Mark, bedankt!

De laatste noodgreep van de bankiersmaffia en hun eurocratische knechten, de "redding van Griekenland", doet onwillekeurig denken aan de Kinderkruistocht.
Geïnspireerd door een religieus, van elk realisme gespeend visioen, trekt een schare naïevelingen op naar het doel in de veronderstelling dat eenmaal daar aangekomen, alle structurele problemen als bij toverslag zullen verdwijnen. De historische onderneming werd een volslagen fiasco en eindigde voor de overlevenden in de meeste gevallen in slavernij. Hoe toepasselijk!

Martinus Nijhoff maakte er een gedicht op, waarvan ik voor deze gelegenheid het begin een beetje heb aangepast:

Zij hadden een oproep uit Brussel vernomen:
"Laat de euroleiders tot mij komen."

Daar gingen ze, zingende, hand in hand,
Ernstig op weg, met op nul hun verstand,

Dwalende zonder gids, zonder held,
Als een zwerm sprinkhanen over het veld.

In de koffer van elke politicus lag
Een prognose van de verkiezingsuitslag.

De eerste reactie van de markten op de politieke schuldreconstructie uit Brussel was aarzelend positief, al duurde dat niet lang.¹) De aandelenmarkten gingen omhoog, evenals de euro ten opzichte van de US-dollar en de rente op staatspapier van schuldenlanden daalde met vele procenten. Goud zakte wat in euro's, maar sprong naar een all-time high in de dollar. De beademingsapparatuur van Ierland en Portugal werd wat royaler afgesteld en zombie Griekenland kan een eurobloedtransfusie van nieuwe schuld tegemoetzien, waarmee het tot 2014 zijn anemisch bestaan moet zien te rekken. Voor daarna, zo niet eerder - Griekse verkiezingen in september a.s. - is een derde bail-out onvermijdelijk, tenzij de Duitsers er dan de stekker uittrekken.²)

Maar in de ogen van commentatoren waar ik mijn mening op baseer, is een beetje failliet nog altijd failliet. De Griekse premier Papandreou mag er nog zo triomfantelijk bij grijnzen, of de schulden nu 175% van het BNP bedragen, of 140%, een land waarvan de economie krimpt en dat meer blijft uitgeven dan er binnenkomt, kan ook over een langere termijn zijn schulden niet aflossen en als de markt dat land alleen geld wil lenen tegen 15% rente - in plaats van recentelijk nog 30% - dan blijft dat voor Griekenland onbetaalbaar en dus uitzichtloos.
Mark Rutte maakte het dan ook wel bont door na afloop van het euro-overleg te verklaren, dat Nederland - samen met Duitsland - "zijn zin had gekregen". Het belangrijkste, volgens Rutte, was dat de private beleggers - de banken, pensioenfondsen en investeerders - gingen meebetalen aan de schuldenregeling. Dat zou betekenen dat het volgens Rutte verantwoord is miljarden aan Nederlands belasting- en pensioengeld in een bodemloze put te storten, als je als politicus maar zorgt dat de banken enz. er een fooi bijgooien.
En bij een meerderheid van onze volksvertegenwoordiging - SP en PVV uitgezonderd - gaat zo'n belachelijke redenering erin als een fles jenever in een ouderling. Maar, zoals eerder gezegd: Griekenland is een "sideshow". Laten we maar zien, hoe het uitpakt.

De hoofdzaak is de vraag, of de eurozone blijft bestaan uit nationale staten met een eigen fiscale verantwoordelijkheid, of dat de schulden van alle landen op één hoop worden gegooid en ieder land gaat meebetalen aan de rentelasten en aflossing van de gezamenlijke schuldenberg, een zg. "transfer union" (= zuinige landen betalen mee aan de schulden van big spenders).
Met de uitbreiding van de bevoegdheden van de EFSF, een voorloper van het ESM - European Stability Mechanism dat medio 2013 zal ingaan - hebben de leiders van de eurozone, helaas, een belangrijke stap gezet om van de EU een "transfer union" te maken. Niet zo verwonderlijk, als de profiterende kant in de meerderheid is. Nederland en Duitsland staan nu op het punt een essentieel deel van hun fiscale soevereiniteit over te dragen aan een EU-instantie die gaat opereren in een niemandsland zonder directe democratische controle, onder toezicht van de Europese Commissie die een hulpeloze marionet is van de internationale bankiersmaffia.

Wat wij daarvan gaan merken, is niet moeilijk te voorspellen. We hoeven slechts te kijken naar de ontwikkelingen in Amerika. Nog meer manipulatie van financiële markten, monetarisering van schulden op ongekende schaal - euro's printen; het overhevelen van nationale en private (bank) schulden naar federaal (EFSF) niveau; invoering van Europese belastingen - openlijk of onzichtbaar (via het ESM); meer steun aan insolvabele instellingen - zombies; voortijlende bureaucratisering en regelgeving; meer corruptie; privatisering van winsten, socialisering van verliezen; financiering van megalomane projecten o.a. infrastructuur en op milieu- en energiegebied; een groeiende afstand tussen de financiële elite en de belastingbetalende loonslaven; de ondergang van de Europese middenklasse; minder democratische zeggenschap over de eigen leefomgeving in ruil voor meer brood en spelen en uiteindelijk een gigantische crash als het hele Ponzi-systeem onder zijn schulden bezwijkt. Alle papier wordt waardeloos, eerst geleidelijk, tenslotte panisch.

Alleen de Duitse Centrale Bank en de Bondsdag - en evt. in september het Duitse Hooggerechtshof - kunnen deze voor ons rampzalige beslissing nog ongedaan maken. Van onze eigen politici hebben wij niets te verwachten. Die hebben volledig gefaald. Sinds wanneer gaat het zg. Europese belang (lees: bankiersbelang) boven dat van Nederland? Zowel in het referendum over het Verdrag van Lissabon, als in recente polls blijft de Nederlander in meerderheid het nationaal belang vooropstellen. Kunnen onze regering en onze gekozen "volks"-vertegenwoordigers daar ongestraft aan voorbij blijven gaan?

Wat voor Nederland geldt, geldt niet minder voor andere leden van de eurozone. Mike Shedlock, "Mish", verwacht dat iedereen spijt zal krijgen van deze afgedwongen "deal", zo al niet binnen een maand, dan toch zeker voor het eind van dit jaar. Ondanks alle hype en blabla, zijn de economische vooruitzichten belabberd. De bezuinigingen leiden tot verdere inkrimping van het BNP, duurdere schulden, afnemende werkgelegenheid, dalende huizenprijzen en een inzakkende wereldhandel.
Onder zo'n dreigende wolkenlucht zal dit initiatief om het geld voor een Europees garantiefonds van enkele biljoenen euro's uit de zakken van de nog weinige solvabele europartners te kloppen hopelijk een snelle en dramatische dood sterven.

Een uiteenvallen van de eurozone lijkt nu een traumatiserende gebeurtenis, maar de opluchting erna en de noodzaak voor elk land zijn problemen zelf aan te pakken zullen zoveel dynamiek genereren, dat het leed voor de meeste van betrekkelijk korte duur zal zijn - zie IJsland.
Het alternatief is jarenlang doormodderen in een steeds strakker keurslijf en met steeds strengere bezuinigingen; lijden onder de incompetentie van zich voortdurend meer macht toeëigenende beurocraten; toezien hoe de schuldenberg hoger en hoger groeit en uiteindelijk, gezamenlijk ten onder gaan in een EU-brede crisis van catastrofale proporties.

Toevoeging 25 juli 2011
Waarschijnlijk mede in verband met de nervositeit van de geldmarkten door het gehakketak in Washington over de verhoging van het Amerikaanse schuldplafond kondigden twee eurolanden vandaag aan, dat ze voorlopig afzagen van uitgifte van nieuwe staatsleningen. Oostenrijk ziet af van een aangekondigde schuldveiling op 2 augustus en Italië laat de in medio augustus geplande veiling vervallen. De reden: ze hebben het geld niet nodig - voor Zero Hedge een reden te veronderstellen, dat Italië even niet wil weten hoeveel meer rente ze moeten gaan betalen om hun papier kwijt te raken. Ze wachten liever even tot het leun- en steunfonds (EFSF) waartoe afgelopen donderdag werd besloten, wat meer body heeft gekregen. Waar blijft je blanco cheque, Mark?

---------

¹) Het effect van de reddingsoperatie lijkt uitgewerkt in minder dan een week. Op woensdag, 27 juli, schiet de Italiaanse 10-jaarsrente al weer richting 6% en de Spaanse eroverheen. Bij 7% ligt de kritische grens. Komt de rente daarboven, dan klopt een land bij de ECB of nu de EFSF aan voor steun. Cyprus sluit wellicht ook aan bij de rij van gegadigden. Standard & Poor's verlaagde woensdag zijn rating van Griekenland van junk [CCC] naar "junker" [CC] en Moody's zette Cyprus twee treetjes omlaag. De Cypriotische overheid en één van de lokale banken hebben voor miljarden aan Grieks [dus waardeloos] staatspapier in de kluis liggen en worden daardoor zelf ook minder solvabel geacht.
Voor de grootste bank van Duitsland, Deutsche Bank, waren de ontwikkelingen het afgelopen halfjaar genoeg reden haar exposure aan GIPSI-schulden met maar liefst 70% te verminderen! Blijkbaar hadden de grote banken zelf al geen vertrouwen meer in een "goede afloop" voor de euro en laten zij het achterhoedegevecht graag over aan hun gladiatoren in de politieke arena.

²) En de kans daarop wordt met de dag groter. Tegen een achtergrond van voortdurende onmacht van het Amerikaans Congres om het schuldenplafond te verhogen, levert de vrijdagmorgen, 29 juli, een mand vol nieuwe rampspoed op voor de eurocraten.

• Zapatero vervroegt verkiezingen van maart 2012 naar november 2011 en brengt zo voor Spanje het uur van de waarheid weer een halfjaar dichterbij;
• Italië kijkt met een schuin oog naar de stijgende rentes op zijn staatsleningen richting 6% - de komende anderhalf jaar moet het €400 miljard aflossen / doorrollen - en stelt zijn bijdrage aan het reddingsplan voor Griekenland [en dus ook het EFSF] bij voorbaat ter discussie. Ook de stijging in aantal en prijs van CDS'n op Italiaanse schuld vormt een bron van toenemende zorg;
• Denemarken - geen lid van het euroblok - komt ook onder vuur te liggen. Ook daar nam de overheid bankschulden over en desondanks kunnen volgens S&P 15 banken alsnog omvallen.

Als Italië én Spanje (moeten) afhaken, blijft er van de halfzachte plannen om de euro te "redden" weinig heel. Er is gewoon geen geld genoeg [video] voor. En als de ECB - evt. met steun van de Fed [via swaps], het IMF en desnoods China [dat zijn export naar de EU wil beschermen] - schulden op grote schaal gaat opkopen [euro's printen], kortom de Amerikaanse "oplossing", is het wat Duitsland betreft "game over".

De crisis voorbij? Hmmm...

In "Things that make you go Hmmm" - overgenomen door ZH - vraagt Grant Williams zich af wat een dollar [of een euro] is, merkt daarover op dat elk experiment met ongedekt papiergeld in de geschiedenis nooit lang heeft geduurd en besluit met:
"Wat er verder ook gebeuren mag, van een paar dingen kunnen we nagenoeg zeker zijn":
- Regeringen zullen altijd de juiste maatregelen treffen - nadat ze elke andere mogelijkheid om er onderuit te komen hebben uitgeput [vrij naar Winston Churchill].
- Elke keer weer zullen ze het blikje over de weg voor zich uit blijven schoppen tot de weg doodloopt op een bakstenen muur.
- Uiteindelijk wordt het succes (of anderszins) van elk politiek besluit sinds de ondergang van Lehman bepaald door iets dat glanst, een gele kleur heeft en ongeveer $1500 per ounce kost.

Goud maakt een goede kans ergens in de (naaste) toekomst weer deel te gaan uitmaken van het monetaire systeem. Er zijn diverse tekenen die daarop wijzen. De financiële en politieke elites zullen er gillend en trappend bijgesleept moeten worden, maar als het vertrouwen in hun fiat systeem instort, zullen ze niet anders kunnen dan hun schulden dekken met tastbare, harde valuta. Als het zover is, zal dat betekenen dat kredietverstrekking niet meer onbeperkt kan groeien, dat schulden niet eindeloos kunnen worden doorgerold, maar moeten worden afgelost. De maatregel bijv. om hypotheken een lagere max te geven, de eis dat de hoofdsom tijdens de looptijd tenminste voor de helft moet worden afgelost en een tendens (Rabo) om terug te gaan naar de annuïteitsvorm, illustreren een dergelijke omslag in de algemene houding tgo. schuld.

Wie ziet, hoeveel tijd de ministers van financiën en de CB-presidenten van de geïndustrialiseerde landen momenteel bezig zijn, in de EU, in Amerika, met de BIS en het IMF en in E-7 en E-20 verband, het ene plan na het andere te verzinnen om erupties van schuldvulkanen te verdrinken in zeeën van nieuwe leningen met uit het niets gecreëerde, digitale fiatflappen, moet wel tot de conclusie komen dat er iets niet helemaal in de haak is en dat het wereldwijde Ponzi-systeem - de omgekeerde schuldenpyramide - ernstig uit balans is en op het punt staat om te vallen.

Wat het met schulden overladen geld- en CDS-circuit heeft kortgesloten, was ongetwijfeld de torenhoge olieprijs in 2008. Die veroorzaakte in het olie-importerende deel van de wereld een acuut tekort aan nieuw krediet. De rente op schulden en de aflossingen konden niet meer worden betaald. Bear Stearns was het eerste slachtoffer, maar toen de de Amerikanen in het najaar Lehman lieten crashen, ontstond er paniek. Hank Paulson eiste en kreeg toen een blanco cheque van het Congres en bailde iedereen en z'n ouwe moeder uit met miljardeninjecties. De ECB aarzelde echter. Trichet had nog kort daarvoor de basisrente verhoogd en leed nu gezichtsverlies, omdat hij op zijn schreden terug moest keren. Dat kostte tijd en intussen vielen ook in Europa een aantal banken om, bijv. Dexia, maar uiteindelijk ging aan onze kant van de oceaan de geldkraan ook wijd open.

Het kwaad was echter al geschied en woekerde voort. Banken die zoveel slechte leningen op hun balans hadden staan dat ze normaliter failliet hadden moeten gaan, werden door de ECB en door hun overheden "gered". Als je daar eenmaal aan begint, kun je er niet opeens meer mee stoppen en vervolgens blijkt dat er steeds meer geld bij moet, ook al houd je als Centrale Bank de rente laag en versoepel je de boekhoudregels, zodat banken hun slechte leningen niet tegen de marktwaarde, maar voor de volle 100% op hun balans mogen zetten en dus minder hoeven af te schrijven.

Zo houd je tijdelijk een schijnwereld in stand waarin steeds meer en sneller gaten vallen, die telkens met nieuwe proppen papiergeld worden gedicht. Degenen die de gaten veroorzaken, de insolvabele banken, kunnen daar niet op worden aangesproken, omdat ze dan alsnog zouden omvallen en dat mag nu juist niet gebeuren, vindt de financiële elite. Daarom worden de oplopende schulden op de staat afgewenteld, zodat die ook insolvabel wordt, d.w.z. de staat kan tot in lengte van jaren niet genoeg inkomsten genereren (belasting heffen) om de rente op de staatsschuld te betalen en aflopende obligaties in te lossen. Elke soevereine staat kan besluiten zijn schulden te saneren en de crediteuren met een verlies - haircut - op te zadelen, maar in de Nieuwe Wereldorde is ook dat niet meer toegestaan. Er wordt "hulp" geboden door het IMF in de vorm van leningen en bezuinigingsmaatregelen. De schulden nemen daardoor toe en in plaats van de crediteuren is de bevolking de dupe. Die mag tot in lengte van jaren de gokschulden van anderen aflossen.

Tot nog toe hebben de geïndustrialiseerde landen en met name de US met zijn reservevaluta altijd boven hun stand kunnen leven. De rente op hun schulden hielden zij kunstmatig laag, zodat die makkelijk betaald kon worden, zeker als je de jaarlijkse inflatie er nog aftrekt. De schulden zelf werden nooit terugbetaald, maar doorgerold met nieuwe leningen. Nu gaat dat echter niet zo makkelijk meer, omdat:
a) de omvang van de totale schuld in veel landen een kritische grens - ongeveer 80 à 90% van het BNP (Rogoff) - heeft overschreden en niet meer te beheersen valt, ongeacht bezuinigingen, hoe streng ook. Dat maakt investeerders kopschuw;
b) de groei van de meeste westerse economieën nagenoeg nul is of zelfs krimpt. Dit wordt overigens verhuld door officiële statistieken schaamteloos en op grote schaal te manipuleren. Daardoor tast iedereen in feite in het duister over de werkelijke risico's en daalt het vertrouwen in het monetair bestel. Dit zou het rentepeil moeten opdrijven, maar daarover waken de Centrale Banken als sfinxen, al lijkt Trichet zijn grip op de realiteit te verliezen (alweer een renteverhoging aan de vooravond van een crisis, net als in 2008). In plaats van de rente, stegen het laatste halfjaar vooral de premies op verzekeringen tegen wanbetaling, de CDS - credit default swaps.

Als de druk in een systeem te hoog oploopt en alle veiligheidskleppen worden door politieke belangen stijf dichtgehouden, moet er op een een gegeven moment iets uit elkaar klappen. De financiële elite weet dat donders goed. Is ze daarom bezig de buit zoveel mogelijk binnen te halen, voordat het doek valt? En de politiek? Voorzover het geoorloofd is zo te generaliseren, mag je zeggen dat de politiek koortsachtig rondholt van de ene zwakke plek naar de andere met kitspuit en duct tape om de scheuren en barsten provisorisch dicht te plakken, lapmiddelen.
Zolang er niets aan de omvang van de schulden zelf wordt gedaan, leidt al dat koortsachtige geconfereer tot niets en volgt de ene crisis op de andere.
Wat leidende politici niet lijken te willen zien of erkennen is dat een beleid om het uitsluitend bankiers en eurocraten naar de zin te maken, ernstig afbreuk doet aan de democratische grondslag van onze samenleving. De weerstanden daartegen nemen toe en sociale onrust zal de spanning in het systeem nog extra opjagen.

Waar de eerste klap uiteindelijk valt, kan niemand voorspellen, maar wanneer ie valt, zakt de bodem onder het hele systeem weg en volgt er een tsunami, vele malen verwoestender dan de dreun van 2008-2009. Lehman was het voorspel, nu wordt het menens.

Italiaanse Soap Opera

Het gehannes van de euroministers van financiën met het doorrollen van onaflosbare Griekse staatsleningen door banken, pensioenfondsen en andere investeerders begint melodramatische trekjes te vertonen.
Al die moeite - dagen durende vergaderingen, teleconferenties - en de eierschaalsparende woordkeus om het toch vooral te laten lijken, alsof alle potentieel benadeelde partijen hun verliezen zonder énige dwang en geheel vrijwillig nemen, het mocht allemaal niet baten. De ratings agencies blijven erbij, dat er sprake zal zijn van wanbetaling - 'a credit event'.
Bovendien blijken de partijen waar de voorgenomen maatregelen op gericht zijn/waren - de grote banken en pensioenfondsen - tégen vorig jaar gemaakte afspraken in, een deel van hun Griekse staatsobligaties intussen al verkocht te hebben. Met hen valt dus eigenlijk geen deal meer te maken. Het zijn vnl. hedge funds die nu reikhalzend uitkijken naar de zakken geld die de EU en de ECB voor hen gaan vullen met belastinggeld van de weinige nog kredietwaardige eurolanden.

Investeerders kijken inmiddels verder dan de Griekse grenzen, want zoals bekend klotsen de schuldgolven tot over de lippen van bijna alle Club Med landen, van Portugal bijv., waarvan de staatsschuld vandaag door Moody's tot junk status werd verlaagd en ook van Italië, het land met na Griekenland relatief de hoogste staatsschuld van de EU - 120% van het BNP. In absolute cijfers is Italië met een staatsschuld van €1,84 biljoen - volgens The Guardian €2,45 biljoen - goed voor de derde plaats in de wereld, na de US en Japan.

Klik op afb. door naar Colonel Flick's photostream @ Flickr

Dat ligt niet aan Giulio Tremonti, de Italiaanse minister van financiën, die buitenslands wordt gewaardeerd om zijn niet aflatende ijver de regering Berlusconi tot bezuinigingen te bewegen om in 2014 tot een sluitende begroting te komen.
Dat wordt hem door zijn collega's en de politieke partijen in Italië niet in dank afgenomen en de laatste tijd wordt er voortdurend op zijn aftreden aangedrongen. De grote baas zelf heeft het ook met hem gehad. "Hij is het genie en voor de rest is iedereen een ezel," zo vatte Berlusconi Tremonti's visie op de mensheid samen.

Tremonti, wel wetend dat het laatste greintje goodwill dat Berlusconi in het buitenland nog geniet, voornamelijk aan hém te danken is, heeft nu gedreigd met opstappen, als het geroep om zijn aftreden niet ophoudt. Paradoxaler kan het niet, maar dit is dan ook Italië. Opstappen of aftreden, het zal sowieso niet lang meer duren, omdat Tremonti persoonlijk in een typisch Italiaans corruptieschandaal lijkt te zijn verwikkeld.

Intussen kruipen de rentepercentages *), waartegen de zwakkere eurolanden op de geldmarkt moeten lenen om hun begrotingstekorten te financieren, onverbiddelijk steeds verder omhoog. En ook al weten de eurocraten, de centrale banken van de eurozone en de ECB de ontwikkeling van het drama nog maanden, zo geen jaren te rekken †), een teveel aan schulden loopt uiteindelijk altijd uit op een bankroet en altijd 'volkomen onverwacht'. Niemand die dat had kunnen voorzien...

----------
*) Zie voor de aardigheid, welk verschil een paar dagen kan maken als een doorgravende crisis zich plotseling verdiept. De referentielink geeft de stand van 6 juli, deze nieuwe link die van 11 juli 2011. En hier dezelfde gegevens in cijfers.
En weer een week later, 18 juli, is het nog veel erger. De rentes die investeerders vragen voor 2-jarig en 10-jarig staatspapier zijn of komen op volstrekt onbetaalbare niveaus. Tegen die rentes moet bijv. Italië in de komende twaalf maanden €300 miljard aan aflopende staatsleningen zien te herfinancieren.

†) En over tijd rekken gesproken, in zijn toelichting op 7 juli bij de verhoging van de ECB-basisrente met 0,25% tot 1,5% - niet echt bevorderlijk voor landen met hoge schulden, wel voor bijv. Duitsland - kondigde Trichet aan dat hij Portugese schulden voor onbepaalde tijd gewoon als onderpand voor nieuwe leningen zou blijven accepteren, ook al hadden ze nu een junk rating. Hij handelt daarmee in strijd met de eigen regels van de ECB, maar geen haan die daar naar kraait. Als de elite zich door regels gedwarsboomd ziet, worden die gewoon aangepast of genegeerd. Iets waar elke belegger altijd op bedacht moet zijn en nu des te meer.