningen van de Westerse democratie, is de vraag en de volgende vraag is: zijn de 'rebellen' daar werkelijk op uit? Aangezien het voor een niet onaanzienlijk deel gaat om Libische veteranen die in Tsjetsjenië, Irak en Afghanistan aan de kant van Al-Qaida hebben gevochten (bron: CIA), heb ik daaraan zo mijn twijfels.
Je hoeft niet eens een cynicus te zijn om enig verband te vermoeden met beschikbaarheid van Libische olie voor de Europese markt. Gaddafi is onberekenbaar en stel je voor dat hij zijn olie aan de Chinezen zou gaan verkopen. Dat had hij hun onlangs trouwens al aangeboden.
En er is nog iets anders. Al een week na het begin van de opstand richtten de rebellen in Benghazi een Centrale Bank van Libië op. Zoiets is nog nergens eerder vertoond. Wat zou daar achter zitten? Het mogelijke antwoord op die vraag is even onthullend als onthutsend.

De EU is intussen de risée van de wereld. Zo'n grote economie en een minstens zo grote besluiteloosheid. De voorzitter van het Europees parlement, Van Rompuy, valt over de grens voornamelijk op door zijn treffende gelijkenis met Gollum en de zwakke Barroso wordt beschouwd als de loopjongen van de as Berlijn-Parijs. Vinden de heren - want Angela M. heeft voor de strijd afgehaakt - het tijd worden om de wereld eens te laten zien, dat er met Europa niet te spotten valt? Is dit wéér zo'n voorbeeld van staten die niet meer weten hoe zij hun interne problemen moeten oplossen en dan hun frustratie projecteren op een externe vijand? En de verzwakte dictator van Libië kunnen ze wel aan, denken ze. Twee, nee drie vliegen in één klap, de geschifte Gadaffi weg, zijn geplaagde volk bevrijd en de EU vrij toegang tot de olievoorraden.

Ondanks het Europese sabelgerinkel en de strijdkreten van vooral de in eigen land verguisde Sarkozy, zijn het toch de Amerikanen die met breed geëtaleerde tegenzin om zich in een derde oorlog te storten, de kastanjes uit het vuur halen en het leeuwedeel van de kosten voor hun rekening nemen, getuige een artikel vandaag in de Volkskrant. En, zoals daarin gesteld, niemand weet hoe dit conflict gaat aflopen en hoelang het gaat duren, Washington niet, de NAVO niet en Brussel al helemaal niet.

Heeft Nederland de oorlog verklaard aan Libië? Nee, maar er vliegen wel Nederlandse F-16s boven Libisch grondgebied met de opdracht Libische jagers desnoods neer te halen. Deze uitzonderlijke situatie is gesanctioneerd door de VN Veiligheidsraad, een instantie die vaker voor een dergelijk doel uit de winterslaap is gewekt. Door in te stemmen met deelname aan deze actie 'om de Libische bevolking te beschermen tegen de moordzuchtige trawanten van Gaddafi' geven de parlementen van Europese landen in feite een blanco cheque af voor oorlogshandelingen voor onbepaalde tijd.

Althans, even afgezien van wapenvoorraden. Het is echt bijna niet te geloven, maar volgens een artikel in de Washington Post van 15 april is de NAVO door zijn 'slimme bommen' en andere hoogwaardige munitie heen! De Amerikanen vragen zich nu af, of ze zich nog veel langer afzijdig kunnen houden, wil de luchtactie tegen Gaddafi niet uitlopen op een regelrechte blamage.

Wat die blanco cheque aangaat, daar krijgen we nog spijt van, want geld is nu juist het probleem. De kredietcrisis van 2008 is nog lang niet uitgewoed. Doordat de westerse overheden de miljardenschulden van hun insolvabele banken hebben overgenomen, kampen zij nu zelf met grote financieringsproblemen. De USA kan alleen het hoofd boven water houden door de basisrente op 0% te houden en via het infuus van de Fed per jaar anderhalf biljoen dollar aan 'funny money' in het bankencircuit te pompen.
De Japanse Centrale Bank tovert bij een nationale schuld van 2x het BNP en een rentestand van 0%, nog eens biljoenen yens uit de hoge hoed om de waardestijging van de yen te stoppen, anders wordt hun export te prijzig; de ECB hield de korte rente drie jaar lang op 1% [op 7 april 2011 verhoogd naar 1,25%] en koopt tientallen miljarden aan schulden van failliete eurolanden op. Evengoed struikelt in Europa de ene regering na de andere over de begroting en de rentes die de zwakste landen - Griekenland, Ierland en Portugal - op de geldmarkt voor hun staatsleningen moeten betalen, lopen ondanks steuntoezeggingen van de EU gestaag op tot onbetaalbare hoogten.

Naarmate de gevolgen dieper doorvreten in de economie, neemt het vertrouwen in de overheid af en de weerstand toe. In de pers is er nauwelijks aandacht voor, maar in Griekenland begint het verzet onder de lokale bevolking revolutionaire vormen aan te nemen. Traangas is daar zo langzamerhand een vast bestanddeel van de atmosfeer aan het worden.


En terwijl de Japanse economie wankelt onder de dreun van de aardbeving en de tsunami en de regering nauwelijks weet wat ze met een ontplofte, lekkende kernreactor aanmoet, de Chinese economie oververhit is en hun huizenmarkt op het punt staat te imploderen, de olieprijs richting $120 per vat kruipt en de prijzen van grondstoffen en voedsel op de wereldmarkt tot recordhoogte zijn gestegen, stort de EU zich - zonder ook maar een moment stil te staan bij wat de eigen bevolking daarvan vindt - in een ad-hoc oorlog in Noord-Afrika.
Onder dergelijke omstandigheden zijn er toch werkelijk wel verstandiger dingen te doen of te laten en dan noem ik terloops de extra CO2-uitstoot door deze onbezonnen actie. Ter compensatie zou er weer heel wat afgesequestreerd moeten worden, of bomen aangeplant, in de Libische woestijn, wellicht? Dan lijkt een extra verhoging van de stroomtarieven toch waarschijnlijker.

Het mag dan ook geen wonder heten, dat mensen en instellingen die iets te verliezen hebben, hun vertrouwen in de 'waarde' van de digitale en papieren fiat dollar, yen en euro opzeggen en in toenemende mate hun heil zoeken in grondstoffen en in de enige echte harde valuta van oudsher, baar goud en zilver. En dan heb ik het niet per se over de miljoenen Aziaten, van Arabieren tot Indiërs en Chinezen, die gouden en zilveren munten en sieraden kopen om zich in te dekken tegen prijsinflatie, maar over hedgefund managers, rijke Duitsers en de Centrale Banken van Rusland, India, China en andere landen, die sinds vorig jaar alles opkopen waar ze de hand op kunnen leggen, met tonnen tegelijk. Niet voor niets is de goudprijs in een jaar tijd 30% gestegen en de zilverprijs meer dan verdubbeld. Over rendement gesproken.
Wie nu nog gelooft in de ooit gegarandeerde 'waardevastheid' (koopkracht) van zijn in fiat valuta uit te keren pensioen, de Centrale Banken zelf in ieder geval niet.