Terwijl de ministers van buitenlandse zaken vandaag en morgen (13-14 dec. 2010) in Brussel bijeenzijn om een uitweg te vinden uit het euromoeras, waarin steeds meer landen met grote schulden dreigen weg te zinken, neemt de speculatie over een op handen zijnd einde van het euro-experiment met de dag toe.
Nadat Ambrose Evans-Pritchard (AEP) van de Telegraph.uk afgelopen weekend al had geroepen, dat euroland op zoek moet naar een begrafenisondernemer, publiceert ZeroHedge vandaag een artikel van Alex Gloy / Lighthouse Investment management, dat naar mijn mening tot nu toe het beste beeld geeft van de Gordiaanse knoop, waarin de euro-elite zich heeft verstrikt en van het beperkte aantal mogelijkheden die te ontwarren.
Aan de ene kant is er een einde aan de opties om alle schuldenlanden en hun insolvabele banken te blijven steunen met gemeenschapsgeld, want daarvoor zijn die schulden veel te groot, 2,2 biljoen euro, excl. Italië. Het zou er uiteindelijk op neerkomen dat Duitsland en Nederland garanties afgeven voor de gezamenlijke schulden van alle PIIGS en hun banken en als het werkelijk mis zou gaan, zelf miljardenleningen zouden moeten sluiten om de schuldeisers - Japan, China, Arabische oliestaten - schadeloos te kunnen stellen.
Aan de andere kant is het opkopen van alle staatsobligaties van de PIIGS door de ECB - zoals de FED doet in de VS - evenmin een optie, want dat is geld gooien in een bodemloze put. Het zou de inflatie aanwakkeren, de rente doen stijgen en de euro onderuithalen. Duitsland met z'n Weimarverleden is daar hyperallergisch voor.
Het zou zelfs de ECB insolvabel kunnen maken, want het is harde werkelijkheid dat geen enkel schuldenland in staat zal zijn de extra ECB-kredieten ooit terug te betalen. Hun probleem is nl., dat ze meer schuld hebben dan ze aankunnen, de "hulp" bestaat uit nóg meer schuld en bovendien tegen een rentepercentage dat hoger is dan de jaarlijkse groei van hun economie. Over enkele jaren is hun totale schuld daardoor nog hoger dan nu en zullen ze die alsnog moeten herstructureren.
Uiteindelijk moeten de leiders van de EU-landen de knoop doorhakken. Kiezen ze voor het uitgeven van Euro-obligaties, waarmee alle schulden van Europese overheden tezamen op één hoop worden geveegd en Duitsland en Nederland een hogere rente op hun staatsleningen zullen moeten accepteren? Dat zou tevens impliciet betekenen dat een land zijn fiscaal beleid niet meer zelf kan bepalen. Of kiezen ze ervoor één of meer schuldenlanden uit het euroblok te zetten, zodat die hun schulden kunnen herstructureren ten koste van de zg. "senior bond holders"? Tot nu toe is dat vloeken in de kerk, al heeft Merkel wel een - snel weer ingeslikt - voorstel in die richting gedaan, zij het met ingang van 2013. Als het aan de markt ligt, krijgt de EU daarvoor echter geen respijt. Over dit controversiële onderwerp eist de markt duidelijkheid van de zwalkende EU-leiders en wel nú.
De enige reële optie die over lijkt te blijven, is dat Duitsland - en dus ook Nederland - het euroblok verlaten en met een eigen nationale munt verdergaan, net als de UK, Zweden en Denemarken nu. Dat zou de zwakke broeders in het euroblok gelegenheid bieden hun eigen munt(en) te devalueren. Zover is het nog niet, maar in 2011 - als Spanje kopje onder gaat - zal er hoe dan ook een beslissing moeten vallen, ook al mogen we erop vertrouwen dat de politiek vechtend door de Brusselse wandelgangen zal rollen om die fatale ingreep tot de allerlaatste minuut uit te stellen, intussen voortdurend roepend dat dit een heilloze weg is en het laatste waaraan men moet denken. Inderdaad, aan het eind van de rit is er geen ontkomen meer aan.
Het niet-denkbeeldige gevaar dreigt, dat de politieke elite - net als in hun arrogantie met het Verdrag van Lissabon - bij het nemen van ingrijpende, onomkeerbare beslissingen met gevolgen voor de nationale souvereiniteit van de lidstaten het meest heikele punt omzeilt en een besluit op slinkse wijze doorvoert zonder de uiteindelijke autoriteit, de bevolking, te raadplegen. Als dat gebeurt, weet iedereen dat de democratie de facto is afgeschaft en het tijdstip voor burgerlijke ongehoorzaamheid is aangebroken.
Toegevoegd, 23 december 2010
Twee ontwikkelingen die de doodsstrijd van de euro met een paar jaar kunnen verlengen:
1. Nieuw reddingsfonds eurozone in de maak
2. China bereid EU financieel bij te staan
Opmerkelijk van pt. 1. (een soort IMF voor de eurozone, een EUMF onder de knoet van de Duitse centrale bank, waardoor de onafhankelijke positie van de ECB wordt ondergraven) is de voorwaarde voor financiële steun aan lidstaten in nood: "Landen die bij het fonds lenen, dienen daar wel onderpand tegenover te stellen zoals goudreserves of private obligaties."
Dit betekent niet minder dan een stilzwijgende herinvoering van de goudstandaard voor internationale verplichtingen en een teken aan de wand voor de rol van de US$ als de wereldreservevaluta. De waarde van goud - per vandaag tegen de €34.000 / kilo spot [US$44,500] - zal daardoor een enorme 'boost' krijgen, omdat nu elke nationale centrale bank de markt op moet om goudreserves aan te leggen, of te vergroten.
En bij pt. 2. rijst de vraag, of de EU wel zo blij zal zijn met dit Chinese steunaanbod. Gaan de EU en de aangesloten landen afzonderlijk zich in arren moede 'verkopen' aan de Chinezen voor een scheepslading US$$, terwijl de USFED alles op alles zet om de waarde daarvan te laten kelderen? En laat de EU het gebeuren, dat de Chinezen eenzelfde invloed krijgen op de interne markt en het financiële beleid, als waarmee ze nu de aan schulden verslaafde Amerikanen in de houdgreep hebben?
Beide berichten worden ook vermeld in Der Spiegel International [Engelse versie], waarin wordt benadrukt dat pt. 1. direct door het Duitse Ministerie van Financiën is ontkend. Er is naar gekeken, zegt het ministerie, maar dit is niet de lijn die we momenteel volgen. Waarvan akte.
maandag 13 december 2010
donderdag 25 november 2010
Nigel Farage: You are very, very dangerous people!
In één woord, dit is ronduit GEWELDIG.
Lees de volledige tekst van deze toespraak op ZeroHedge.
Wie is Nigel Farage? Een overzicht van zijn kwaliteiten en activiteiten op de site van King World News. Je vindt daar ook een onthullend interview [ca. 22 min.] van 1 dec. 2010, waarin dieper wordt ingegaan op zijn toespraak tot het Europarlement en op wat zijn drijfveren zijn om zich ostentatief te verzetten tegen de sluipende machtstoename van het dictatoriale, bureaucratische monster dat de EU is.
Een uittreksel uit dit interview is te lezen op ZeroHedge.
Naar aanleiding van de bailout voor Ierland, hier een interview [ca. 10 min.] van Nigel Farage op MaxKeiser.com over wat er nu gebeurt met de landen die diep in de schulden zitten en wat die volgens Nigel, in hun eigen belang, eigenlijk zouden moeten doen. Voor een parlementariër heeft hij een opvallend helder inzicht in het marktmechanisme, omdat hij oorspronkelijk zijn brood verdiende als handelaar in grondstoffen [commodity trader] op de Londense beurs.
Lees de volledige tekst van deze toespraak op ZeroHedge.
Wie is Nigel Farage? Een overzicht van zijn kwaliteiten en activiteiten op de site van King World News. Je vindt daar ook een onthullend interview [ca. 22 min.] van 1 dec. 2010, waarin dieper wordt ingegaan op zijn toespraak tot het Europarlement en op wat zijn drijfveren zijn om zich ostentatief te verzetten tegen de sluipende machtstoename van het dictatoriale, bureaucratische monster dat de EU is.
Een uittreksel uit dit interview is te lezen op ZeroHedge.
Naar aanleiding van de bailout voor Ierland, hier een interview [ca. 10 min.] van Nigel Farage op MaxKeiser.com over wat er nu gebeurt met de landen die diep in de schulden zitten en wat die volgens Nigel, in hun eigen belang, eigenlijk zouden moeten doen. Voor een parlementariër heeft hij een opvallend helder inzicht in het marktmechanisme, omdat hij oorspronkelijk zijn brood verdiende als handelaar in grondstoffen [commodity trader] op de Londense beurs.
vrijdag 15 oktober 2010
Wilders I
Na het ceremoniële nummer gisteren op de trap van Paleis Huis ten Bosch, is het steunkabinet Wilders I vandaag bijna vrolijk van start gegaan. Ik vrees, dat het lachen hun snel zal vergaan, want hun voornemen eens flink de bezem door onze nationale stofnesten te halen in de ijdele hoop op die manier €18 miljard aan bezuinigingen bij elkaar te vegen, zal weldra doorkruist worden door zaken van groter gewicht.
Door de ontwikkelingen op de internationale markten, de heilloze pogingen van de US Fed en andere Centrale Banken de wereld te verzuipen in een tsunami van QE dollars en de groeiende spanningen tussen de VS en de BRIC-landen, zal het kabinet misschien dit jaar nog en anders zeker in 2011 geconfronteerd worden met een serie aardschokken die het Torentje van Rutte op z'n grondvesten zal doen schudden en het politieke speelveld voorgoed en onherkenbaar zal veranderen.
Op het programma staat niet minder dan de ondergang van de US$ als de wereld reservevaluta. Die zal niet alleen het internationale bankwezen wegvagen, het euroblok opensplijten en de nationale pensioenpotten in rook doen opgaan, maar ook het geldverkeer en de internationale handel verlammen. Er zullen tekorten ontstaan aan werk, voedsel en energie en wereldwijd zullen opgekropte spanningen tot ontlading komen, demonstraties, stakingen en - niet onwaarschijnlijk - gewapende conflicten.
Wij wensen het nieuwe kabinet dan ook veel sterkte en vooral wijsheid toe om het land door de komende, moeilijke jaren heen te loodsen en het hoofd koel en de voeten droog te houden.
Door de ontwikkelingen op de internationale markten, de heilloze pogingen van de US Fed en andere Centrale Banken de wereld te verzuipen in een tsunami van QE dollars en de groeiende spanningen tussen de VS en de BRIC-landen, zal het kabinet misschien dit jaar nog en anders zeker in 2011 geconfronteerd worden met een serie aardschokken die het Torentje van Rutte op z'n grondvesten zal doen schudden en het politieke speelveld voorgoed en onherkenbaar zal veranderen.
Op het programma staat niet minder dan de ondergang van de US$ als de wereld reservevaluta. Die zal niet alleen het internationale bankwezen wegvagen, het euroblok opensplijten en de nationale pensioenpotten in rook doen opgaan, maar ook het geldverkeer en de internationale handel verlammen. Er zullen tekorten ontstaan aan werk, voedsel en energie en wereldwijd zullen opgekropte spanningen tot ontlading komen, demonstraties, stakingen en - niet onwaarschijnlijk - gewapende conflicten.
Wij wensen het nieuwe kabinet dan ook veel sterkte en vooral wijsheid toe om het land door de komende, moeilijke jaren heen te loodsen en het hoofd koel en de voeten droog te houden.
woensdag 13 oktober 2010
Een Bucyrus-Erie 1060-WX
Er is maar één columnist die de nieuwste fase in de onstuitbare ontwikkelingen rond het Amerikaanse hypotheekdrama zo bloemrijk weet te beschrijven: JHK, oftewel James Howard Kunstler.Geeft men blijk van onbeschaafdheid, indien men beweert dat de USA een onderneming is die zijn kop zo diep en onwrikbaar in z'n eigen reet heeft gestoken, dat alle retologen die op deze aardkloot rondlopen niet bij machte zouden zijn de collectieve schedel weer uit het collectieve aarskanaal te trekken, ook al zouden ze zich daarbij bedienen van een Bucyrus-Erie 1060-WX graafmachine met schoepenrad.
Elke maandagmiddag rond een uur of vijf - Nederlandse tijd - vergast hij zijn lezers op een stukje proza over alles wat vies en voos is in de Amerikaanse samenleving. Vroeger was elke post een aanklacht, doordrenkt van vitriool, maar de hoop dat er nog iets aan te doen valt, heeft hij blijkbaar opgegeven. Het is puur literatuur, wat hij nu nog produceert en als zodanig moet het ook genoten worden.
JHK - Clusterfuck Nation / Bank Shot, 10 oktober 2010
Vertaling fragment: Ronald Langereis
vrijdag 13 augustus 2010
Matt Simmons, R.I.P.
Afgelopen zondag, 8 augustus 2010, overleed plotseling, 67 jaar oud, energy investment banker en voorzitter van ASPO-USA, Matt Simmons, schrijver van Twilight in the Desert over de oorzaken en gevolgen van peak oil. 
Hij waarschuwde jarenlang voor het gevaar van het ontbreken van harde gegevens over de wereld oliereserves en stelde dat die aanzienlijk kleiner moesten zijn, dan bij ramingen doorgaans wordt aangenomen op grond van de oncontroleerbare en politiek geladen opgaven van producerende landen.
In juni nog haalde hij de wereldpers met zijn verklaring, dat er bij de oil spill in de Golf van Mexico veel meer olie in zee terechtkwam, dan BP wilde toegeven en dat de enige manier om er definitief een eind aan te maken bestond in het laten exploderen van een nucleaire lading in het boorgat om de zeebodem boven de bron te verglazen en zo de gusher te verzegelen. In die mening en aanpak stond hij echter alleen.
Gail Tverberg van The Oil Drum geeft op TOD een beknopt overzicht van Matts persoon en zijn betekenis voor de Peak Oil gemeenschap.
Matt was ervan overtuigd dat de olieprijs door een explosief stijgende vraag (China, India) maar één kant op kon, omhoog. Vijf jaar geleden wedde hij om US$10,000 met een columnist van de NYT, dat er in 2010 US$200 per vat betaald zou worden, maar daarin kreeg hij geen gelijk. In 2008 zagen we een - voorlopige - top van US$147 and change, daarna een terugval naar ca. US$34 en dit jaar klom de prijs naar US$86 om juist deze week terug te zakken naar zo'n US$75. Als reden daarvoor geven deskundigen aan dat de vraag naar olie de komende tijd verder zal dalen door een double dip van de wereldeconomie.
Dat is ook sinds vorig jaar de overheersende mening op TOD. De economie en het financiële systeem staan in directe relatie tot de beschikbaarheid van goedkope energie. Als de olieprijs grofweg boven de US$80 uitstijgt - of 5,5%+ van het BNP bedraagt, neemt de economische activiteit af en raakt het financiële systeem in ademnood, doordat de rente op schulden niet meer kan worden betaald en schulden zelf niet meer kunnen worden geherfinancierd. Banken worden opgezadeld met niet-presterende leningen en moeten een deel daarvan afschrijven. Doordat de omvang van alle schulden tezamen gigantisch is en de situatie gecompliceerd wordt door honderden biljoenen aan derivatives, ontstaat een domino-effect, waardoor een aantal banken en bedrijven omvalt en de geldhoeveelheid - het uitstaande krediet = schuld - krimpt. Dat is een 'deflatoir' proces.
Niemand die deze samenhang eerder inzag - al in 1998 - dan Colin Campbell, de oprichter van ASPO, hier in een clip uit 2005.
Om het gevaar van een totale melt-down van het financiële systeem te bezweren, schoten bijna overal ter wereld de centrale banken en overheden toe met leningen en garantstellingen om de geldstroom en de wereldhandel draaiende te houden. Het gevolg is, dat daardoor - aan de vooravond van een tweede krediet- of schuldencrisis - nu ook de overheden zelf diep in de schuld zitten, terwijl de banken de gevolgen van de eerdere klap nog lang niet te boven zijn.
De hoge overheidsschulden en de daaruit voortvloeiende bezuinigingsdrift, hebben hun weerslag op nationale economieën en daarmee op de wereldeconomie. De wereldhandel neemt af, de vraag naar grondstoffen en goederen daalt, evenals de belastingopbrengsten en de werkloosheid loopt op. Het feit dat mensen over minder geld beschikken en minder geneigd zijn tot lenen en het doen van grote uitgaven [huizen, verbouwingen, nieuwe auto's] versterkt de neergaande spiraal nog.
Onder deze deflatoire omstandigheden valt de olieprijs terug tot ver onder de kritische grens. Net als in 2009 gebeurde, worden de investeringen in alternatieve energie en de exploratie van nieuwe olie- en gasbronnen door gebrek aan geld - d.w.z. krediet - weer op de spaarbrander gezet. Bij een lage olieprijs lonen deze activiteiten niet en zo schuift een - overigens illusoire - "oplossing van het energievraagstuk" door de ontwikkeling van alternatieve energiebronnen steeds verder op in de tijd en raakt uiteindelijk buiten bereik.
Als deze tweede economische dip over een jaar of wat zal zijn verwerkt en het schuldenniveau hoe dan ook gedaald is, zal de wereldhandel weer opkrabbelen en daarmee ook de olieprijs. Zo ontstaat een beeld van een in de komende jaren sterk fluctuerende prijs van olie en in samenhang daarmee een voortsukkelende wereldeconomie, met pieken en dalen, waarbij de eerste steeds minder hoog en de laatste elke keer wat dieper zullen zijn. Over het tijdpad valt weinig te zeggen, maar de richting staat vast, met alle gevolgen vandien voor het welstandsniveau van de westerse wereld, de voedselproductie [volledig afhankelijk van olie] en ons vermogen om de complexiteit van onze huidige samenleving in stand te houden.
Hij waarschuwde jarenlang voor het gevaar van het ontbreken van harde gegevens over de wereld oliereserves en stelde dat die aanzienlijk kleiner moesten zijn, dan bij ramingen doorgaans wordt aangenomen op grond van de oncontroleerbare en politiek geladen opgaven van producerende landen.In juni nog haalde hij de wereldpers met zijn verklaring, dat er bij de oil spill in de Golf van Mexico veel meer olie in zee terechtkwam, dan BP wilde toegeven en dat de enige manier om er definitief een eind aan te maken bestond in het laten exploderen van een nucleaire lading in het boorgat om de zeebodem boven de bron te verglazen en zo de gusher te verzegelen. In die mening en aanpak stond hij echter alleen.
Gail Tverberg van The Oil Drum geeft op TOD een beknopt overzicht van Matts persoon en zijn betekenis voor de Peak Oil gemeenschap.
Matt was ervan overtuigd dat de olieprijs door een explosief stijgende vraag (China, India) maar één kant op kon, omhoog. Vijf jaar geleden wedde hij om US$10,000 met een columnist van de NYT, dat er in 2010 US$200 per vat betaald zou worden, maar daarin kreeg hij geen gelijk. In 2008 zagen we een - voorlopige - top van US$147 and change, daarna een terugval naar ca. US$34 en dit jaar klom de prijs naar US$86 om juist deze week terug te zakken naar zo'n US$75. Als reden daarvoor geven deskundigen aan dat de vraag naar olie de komende tijd verder zal dalen door een double dip van de wereldeconomie.
Dat is ook sinds vorig jaar de overheersende mening op TOD. De economie en het financiële systeem staan in directe relatie tot de beschikbaarheid van goedkope energie. Als de olieprijs grofweg boven de US$80 uitstijgt - of 5,5%+ van het BNP bedraagt, neemt de economische activiteit af en raakt het financiële systeem in ademnood, doordat de rente op schulden niet meer kan worden betaald en schulden zelf niet meer kunnen worden geherfinancierd. Banken worden opgezadeld met niet-presterende leningen en moeten een deel daarvan afschrijven. Doordat de omvang van alle schulden tezamen gigantisch is en de situatie gecompliceerd wordt door honderden biljoenen aan derivatives, ontstaat een domino-effect, waardoor een aantal banken en bedrijven omvalt en de geldhoeveelheid - het uitstaande krediet = schuld - krimpt. Dat is een 'deflatoir' proces.
Niemand die deze samenhang eerder inzag - al in 1998 - dan Colin Campbell, de oprichter van ASPO, hier in een clip uit 2005.
Om het gevaar van een totale melt-down van het financiële systeem te bezweren, schoten bijna overal ter wereld de centrale banken en overheden toe met leningen en garantstellingen om de geldstroom en de wereldhandel draaiende te houden. Het gevolg is, dat daardoor - aan de vooravond van een tweede krediet- of schuldencrisis - nu ook de overheden zelf diep in de schuld zitten, terwijl de banken de gevolgen van de eerdere klap nog lang niet te boven zijn.
De hoge overheidsschulden en de daaruit voortvloeiende bezuinigingsdrift, hebben hun weerslag op nationale economieën en daarmee op de wereldeconomie. De wereldhandel neemt af, de vraag naar grondstoffen en goederen daalt, evenals de belastingopbrengsten en de werkloosheid loopt op. Het feit dat mensen over minder geld beschikken en minder geneigd zijn tot lenen en het doen van grote uitgaven [huizen, verbouwingen, nieuwe auto's] versterkt de neergaande spiraal nog.
Onder deze deflatoire omstandigheden valt de olieprijs terug tot ver onder de kritische grens. Net als in 2009 gebeurde, worden de investeringen in alternatieve energie en de exploratie van nieuwe olie- en gasbronnen door gebrek aan geld - d.w.z. krediet - weer op de spaarbrander gezet. Bij een lage olieprijs lonen deze activiteiten niet en zo schuift een - overigens illusoire - "oplossing van het energievraagstuk" door de ontwikkeling van alternatieve energiebronnen steeds verder op in de tijd en raakt uiteindelijk buiten bereik.
Als deze tweede economische dip over een jaar of wat zal zijn verwerkt en het schuldenniveau hoe dan ook gedaald is, zal de wereldhandel weer opkrabbelen en daarmee ook de olieprijs. Zo ontstaat een beeld van een in de komende jaren sterk fluctuerende prijs van olie en in samenhang daarmee een voortsukkelende wereldeconomie, met pieken en dalen, waarbij de eerste steeds minder hoog en de laatste elke keer wat dieper zullen zijn. Over het tijdpad valt weinig te zeggen, maar de richting staat vast, met alle gevolgen vandien voor het welstandsniveau van de westerse wereld, de voedselproductie [volledig afhankelijk van olie] en ons vermogen om de complexiteit van onze huidige samenleving in stand te houden.
zaterdag 31 juli 2010
Balen van het europarlement
Vandaag staat er een interview in de Volkskrant met Hans van Baalen, europarlementslid van de VVD. Wat hij zegt over dat 'Parlement' is in één woord ONTLUISTEREND, voorzover iemand zich er nog illusies over maakte natuurlijk.
Zijn uitspraak op de voorpagina is al veelzeggend:
"Het grootste deel van het europarlement weet niet wat het er doet."
Nog een paar highlights
Het europarlement is bezigheidstherapie voor in het eigen land afgebrande of voor het moment door hun partij afgeserveerde politici, die zo comfortabel kunnen worden geloosd - en niet per se in Nederland*). De hoge (belastingvrije) beloning en de goudgerande onkosten- en pensioenregeling zijn een pleister op de wonde.
Het is nog een geluk dat maar 200 van de 736 leden hard werken. Stel je voor dat ze allemaal actief werden, dan zouden de lidstaten helemaal overweldigd worden door ongevraagde en onwenselijke nieuwe regelgeving. En ik denk dat het invoeren van de huidige regelstroom, het ambtelijk overleg daarover en de handhaving ons op nationaal niveau nu al meer kost, dan onze hele jaarlijkse netto EU-bijdrage zelf.
*) Neem België [de Volkskrant, 4 aug.]
Zijn uitspraak op de voorpagina is al veelzeggend:
"Het grootste deel van het europarlement weet niet wat het er doet."
Nog een paar highlights
- het parlement telt 736 leden, waarvan er zo'n 200 hard werken
- het parlement is alleen bezig met de vraag: wat kan Europa méér doen? Er zit geen rem op
- de stroom van bemoeizucht wordt breder en breder
- het parlement klapt voor zichzelf, elke keer als het een rapport van een europarlementariër aanvaardt - en er worden véél rapporten aanvaard
- europarlementariërs zitten in een isolement, ze zijn doodsbang niet serieus te worden genomen. Daarom sluiten ze de rijen en durven niet kritisch naar elkaar te zijn
- de parlementariërs hoeven zich niet te verantwoorden tegenover hun kiezers. Het is geen parlement waarvan de macht is afgedwongen door het volk. Er is niet voor gevochten, het is gegeven
- wie komen op al die recepties af? Niet de wetgevers, niet de voorzitters, maar er zijn een heleboel mensen in het parlement die hun dag moeten indelen. Die komen allemaal.
Het europarlement is bezigheidstherapie voor in het eigen land afgebrande of voor het moment door hun partij afgeserveerde politici, die zo comfortabel kunnen worden geloosd - en niet per se in Nederland*). De hoge (belastingvrije) beloning en de goudgerande onkosten- en pensioenregeling zijn een pleister op de wonde.
Het is nog een geluk dat maar 200 van de 736 leden hard werken. Stel je voor dat ze allemaal actief werden, dan zouden de lidstaten helemaal overweldigd worden door ongevraagde en onwenselijke nieuwe regelgeving. En ik denk dat het invoeren van de huidige regelstroom, het ambtelijk overleg daarover en de handhaving ons op nationaal niveau nu al meer kost, dan onze hele jaarlijkse netto EU-bijdrage zelf.
*) Neem België [de Volkskrant, 4 aug.]
"Voor Leterme, wiens kabinet tweemaal ten val kwam en wiens partij vervolgens een zware verkiezingsnederlaag leed, zou een baantje in Europa worden gezocht. Een andere mogelijkheid is dat hij gouverneur wordt van de provincie West-Vlaanderen, zijn thuisbasis."
vrijdag 30 juli 2010
De minihuisjesbeweging
Om ons vrij te voelen verlaten wij Nederlanders 's zomers massaal onze stadswoningen van gemiddeld 60 tot 90 m² om weken in bungalowtent en caravan, of zelfs maanden in een strand- of tuinhuisje door te brengen van op z'n hoogst 10 tot 20 m².
Amerikanen, die zich tot voor kort tot over hun wenkbrauwen in de schulden staken om in een MacMansion van 250 tot 300 m² of nog meer te kunnen wonen, nemen onder invloed van de kredietcrisis gas terug en ontdekken dat je van een groot huis, volgestouwd met 'made-in-China stuff' niet per se gelukkiger wordt, zeker niet als je de hypotheek niet meer kunt opbrengen.
Toegevoegd, 1 december 2010
Minihuisjes, de enige, nog florerende huizenmarkt in California [c/o Yahoo].
Amerikanen, die zich tot voor kort tot over hun wenkbrauwen in de schulden staken om in een MacMansion van 250 tot 300 m² of nog meer te kunnen wonen, nemen onder invloed van de kredietcrisis gas terug en ontdekken dat je van een groot huis, volgestouwd met 'made-in-China stuff' niet per se gelukkiger wordt, zeker niet als je de hypotheek niet meer kunt opbrengen.
Watch the full episode. See more Need To Know.
De slinger lijkt nu door te slaan naar de andere kant. Milieubewuste Amerikanen, die bang zijn voor hun baan of al geen baan meer hebben, sturen de sleutels van hun MacMansion op naar de bank ('jingle mail'), verkopen hun overtollige spullen via 'craigslist' en bouwen van oud hout hun eigen minihuisje van minder dan 10 m², desnoods op een trailer. Daarmee zijn ze vrij om te gaan en te staan waar ze willen en hebben ze toch een eigen dak boven hun hoofd.Toegevoegd, 1 december 2010
Minihuisjes, de enige, nog florerende huizenmarkt in California [c/o Yahoo].
maandag 26 juli 2010
Olofs poes
In 1995 nam Theo Olof afscheid van het concertpodium. De Volkskrant interviewde hem thuis en in het artikel werd uitgebreid aandacht besteed aan de bijzondere kwaliteiten van Olofs poes Kiki. Deze getalenteerde diva was de moeder van onze kater Mick uit een nest van 1985.
Mick was blij verrast weer eens iets over zijn moeder te horen en hij besloot haar direct een kattebelletje te schrijven om haar te laten weten dat het goed met hem ging.
Lieve moeder,
Ik was diep geroerd door uw interview in de Volkskrant. Ro heeft het me voorgelezen en vooral de passage over uw romance met mijn vader vond ik poezonder boeiend.
Wij lezen 's zaterdags altijd samen de krant. Hij zet dan eerst koffie en ik wacht geduldig tot hij een scheutje koffiemelk in mijn bakje doet. Daar ben ik namelijk dol op.
Dan spreidt hij de krant uit op tafel en steekt een sigaar op en ik ga vlak naast hem zitten spinnen. Om hem te laten merken, hoe gezellig ik het vind, geef ik hem af en toe een flinke kop, of ik loop voor hem langs heen en weer en laat mijn staart liefkozend onder zijn neus door glijden.
Daarna ga ik me languit op de krant liggen likken, bij voorkeur op de plaats waar hij aan het lezen is. Na wat duwen en schuiven blaast hij dan meestal een wolk sigarerook in mijn richting, wat mij tijdelijk op de vlucht drijft, maar zodra de rook is opgetrokken beginnen we opnieuw.
Naar ik uit uw woorden begrijp, heeft het leven u enigszins verbitterd gemaakt. Hard moeten werken en weinig waardering krijgen, dat zijn geen ideale omstandigheden om als poes tot ontplooiing te komen. Zeker als men ook nog een traumatische jeugd heeft gehad, waarbij men als bal door de kamer moest vliegen! Het is stuitend, hoe wij in onze weerloze jeugd overgeleverd kunnen zijn aan de grillen van het huispersoneel, dat toch geacht wordt ons te verzorgen en ons op onze wenken te bedienen.
Wat dat betreft, heb ik het hier samen met mijn twee huisgenoten redelijk geregeld. Brokjes, water, melk, ze zijn doorgaans voorhanden en wij hoeven maar te kikken, of de tuindeur wordt voor ons geopend. Voor mij persoonlijk is het zelfs al voldoende om zwijgend bij de deur te gaan staan, maar als oudste heb ik dan ook wat meer gezag.
Mijn beide huisgenoten zijn overigens ook van goede komaf. De oudste, een jaar jonger dan ik, komt uit een milieu van Oud-Indische taal- en letterkunde, terwijl de jongste, een broekje van nog geen vier, een academisch-medische achter grond heeft. Hij is nog wat speels en heeft de onhebbelijke gewoonte zich te verstoppen om je bij het passeren onverhoeds op je rug te springen, maar voor de rest voegt hij zich redelijk naar ons patroon.
Wij hoeven niet te werken en leven als 'local gentry'. 's Morgens een stevig ontbijt en dan er op uit, de tuinen in over het randje van de schutting van de buren. Voor mij hoeft het niet meer zo, maar Poes 3 is nog jong en komt een enkele keer wel eens met een vogel of muis terug. Zijn medische achtergrond verklaart zijn interesse in ornithologische anatomie. Hij klimt ook in bomen, iets waar ik mij, als heer op leeftijd, niet meer aan waag.
De rest van de dag wijden wij aan persoonlijke verzorging, inspectie van onze domeinen, studie en diepzinnige overpeinzingen, totdat het personeel weer thuiskomt. Dan is het aanpakken geblazen, want zij moeten voortdurend herinnerd worden aan hun plichten.
Na ons souper maak ik mij op voor de avond. Ik houd toezicht bij de maaltijd van het personeel door mij aan de tafelrand vast te klampen en over de rand te kijken. Als Ro zijn vlees snijdt, tik ik hem op zijn poot en duw met mijn neus tegen zijn pols. Vaak krijg ik dan nog iets toegestopt. Wat op de grond valt, ruim ik onmiddellijk op. Zo zorg ik dat ze er geen bende van maken.
Dan volgt de koffie - met een scheutje koffiemelk voor mij - en vervolgens wordt het tijd om op de TV te gaan liggen, zodat ik de markantste punten uit het nieuws met mijn staart kan aanwijzen.
Ik weet niet, of u veel TV kijkt, maar de meeste programma's zijn ronduit slaapverwekkend. Het komt herhaaldelijk voor, dat ik even wegdut en dan plotseling achter de TV glijdt. Daar wordt dan hartelijk om gelachen!
Voor uw muzikale talent koester ik diepe bewondering. Wat een kwelling moet het voor u zijn, dat uw omgeving u nooit de gelegenheid heeft geboden ermee naar buiten te treden. Wel de lasten van het moeten aanhoren van eindeloze herhalingen, nooit de lusten van een smetteloze uitvoering om daarna een staande ovatie in ontvangst te mogen nemen. Het is wreed, zeker voor een fijnbesnord kunstenares als u.
Laat het u een troost zijn, dat ik Ro gevraagd heb een codicil voor mij in te vullen. Na mijn dood stel ik mijn darmen ter beschikking van de kunst. Wellicht weet een begenadigd violist daar roem mee te oogsten. Het applaus zij dan opgedragen aan uw nagedachtenis.
Droevig te moeten vernemen, dat het met mijn vader niet zo goed gaat. Doet u hem in ieder geval mijn hartelijke groeten, als u hem nog eens beneden in de tuin mocht zien lopen. Ik wens u beiden het allerbeste.
Uw zoon Mick
Mick was blij verrast weer eens iets over zijn moeder te horen en hij besloot haar direct een kattebelletje te schrijven om haar te laten weten dat het goed met hem ging.
Lieve moeder,
Ik was diep geroerd door uw interview in de Volkskrant. Ro heeft het me voorgelezen en vooral de passage over uw romance met mijn vader vond ik poezonder boeiend.
Wij lezen 's zaterdags altijd samen de krant. Hij zet dan eerst koffie en ik wacht geduldig tot hij een scheutje koffiemelk in mijn bakje doet. Daar ben ik namelijk dol op.
Dan spreidt hij de krant uit op tafel en steekt een sigaar op en ik ga vlak naast hem zitten spinnen. Om hem te laten merken, hoe gezellig ik het vind, geef ik hem af en toe een flinke kop, of ik loop voor hem langs heen en weer en laat mijn staart liefkozend onder zijn neus door glijden.
Daarna ga ik me languit op de krant liggen likken, bij voorkeur op de plaats waar hij aan het lezen is. Na wat duwen en schuiven blaast hij dan meestal een wolk sigarerook in mijn richting, wat mij tijdelijk op de vlucht drijft, maar zodra de rook is opgetrokken beginnen we opnieuw.
Naar ik uit uw woorden begrijp, heeft het leven u enigszins verbitterd gemaakt. Hard moeten werken en weinig waardering krijgen, dat zijn geen ideale omstandigheden om als poes tot ontplooiing te komen. Zeker als men ook nog een traumatische jeugd heeft gehad, waarbij men als bal door de kamer moest vliegen! Het is stuitend, hoe wij in onze weerloze jeugd overgeleverd kunnen zijn aan de grillen van het huispersoneel, dat toch geacht wordt ons te verzorgen en ons op onze wenken te bedienen.
Wat dat betreft, heb ik het hier samen met mijn twee huisgenoten redelijk geregeld. Brokjes, water, melk, ze zijn doorgaans voorhanden en wij hoeven maar te kikken, of de tuindeur wordt voor ons geopend. Voor mij persoonlijk is het zelfs al voldoende om zwijgend bij de deur te gaan staan, maar als oudste heb ik dan ook wat meer gezag.
Mijn beide huisgenoten zijn overigens ook van goede komaf. De oudste, een jaar jonger dan ik, komt uit een milieu van Oud-Indische taal- en letterkunde, terwijl de jongste, een broekje van nog geen vier, een academisch-medische achter grond heeft. Hij is nog wat speels en heeft de onhebbelijke gewoonte zich te verstoppen om je bij het passeren onverhoeds op je rug te springen, maar voor de rest voegt hij zich redelijk naar ons patroon.
Wij hoeven niet te werken en leven als 'local gentry'. 's Morgens een stevig ontbijt en dan er op uit, de tuinen in over het randje van de schutting van de buren. Voor mij hoeft het niet meer zo, maar Poes 3 is nog jong en komt een enkele keer wel eens met een vogel of muis terug. Zijn medische achtergrond verklaart zijn interesse in ornithologische anatomie. Hij klimt ook in bomen, iets waar ik mij, als heer op leeftijd, niet meer aan waag.
De rest van de dag wijden wij aan persoonlijke verzorging, inspectie van onze domeinen, studie en diepzinnige overpeinzingen, totdat het personeel weer thuiskomt. Dan is het aanpakken geblazen, want zij moeten voortdurend herinnerd worden aan hun plichten.
Na ons souper maak ik mij op voor de avond. Ik houd toezicht bij de maaltijd van het personeel door mij aan de tafelrand vast te klampen en over de rand te kijken. Als Ro zijn vlees snijdt, tik ik hem op zijn poot en duw met mijn neus tegen zijn pols. Vaak krijg ik dan nog iets toegestopt. Wat op de grond valt, ruim ik onmiddellijk op. Zo zorg ik dat ze er geen bende van maken.
Dan volgt de koffie - met een scheutje koffiemelk voor mij - en vervolgens wordt het tijd om op de TV te gaan liggen, zodat ik de markantste punten uit het nieuws met mijn staart kan aanwijzen.
Ik weet niet, of u veel TV kijkt, maar de meeste programma's zijn ronduit slaapverwekkend. Het komt herhaaldelijk voor, dat ik even wegdut en dan plotseling achter de TV glijdt. Daar wordt dan hartelijk om gelachen!
Voor uw muzikale talent koester ik diepe bewondering. Wat een kwelling moet het voor u zijn, dat uw omgeving u nooit de gelegenheid heeft geboden ermee naar buiten te treden. Wel de lasten van het moeten aanhoren van eindeloze herhalingen, nooit de lusten van een smetteloze uitvoering om daarna een staande ovatie in ontvangst te mogen nemen. Het is wreed, zeker voor een fijnbesnord kunstenares als u.
Laat het u een troost zijn, dat ik Ro gevraagd heb een codicil voor mij in te vullen. Na mijn dood stel ik mijn darmen ter beschikking van de kunst. Wellicht weet een begenadigd violist daar roem mee te oogsten. Het applaus zij dan opgedragen aan uw nagedachtenis.
Droevig te moeten vernemen, dat het met mijn vader niet zo goed gaat. Doet u hem in ieder geval mijn hartelijke groeten, als u hem nog eens beneden in de tuin mocht zien lopen. Ik wens u beiden het allerbeste.
Uw zoon Mick
vrijdag 23 juli 2010
Test stress
Vanmiddag, na sluiting van de (Europese) beurzen, publiceert de CEBS*) de uitslag van de stress test, die inzicht moet geven in de stormvastheid van het bankwezen in de EU.
In de financiële pers is er al volop over de uitkomsten gespeculeerd en sommige landen hebben - tegen de afspraken in - zelf al inzicht gegeven in de resultaten. Dat leidde in Frankfurt tot machteloos tandenknarsen.
Maar wat betekent die stress test nu eigenlijk? Gaat die het geschokte vertrouwen in de bankwereld herstellen? Veel commentatoren betwijfelen dat. Als alle banken de proef doorstaan, is de lat blijkbaar niet hoog genoeg gelegd en als er veel of belangrijke banken zakken, kan dat de verwarring alleen maar nog groter maken en dan komt ook de euro weer onder druk te staan.
Goldman Sachs - the Giant Sucking Squid - heeft 376 partijen geënquêteerd en komt tot de conclusie, dat 10 van de 91 betrokken banken het niet zullen redden. Er zou een kleine € 40 miljard nodig zijn om hun buffers weer op peil te brengen, ondanks de eerder verleende staatssteun en het ongekend ruimhartige rente- en kredietbeleid van de ECB.
De twee soorten risico's die er in geval van nood het meest in zouden hakken, zijn bij de test buiten beschouwing gebleven of laag ingeschat:
- de waardering die de banken zelf hebben toegekend aan hun non-performing loans - het is hun toegestaan die voor de afloopwaarde (maturity) op de balans te zetten (marked to management) in plaats van voor de courante waarde (marked to market).
- het risico dat overheden hun betalingsverplichtingen niet kunnen nakomen (souvereign default risk). Bij een herstructurering van staatsschulden kunnen banken met grote obligatiepakketten te maken krijgen met afschrijvingen in de orde van tientallen miljarden. Bij de test mocht 90% van de staatsobligaties buiten beschouwing blijven.
Tenslotte is er kritiek op de wijze waarop de test is georganiseerd. De CEBS*) in Londen verzamelt alle uitkomsten en verzorgt de rapportage, de nationale centrale banken zien toe op de gang van zaken, maar de uitvoering van de test is belegd bij de betreffende banken, m.a.w. elke bank test zichzelf.
[*) CEBS - 'Committee of European Banking Supervisors']. - Stress Test Results
Foto boven - CEBS Tower 42, Londen - geen monument voor bescheidenheid.
Hieronder een lijst artikelen van commentatoren die hun licht laten schijnen over de uitgangspunten en de mogelijke gevolgen van de test.
"Parturient montes nascetur ridiculus mus" - Horatius
05 juli 2010 - The Daily Telegraph
Europe's toothless bank tests making matters worse
07 juli 2010 - The Daily Telegraph
ING - EMU break-up risks global deflation shock that would dwarf Lehman collapse
08 juli 2010
ING - Verdwijning euro leidt tot crash beurzen
13 juli 2010 - The Daily Telegraph
Spain relying on short-term funding as councils go bust
18 juli 2010 - The Daily Telegraph
Stress testing Europe's banks won't stave off a deflationary vortex
21 juli 2010 - The Daily Telegraph
Swiss endure safe haven agony from euro flight
22 juli 2010
Spiegel - Europe's Financial Giants Nervous Ahead of Stress Test Release
Telegraph - Watch out, the great 50bn property unload is about to begin
23 juli 2010
Guardian - Stress tests European banks live
BBC - European bank stress test results awaited
GS - Tien banken niet door stress test
nrc - Transparantie is sleutel stress test
Bloomberg - EU Stress Tests Only Consider Bank Trading Book Bond Losses
Guardian - Assumptions that put stress test results in doubt
FD - Nederlandse banken komen sterk uit stress test
Telegraph - UK banks pass test as seven fail in Europe
Spiegel - One German Bank and Six Others Across Europe Fail
Telegraph - Stress tests: the seven failed banks
Telegraph - Bank stress tests 'too little, too late' says City
Telegraph - Market cynicism greets European Union bank stress test results
Bloomberg - Seven EU Banks Fail Tests With $4.5 Billion Shortfall
Bloomberg - EU Bank Stress Tests Fail to Reassure Investors Wary of Capital Criteria
24 juli 2010
DFT - Zeven banken halen eindstreep test niet
nrc - Stresstest geeft voorlopig rust
26 juli 2010
FD - EU ontsnapt aan bankfiasco
Telegraph - Spain shines on stress test, Germany flunks
Spiegel - The Triumph of the Financial World's Lobbyists
28 juli 2010
FT [registered] - Banks plan for loss of eurozone member
29 juli 2010
Telegraph - Europese banken staren in een financieringsgat van € 30 biljoen
Daily Reckoning - Forget 'stress' test - euro's rise only temporary
maandag 19 juli 2010
EUclips, de stand per land
Aan meneer Trichet van de ECB zal het niet liggen, alles gaat goed, zegt hij. Een dubbele dip in de EU? Landen die uit de boot vallen, of er zelf uitstappen? Haha, geen kwestie van! Toch houden we zo onze twijfels, over de economie, over de stevigheid van de banken en over het voortbestaan van de euro in z'n huidige vorm. Dat komt doordat we gewoon de krant lezen en tussen de regels door valt het ons op dat de zon die over Euroland schijnt, elke dag een streepje lager staat en dat de schaduwen langer worden.
Voor zolang de komkommertijd duurt, laat ik u meegenieten van mijn keuze uit het nieuws, korte artikelen met feiten, per EU-land gerangschikt en regelmatig ge-update.
Ontwikkelingen in de EU en de euro
Frankrijk
Slovenië
Slowakije
Spanje
Verenigd Koninkrijk
De lijst van landen wordt uitgebreid, indien er iets over een ander land te melden valt.
Voor zolang de komkommertijd duurt, laat ik u meegenieten van mijn keuze uit het nieuws, korte artikelen met feiten, per EU-land gerangschikt en regelmatig ge-update.
Ontwikkelingen in de EU en de euro
Andere links EUDuitsland
- WSJ: How Gangsters Are Saving Euro Zone
- Minyan Ville: EU & US trying to prevent Global Currency Crisis
Frankrijk
Andere links FrankrijkGriekenland
- IMF: Rapport 2010 - Economie F
Andere links GriekenlandHongarije
- Als GR schulden moet herstructureren, wie krijgen 't dan voor hun kiezen?
- Guardian: Truck driver strike ends
- Global Geopolitics: Society Begins to Crack Under Harsh Measures
- Spiegel: Greek Government Hauls in Billions in Back Taxes
- Spiegel: Entering a Death Spiral?
- Telegraph: Greek crisis refuses to go away
Andere links HongarijeIerland
- WSJ: Rate Swings Sting Eastern Europe's Borrowers
Andere links IerlandItalië
- The Daily Bell: The Irish leave the EU
Andere links ItaliëNederland
- Telegraph: Italy trapped in slow lane as political crisis deepens
Slovenië
Slowakije
Spanje
Verenigd Koninkrijk
De lijst van landen wordt uitgebreid, indien er iets over een ander land te melden valt.
woensdag 14 juli 2010
Van de regen in de dip
Na alle financiële ups and downs van de afgelopen drie jaar lijkt de tweede helft van 2010 toch voorlopig het spannendst te gaan worden, hoewel bepaald niet iets om naar uit te kijken.
Door alle overheidsinterventies om de economie op te krikken en alle marktverstoring die dat teweegbrengt, weten beleggers eigenlijk nauwelijks waar ze aan toe zijn. De ene week lijken de cijfers positief en stort iedereen zich op aandelen en de week erop ziet het er toch wat minder rooskleurig uit, worden de aandelen gedumpt en duikt iedereen weer in "veilig" geachte obligaties en voor de valuta geldt hetzelfde.
Intussen wordt de kredietwaardigheid van de zuidelijke eurolanden door de rating agencies - die zich de afgelopen jaren overigens volstrekt ongeloofwaardig hebben gemaakt en dat is een eufemisme - stapje voor stapje verlaagd naar junkstatus (Griekenland als eerste en Portugal is genomineerd). Dat doet de vraag rijzen naar de houdbaarheidsdatum van de euro zelf, zeker nu ook Spanje steeds duidelijker in de problemen raakt. De waarde van "onze" munt kelderde in juni dan ook even tot een dieptepunt van $1.18, maar krabbelt nu weer wat omhoog, tot $1.30 zelfs, omdat de Amerikaanse fed er nauwelijks nog een geheim van maakt, dat de kleren van de keizer (Obama) uitsluitend nog met versgeleende dollars, of met uit de hoed van Bernanke getoverd monopolygeld betaald kunnen worden. Toch zit een duurzaam herstel van de eurozone er niet in. Daarvoor is de nog toenemende spanning tussen de concurrentiekracht van noord (Duitsland) en zuid (Club Med) te groot.
In de VS is inmiddels 1 op de 7,5 mensen (ruim 41 miljoen) voor zijn levensonderhoud volledig aangewezen op voedselbonnen en de ene staat na de andere kampt met een onoverkomelijk begrotingstekort (46 van de 50 staten zijn technisch failliet met als toppers Illinois, Californië en Michigan). Zie de roodgekleurde staten op het kaartje: 20% meer uitgaven dan wat er binnenkomt! Dat valt niet lang meer vol te houden.
Daar bovenop komt het gat in de federale begroting van bijna anderhalf biljoen (ja, met een b) dollar op jaarbasis en een staatsschuld die nagenoeg het door subsidies kunstmatig gepimpte GDP evenaart ($13 à $14 biljoen) en ondanks alle subsidies, goedkope leningen en garantstellingen blijven de huizenprijzen dalen, staat de commerciële vastgoedmarkt op instorten en neemt het aantal mensen zonder werk gestaag toe. Vorige week strandde een voorstel om de duur van de werkloosheidsuitkering voor de zoveelste maal te verlengen in de Senaat, waardoor van de ene dag op de andere 1,2 miljoen langdurig werklozen hun uitkering kwijtraakten.
Alleen de ambtenaren die lid zijn van vakbonden lijken er nog goed voor te staan. Zij verdienen gemiddeld het dubbele van werknemers in de private sector, hebben gratis medische verzorging en hun pensioenvoorzieningen hebben driedubbele gouden randjes, althans op papier, want hun werkgevers, de lokale, regionale en staats-
overheden kunnen de premies niet meer opbrengen en staan, zoals gezegd, aan de rand van de financiële afgrond. Voor sommige lijkt een faillissement de enige uitweg, zodat zij zich van deze verplichtingen kunnen ontdoen. Daarvoor is overigens wel eerst een kiezersrevolte nodig (tussentijdse verkiezingen in november a.s.), want het zijn de politici en bestuurders op al deze niveaus, die - net als in Griekenland - de structurele tekorten hebben veroorzaakt door elke keer aan de vakbonden steeds royalere toezeggingen te doen om hun (her)verkiezing zeker te stellen. Een les voor d'66 om eens bij stil te staan als het idee van de rechtstreeks gekozen burgemeester weer eens langskomt.
Zoals tijdens de laatste bijeenkomst van de G20 bleek, ziet Europa in tegenstelling tot de VS geen heil meer in het continueren van ongebreidelde staatssteun aan alles en iedereen die voor bankier heeft doorgeleerd. Nu de meest nijpende gokschulden van de banken hier voorlopig door de schatkist zijn geabsorbeerd en de ECB hen van bijna gratis geld blijft voorzien om hun overgebleven slechte leningen buiten de balans te kunnen houden, slaan de overheden van de EU aan het bezuinigen. Voor de meeste is dat rijkelijk laat en misschien zelfs té laat, want bij een staatsschuld boven 90% van het GDP slaat de "debt-trap" genadeloos dicht (Reinhart & Rogoff, This time is different): verdere schuldengroei is niet meer in te dammen, omdat de rentebetaling aan buitenlandse investeerders de eigen economie afremt, het GDP doet krimpen en de belastingopbrengsten verder in zuidelijke richting drijft, een zeephelling naar de ondergang.
De Griekse staatsschuld, nu 120% van het GDP, zal ondanks - of dankzij het EU-steunpakket van €110 miljard, en ondanks alle bezuinigingen die de Griekse overheid probeert door te voeren, in 2015 niet lager zijn geworden, maar opgelopen zijn tot 150% en tegen hogere rentes. Geruststellende woorden van meneer Trichet van de ECB kunnen niet voorkomen dat de financiële wereld erop rekent dat de Griekse staatsschuld geherstructureerd zal worden, een mooi woord voor gedeeltelijke afschrijving en aflossing van het restant op langere termijn.
De hoofdzakelijk Europese banken met grote pakketten Grieks staatspapier zullen daar het slachtoffer van worden, tenzij hun centrale bank, zoniet de ECB zelf, ook deze last van hen overneemt, uiteindelijk voor rekening van de Westeuropese, toch al getergde belastingbetalers.
Ondanks alle optimistische kletspraat van economische goeroes, houd ik zelf rekening met een jarenlang durende, wereldwijde afname van economische activiteit, totdat alle oninbare schulden zullen zijn afgeschreven en de verliezen genomen. Zolang dat niet is gebeurd, blijft de economie in de greep van onderling wantrouwen en onzekerheid. In dat klimaat geven consumenten geen geld uit, willen en kunnen banken niet lenen, komt de vastgoedmarkt op z'n rug te liggen en blijft de structurele werkloosheid hoog. De bankrente - o.a. belangrijk voor spaarrekeningen - wordt door de centrale banken kunstmatig zo laag mogelijk gehouden, waarschijnlijk nog jarenlang, maar door de grote behoefte aan extra geld bij de overheid zal de lange rente - o.a. belangrijk voor hypotheken en leningen - op den duur oplopen.
Wie verstandig is, gaat daarom nu - ten opzichte van zijn budget - geen grote verplichtingen aan en probeert zijn schulden zoveel mogelijk af te lossen.
Door alle overheidsinterventies om de economie op te krikken en alle marktverstoring die dat teweegbrengt, weten beleggers eigenlijk nauwelijks waar ze aan toe zijn. De ene week lijken de cijfers positief en stort iedereen zich op aandelen en de week erop ziet het er toch wat minder rooskleurig uit, worden de aandelen gedumpt en duikt iedereen weer in "veilig" geachte obligaties en voor de valuta geldt hetzelfde.
Intussen wordt de kredietwaardigheid van de zuidelijke eurolanden door de rating agencies - die zich de afgelopen jaren overigens volstrekt ongeloofwaardig hebben gemaakt en dat is een eufemisme - stapje voor stapje verlaagd naar junkstatus (Griekenland als eerste en Portugal is genomineerd). Dat doet de vraag rijzen naar de houdbaarheidsdatum van de euro zelf, zeker nu ook Spanje steeds duidelijker in de problemen raakt. De waarde van "onze" munt kelderde in juni dan ook even tot een dieptepunt van $1.18, maar krabbelt nu weer wat omhoog, tot $1.30 zelfs, omdat de Amerikaanse fed er nauwelijks nog een geheim van maakt, dat de kleren van de keizer (Obama) uitsluitend nog met versgeleende dollars, of met uit de hoed van Bernanke getoverd monopolygeld betaald kunnen worden. Toch zit een duurzaam herstel van de eurozone er niet in. Daarvoor is de nog toenemende spanning tussen de concurrentiekracht van noord (Duitsland) en zuid (Club Med) te groot.
In de VS is inmiddels 1 op de 7,5 mensen (ruim 41 miljoen) voor zijn levensonderhoud volledig aangewezen op voedselbonnen en de ene staat na de andere kampt met een onoverkomelijk begrotingstekort (46 van de 50 staten zijn technisch failliet met als toppers Illinois, Californië en Michigan). Zie de roodgekleurde staten op het kaartje: 20% meer uitgaven dan wat er binnenkomt! Dat valt niet lang meer vol te houden.Daar bovenop komt het gat in de federale begroting van bijna anderhalf biljoen (ja, met een b) dollar op jaarbasis en een staatsschuld die nagenoeg het door subsidies kunstmatig gepimpte GDP evenaart ($13 à $14 biljoen) en ondanks alle subsidies, goedkope leningen en garantstellingen blijven de huizenprijzen dalen, staat de commerciële vastgoedmarkt op instorten en neemt het aantal mensen zonder werk gestaag toe. Vorige week strandde een voorstel om de duur van de werkloosheidsuitkering voor de zoveelste maal te verlengen in de Senaat, waardoor van de ene dag op de andere 1,2 miljoen langdurig werklozen hun uitkering kwijtraakten.
Alleen de ambtenaren die lid zijn van vakbonden lijken er nog goed voor te staan. Zij verdienen gemiddeld het dubbele van werknemers in de private sector, hebben gratis medische verzorging en hun pensioenvoorzieningen hebben driedubbele gouden randjes, althans op papier, want hun werkgevers, de lokale, regionale en staats-
overheden kunnen de premies niet meer opbrengen en staan, zoals gezegd, aan de rand van de financiële afgrond. Voor sommige lijkt een faillissement de enige uitweg, zodat zij zich van deze verplichtingen kunnen ontdoen. Daarvoor is overigens wel eerst een kiezersrevolte nodig (tussentijdse verkiezingen in november a.s.), want het zijn de politici en bestuurders op al deze niveaus, die - net als in Griekenland - de structurele tekorten hebben veroorzaakt door elke keer aan de vakbonden steeds royalere toezeggingen te doen om hun (her)verkiezing zeker te stellen. Een les voor d'66 om eens bij stil te staan als het idee van de rechtstreeks gekozen burgemeester weer eens langskomt.
Zoals tijdens de laatste bijeenkomst van de G20 bleek, ziet Europa in tegenstelling tot de VS geen heil meer in het continueren van ongebreidelde staatssteun aan alles en iedereen die voor bankier heeft doorgeleerd. Nu de meest nijpende gokschulden van de banken hier voorlopig door de schatkist zijn geabsorbeerd en de ECB hen van bijna gratis geld blijft voorzien om hun overgebleven slechte leningen buiten de balans te kunnen houden, slaan de overheden van de EU aan het bezuinigen. Voor de meeste is dat rijkelijk laat en misschien zelfs té laat, want bij een staatsschuld boven 90% van het GDP slaat de "debt-trap" genadeloos dicht (Reinhart & Rogoff, This time is different): verdere schuldengroei is niet meer in te dammen, omdat de rentebetaling aan buitenlandse investeerders de eigen economie afremt, het GDP doet krimpen en de belastingopbrengsten verder in zuidelijke richting drijft, een zeephelling naar de ondergang.
De Griekse staatsschuld, nu 120% van het GDP, zal ondanks - of dankzij het EU-steunpakket van €110 miljard, en ondanks alle bezuinigingen die de Griekse overheid probeert door te voeren, in 2015 niet lager zijn geworden, maar opgelopen zijn tot 150% en tegen hogere rentes. Geruststellende woorden van meneer Trichet van de ECB kunnen niet voorkomen dat de financiële wereld erop rekent dat de Griekse staatsschuld geherstructureerd zal worden, een mooi woord voor gedeeltelijke afschrijving en aflossing van het restant op langere termijn.
De hoofdzakelijk Europese banken met grote pakketten Grieks staatspapier zullen daar het slachtoffer van worden, tenzij hun centrale bank, zoniet de ECB zelf, ook deze last van hen overneemt, uiteindelijk voor rekening van de Westeuropese, toch al getergde belastingbetalers.
Ondanks alle optimistische kletspraat van economische goeroes, houd ik zelf rekening met een jarenlang durende, wereldwijde afname van economische activiteit, totdat alle oninbare schulden zullen zijn afgeschreven en de verliezen genomen. Zolang dat niet is gebeurd, blijft de economie in de greep van onderling wantrouwen en onzekerheid. In dat klimaat geven consumenten geen geld uit, willen en kunnen banken niet lenen, komt de vastgoedmarkt op z'n rug te liggen en blijft de structurele werkloosheid hoog. De bankrente - o.a. belangrijk voor spaarrekeningen - wordt door de centrale banken kunstmatig zo laag mogelijk gehouden, waarschijnlijk nog jarenlang, maar door de grote behoefte aan extra geld bij de overheid zal de lange rente - o.a. belangrijk voor hypotheken en leningen - op den duur oplopen.
Wie verstandig is, gaat daarom nu - ten opzichte van zijn budget - geen grote verplichtingen aan en probeert zijn schulden zoveel mogelijk af te lossen.
donderdag 17 juni 2010
Dieptepunt
Balkenende bekende vandaag tegenover zijn christendemocratische EU-collega's, dat hij het verloren referendum over de Europese grondwet in 2005 als hét dieptepunt van zijn carrière beschouwt.
Volgens mij is het dieptepunt van zijn carrière, dat hij de referendumuitslag feitelijk naast zich neer heeft gelegd. Daarmee negeerde hij de overheersende mening in Nederland - tweederde van de kiezers wees de Europese grondwet af. Daarmee bewees Balkenende dat zijn referentiekader de eurocratie is en niet het vertegenwoordigen van zijn eigen land, Nederland. Daar is maar één woord voor: verraad. Het toont aan dat hij zich aan de D in CDA weinig gelegen laat liggen.
Hij had zich hier mateloos populair kunnen maken en elke verkiezing kunnen winnen, als hij uit de referendumuitslag zijn conclusies getrokken had door Europa voortaan op de tweede plaats te zetten, waar zij thuishoort. Nu diskwalificeerde hij zich als staatsman door zonder de bevolking gelegenheid te geven zich over dit controversiële onderwerp uit te spreken, het Verdrag van Lissabon te ondertekenen. De rekening voor deze laaghartige streek kreeg hij op 9 juni 2010 alsnog gepresenteerd.
We zijn benieuwd met welke functie zijn Europese politieke vrienden hem in de naaste toekomst zullen "belonen" zonder dat daar een democratische haan naar kraait.
Volgens mij is het dieptepunt van zijn carrière, dat hij de referendumuitslag feitelijk naast zich neer heeft gelegd. Daarmee negeerde hij de overheersende mening in Nederland - tweederde van de kiezers wees de Europese grondwet af. Daarmee bewees Balkenende dat zijn referentiekader de eurocratie is en niet het vertegenwoordigen van zijn eigen land, Nederland. Daar is maar één woord voor: verraad. Het toont aan dat hij zich aan de D in CDA weinig gelegen laat liggen.
Hij had zich hier mateloos populair kunnen maken en elke verkiezing kunnen winnen, als hij uit de referendumuitslag zijn conclusies getrokken had door Europa voortaan op de tweede plaats te zetten, waar zij thuishoort. Nu diskwalificeerde hij zich als staatsman door zonder de bevolking gelegenheid te geven zich over dit controversiële onderwerp uit te spreken, het Verdrag van Lissabon te ondertekenen. De rekening voor deze laaghartige streek kreeg hij op 9 juni 2010 alsnog gepresenteerd.
We zijn benieuwd met welke functie zijn Europese politieke vrienden hem in de naaste toekomst zullen "belonen" zonder dat daar een democratische haan naar kraait.
zondag 16 mei 2010
2010-05-15 - Morielje
Zaterdag, in de duinen bij Bakkum vonden we een morielje.
Nog nooit eerder in het wild gezien.
Er viel nog veel meer te genieten. Het was prachtig weer. Eindelijk! - De IJsheiligen hebben net hun biezen gepakt - en toen we op het uitkijkpunt stonden, werden we toegezongen door een nachtegaal, terwijl verderop op ooghoogte - ruim 30m boven zeeniveau - een leeuwerik in extase raakte.
Later, op het strand bij Castricum aan Zee, kweelde een ons onbekende volkszanger, die met de branding als achtergrond bezig was een clipje te maken onder het toeziend oog van vier geblondeerde schonen. Wij verlieten snel de plaats des onheils om ons bij een van de strandpaviljoens in de zon over te geven aan het genot van een groot glas wit bier.
Een kilometer verder viel de klim het eerste duin op daarna behoorlijk tegen, maar eenmaal boven was het uitzicht prachtig.
donderdag 18 maart 2010
Wat een dilettant !
Wat een ongelofelijke dilettant, die Jan-Kees de Jager!
Besluit ie eerst, nog aan de hand van Bos, om de Griekse regering absoluut niet te steunen met Nederlands belastinggeld en voor die duidelijke uitspraak krijgen ze applaus van de 2eKamer. Maar Bos heeft z'n hielen nog niet gelicht, of De Jager gaat als kersverse minister van financiën samen met Wellink, die treurige, aangeschoten eland van DNB, bij de eerstvolgende gelegenheid direct door de knieën voor de slinkse argumenten van de eurolobby / de Europese Commissie.
Het is toch werkelijk te dom voor woorden om - als je zelf al 30 miljard moet bezuinigen - nog eens voor een volstrekt onbetrouwbare schuldenaar een garantstelling af te geven van 4 à 5 miljard euro op het zwakzinnige argument dat de Nederlandse belastingbetaler er nooit op kan verliezen - tenzij de Grieken echt verzaken, natuurlijk, wat ze totnogtoe voortdurend hebben gedaan - en bovendien geloof te hechten aan de valse argumenten van de eurocraten, die heel andere doelen voor ogen hebben dan het "redden" van Griekenland: het koste-wat-kost forceren van een EU-brede schuldenunie [uw schuld is onze schuld].
Het is toch zonneklaar, dat als de rest van de EU Griekenland voor een financiële afstraffing behoedt, vervolgens Portugal, Spanje, Ierland en Italië met de pet langskomen en dan zijn de noordelijke landen zuur, want het totale schuldenpakket van de ClubMed+ landen bedraagt maar liefst 3 biljoen euro! Dat hebben ze helemaal zelf met zuidelijk temperament bij elkaar geleend en gaat de brave Nederlandse belastingbetaler daar nu zijn EU-deel (ca. 5% = 150 miljard) van voor zijn rekening nemen? Ja, dat zou de Commissie (Barroso en zijn trawanten) wel willen, want daarmee zou Europa zeggenschap krijgen over de nationale begrotingen.
Een meerderheid in de 2eKamer wil Jan-Kees vanavond [18 maart] in een spoeddebat de oren wassen over zijn politieke gestuntel, maar eigenlijk is het al niet meer nodig, want gelukkig heeft mevrouw Merkel op het laatste moment het licht gezien en de Grieken naar het IMF verwezen. Laat de Griekse regering via die instantie haar zelfgecreëerde problemen maar oplossen en niet over de rug van de Duitse belastingbetaler, zegt zij en ze riep daarbij de noodzaak op om landen die zich aan geen enkele regel wensen te houden, uit het europact te kunnen gooien.
En daarmee is, ondanks de piassen die geacht worden onze belangen in de EU te behartigen, voor ons óók de kou uit de lucht, want het gesputter van Sarkozy ten spijt, op financieel gebied is het Duitsland dat het in de EU voor het zeggen heeft en wij profiteren daar deze keer gratis (?) van mee.
Een verenigd Europa is een mooie droom, maar wat de jongens en meisjes in Den Haag blijkbaar niet willen zien, is het verschil tussen "Europa" en de Europese Unie, de eurocratie. Als er wordt geschermd met "Het Belang van Europa", gaat het vooral om uitbreiding van EU-macht ten koste van de soevereiniteit van de lidstaten.
Politici die "Europa" als ideaal voor ogen hebben, staan tijdens onderhandelingen eigenlijk al half met hun rug naar hun eigen land gekeerd. Ze zijn bij voorbaat geneigd om aan dit ideaal de belangen van het eigen land ondergeschikt te maken en daarmee doen zij degenen die zij vertegenwoordigen bij voorbaat tekort.
In de loop van eeuwen bevochten soevereine rechten en de zeggenschap over de eigen leefwijze en de inrichting van de eigen omgeving worden door niet per se om die reden gekozen ambtsdragers prijsgegeven, puur omdat het hun wenselijk lijkt B te zeggen, waar hun voorgangers A hebben gezegd.
Onder druk van de kredietcrisis komt nu de zwakte van de politieke hersenspinsels aan het licht: de veronderstelde "solidariteit" tussen de lidstaten reikt in werkelijkheid niet verder dan de grens. Het hemd is nader dan de rok.
Besluit ie eerst, nog aan de hand van Bos, om de Griekse regering absoluut niet te steunen met Nederlands belastinggeld en voor die duidelijke uitspraak krijgen ze applaus van de 2eKamer. Maar Bos heeft z'n hielen nog niet gelicht, of De Jager gaat als kersverse minister van financiën samen met Wellink, die treurige, aangeschoten eland van DNB, bij de eerstvolgende gelegenheid direct door de knieën voor de slinkse argumenten van de eurolobby / de Europese Commissie.
Het is toch werkelijk te dom voor woorden om - als je zelf al 30 miljard moet bezuinigen - nog eens voor een volstrekt onbetrouwbare schuldenaar een garantstelling af te geven van 4 à 5 miljard euro op het zwakzinnige argument dat de Nederlandse belastingbetaler er nooit op kan verliezen - tenzij de Grieken echt verzaken, natuurlijk, wat ze totnogtoe voortdurend hebben gedaan - en bovendien geloof te hechten aan de valse argumenten van de eurocraten, die heel andere doelen voor ogen hebben dan het "redden" van Griekenland: het koste-wat-kost forceren van een EU-brede schuldenunie [uw schuld is onze schuld].
Het is toch zonneklaar, dat als de rest van de EU Griekenland voor een financiële afstraffing behoedt, vervolgens Portugal, Spanje, Ierland en Italië met de pet langskomen en dan zijn de noordelijke landen zuur, want het totale schuldenpakket van de ClubMed+ landen bedraagt maar liefst 3 biljoen euro! Dat hebben ze helemaal zelf met zuidelijk temperament bij elkaar geleend en gaat de brave Nederlandse belastingbetaler daar nu zijn EU-deel (ca. 5% = 150 miljard) van voor zijn rekening nemen? Ja, dat zou de Commissie (Barroso en zijn trawanten) wel willen, want daarmee zou Europa zeggenschap krijgen over de nationale begrotingen.
Een meerderheid in de 2eKamer wil Jan-Kees vanavond [18 maart] in een spoeddebat de oren wassen over zijn politieke gestuntel, maar eigenlijk is het al niet meer nodig, want gelukkig heeft mevrouw Merkel op het laatste moment het licht gezien en de Grieken naar het IMF verwezen. Laat de Griekse regering via die instantie haar zelfgecreëerde problemen maar oplossen en niet over de rug van de Duitse belastingbetaler, zegt zij en ze riep daarbij de noodzaak op om landen die zich aan geen enkele regel wensen te houden, uit het europact te kunnen gooien.
En daarmee is, ondanks de piassen die geacht worden onze belangen in de EU te behartigen, voor ons óók de kou uit de lucht, want het gesputter van Sarkozy ten spijt, op financieel gebied is het Duitsland dat het in de EU voor het zeggen heeft en wij profiteren daar deze keer gratis (?) van mee.
Een verenigd Europa is een mooie droom, maar wat de jongens en meisjes in Den Haag blijkbaar niet willen zien, is het verschil tussen "Europa" en de Europese Unie, de eurocratie. Als er wordt geschermd met "Het Belang van Europa", gaat het vooral om uitbreiding van EU-macht ten koste van de soevereiniteit van de lidstaten.
Politici die "Europa" als ideaal voor ogen hebben, staan tijdens onderhandelingen eigenlijk al half met hun rug naar hun eigen land gekeerd. Ze zijn bij voorbaat geneigd om aan dit ideaal de belangen van het eigen land ondergeschikt te maken en daarmee doen zij degenen die zij vertegenwoordigen bij voorbaat tekort.
In de loop van eeuwen bevochten soevereine rechten en de zeggenschap over de eigen leefwijze en de inrichting van de eigen omgeving worden door niet per se om die reden gekozen ambtsdragers prijsgegeven, puur omdat het hun wenselijk lijkt B te zeggen, waar hun voorgangers A hebben gezegd.
Onder druk van de kredietcrisis komt nu de zwakte van de politieke hersenspinsels aan het licht: de veronderstelde "solidariteit" tussen de lidstaten reikt in werkelijkheid niet verder dan de grens. Het hemd is nader dan de rok.
woensdag 17 maart 2010
Het grote stoppen
Door de kou waren we al een tijd niet op het terras geweest, maar afgelopen zondag viel het mijn zoon plotseling op dat in de lavendel onder de olijf een eend zat te broeden. Iedereen voorzichtig kijken, maar toen mijn dochter wat al te dichtbij kwam, sprong het beest op en verdween klapwiekend over de balustrade. 
Zo konden we het nest bekijken. Er lag een dozijn eieren in en iedereen vroeg zich af, hoe de kleine eendjes straks bij het water beneden moesten komen. Ons terras ligt nl. op 6 hoog.
Uit een snelle zoektocht langs internet bleek dat wij ons niet als enigen deze vraag stellen. [vroege vogel] [daffy duck].
Intussen is het 17 maart geworden en dat betekent dat het precies een maand geleden is dat we de brand in onze laatste panatella staken. Het niet-roken is op zichzelf best vol te houden en de neiging om onwillekeurig je hand uit te strekken naar een niet meer aanwezig doosje of kistje neemt mettertijd af, maar wat blijft is een gevoel van gemis, een leegte die zich ook na een maand niet opgevuld heeft met ..., ja, met wat eigenlijk? Eerstepaasdag [4 april] lijken we wel te gaan halen en mogelijk staan we dan zo sterk in onze schoenen, dat we de streefdatum verleggen naar een volgende markante dag op de kalender, bijv. 9 juni, de dag van de tweedekamerverkiezingen.
Het is opvallend, hoe weinig animo er onder zittende politici is om hun termijn te verlengen. Na de door tranen verstikte afscheidsspeech van Agnes Kant en de daarop volgende abdicaties van Eurlings en Bos, haken ook de mindere goden nu bij bosjes af. Vandaag Koenders, en gisteren zaten er drie afhakers bij Pauw & Witteman, die verklaarden geen zin te hebben in nog eens vier jaar kamerlidmaatschap. Jammer dat de helft van die uitzending besteed werd aan geen nieuws over een verdwenen meisje uit Dordrecht en de toelichting van Peter R. daarop, want nu kwamen P&W er niet aan toe de waarheid boven tafel te krijgen over de vraag, waarom er juist nu zo'n nooit eerder vertoonde hausse is in het kamerbreed afhaken.
Op zichzelf is dat niet zo moeilijk te raden. Tientallen jaren was het politieke toneel vooral een gelegenheid tot egotrippen op kosten van de gemeenschap en het uitdelen van gunsten en subsidies aan gekoesterde belangengroepen. Nu het geld drie keer is uitgegeven en het duidelijk is dat er voorlopig niets meer uit te delen valt - er moet jarenlang drastisch bezuinigd worden en bovendien in een veel onzekerder en harder politiek klimaat - blijken de dames en heren er geen zin meer in te hebben en verleggen hun ambities net zo lief naar elders.
"De ratten verlaten het zinkende schip," kraaide hofnar Gerrit Komrij aan de P&W-tafel, een onwelkome en haastig genegeerde conclusie, maar daarom niet minder terecht. Niemand hoeft medelijden met hen te hebben, want onze politici hebben goed voor zichzelf gezorgd. Zij mogen zes jaar van een riant wachtgeld genieten en rustig om zich heen kijken tot er een leuker baantje langskomt. Anders dan eendjes die de pech hebben om op een zesde verdieping uit het ei te kruipen, wacht onze salonpolitici geen ongewisse sprong in het diepe.
Zo konden we het nest bekijken. Er lag een dozijn eieren in en iedereen vroeg zich af, hoe de kleine eendjes straks bij het water beneden moesten komen. Ons terras ligt nl. op 6 hoog.Uit een snelle zoektocht langs internet bleek dat wij ons niet als enigen deze vraag stellen. [vroege vogel] [daffy duck].
Intussen is het 17 maart geworden en dat betekent dat het precies een maand geleden is dat we de brand in onze laatste panatella staken. Het niet-roken is op zichzelf best vol te houden en de neiging om onwillekeurig je hand uit te strekken naar een niet meer aanwezig doosje of kistje neemt mettertijd af, maar wat blijft is een gevoel van gemis, een leegte die zich ook na een maand niet opgevuld heeft met ..., ja, met wat eigenlijk? Eerstepaasdag [4 april] lijken we wel te gaan halen en mogelijk staan we dan zo sterk in onze schoenen, dat we de streefdatum verleggen naar een volgende markante dag op de kalender, bijv. 9 juni, de dag van de tweedekamerverkiezingen.
Het is opvallend, hoe weinig animo er onder zittende politici is om hun termijn te verlengen. Na de door tranen verstikte afscheidsspeech van Agnes Kant en de daarop volgende abdicaties van Eurlings en Bos, haken ook de mindere goden nu bij bosjes af. Vandaag Koenders, en gisteren zaten er drie afhakers bij Pauw & Witteman, die verklaarden geen zin te hebben in nog eens vier jaar kamerlidmaatschap. Jammer dat de helft van die uitzending besteed werd aan geen nieuws over een verdwenen meisje uit Dordrecht en de toelichting van Peter R. daarop, want nu kwamen P&W er niet aan toe de waarheid boven tafel te krijgen over de vraag, waarom er juist nu zo'n nooit eerder vertoonde hausse is in het kamerbreed afhaken.
Op zichzelf is dat niet zo moeilijk te raden. Tientallen jaren was het politieke toneel vooral een gelegenheid tot egotrippen op kosten van de gemeenschap en het uitdelen van gunsten en subsidies aan gekoesterde belangengroepen. Nu het geld drie keer is uitgegeven en het duidelijk is dat er voorlopig niets meer uit te delen valt - er moet jarenlang drastisch bezuinigd worden en bovendien in een veel onzekerder en harder politiek klimaat - blijken de dames en heren er geen zin meer in te hebben en verleggen hun ambities net zo lief naar elders.
"De ratten verlaten het zinkende schip," kraaide hofnar Gerrit Komrij aan de P&W-tafel, een onwelkome en haastig genegeerde conclusie, maar daarom niet minder terecht. Niemand hoeft medelijden met hen te hebben, want onze politici hebben goed voor zichzelf gezorgd. Zij mogen zes jaar van een riant wachtgeld genieten en rustig om zich heen kijken tot er een leuker baantje langskomt. Anders dan eendjes die de pech hebben om op een zesde verdieping uit het ei te kruipen, wacht onze salonpolitici geen ongewisse sprong in het diepe.
woensdag 24 februari 2010
Kapnos eimi
We roken nu al weer een week niet en totnogtoe is dat draaglijk. Het geheim is: geen sigaren in huis of bij de hand hebben. Als er niets te roken valt, gaat de aandrang vanzelf voorbij.
Mijn vader maakte het mij een jaar of twintig geleden even moeilijk door een dag voor Aswoensdag terug te keren van zijn hibernatie aan de Costa del Sol met een taxfree Schipholtas vol sigaren. Ondanks motregen en duisternis, heb ik toen de barbecue als brandstapel ingericht en de hele voorraad ritueel verbrand - zeven keer er omheen gelopen met de klok mee, een Jericho-ervaring.
Proberen te stoppen met roken, terwijl je nog een hele tas sigaren in de kast hebt liggen, had het leven maar nodeloos ingewikkeld gemaakt, want zoals Oscar Wilde al zei: ik ben tegen elke verleiding bestand, behalve tegen de verleiding zelf.
Dat ging van de week ook op voor de leden van de Hoge Raad. Die lieten zich verleiden tot een politiek correct oordeel en bedachten een redenering om de kromme antirookwet van de zojuist demissionair geworden minister Klink alsnog recht te praten en het roken - op basis van een rammelende wetstekst - in alle café's integraal te verbieden, ook in eenmans buurt- en dorpskroegjes.
Ik denk dat de HR met die uitspraak de tijdgeest niet goed inschat en afgezien daarvan vind ik dat de overheid zich met een dergelijk verbod schuldig maakt aan bedillerigheid en nodeloos de persoonlijke levenssfeer aantast.
De burgerlijke ongehoorzaamheid die uit als overbodig en onrechtvaardig ervaren regels voortvloeit, ondermijnt uiteindelijk de rechtstaat, zeker in het onzekere klimaat dat ons politiek en financieel-economisch wacht.
Mijn vader maakte het mij een jaar of twintig geleden even moeilijk door een dag voor Aswoensdag terug te keren van zijn hibernatie aan de Costa del Sol met een taxfree Schipholtas vol sigaren. Ondanks motregen en duisternis, heb ik toen de barbecue als brandstapel ingericht en de hele voorraad ritueel verbrand - zeven keer er omheen gelopen met de klok mee, een Jericho-ervaring.
Proberen te stoppen met roken, terwijl je nog een hele tas sigaren in de kast hebt liggen, had het leven maar nodeloos ingewikkeld gemaakt, want zoals Oscar Wilde al zei: ik ben tegen elke verleiding bestand, behalve tegen de verleiding zelf.
Dat ging van de week ook op voor de leden van de Hoge Raad. Die lieten zich verleiden tot een politiek correct oordeel en bedachten een redenering om de kromme antirookwet van de zojuist demissionair geworden minister Klink alsnog recht te praten en het roken - op basis van een rammelende wetstekst - in alle café's integraal te verbieden, ook in eenmans buurt- en dorpskroegjes.
Ik denk dat de HR met die uitspraak de tijdgeest niet goed inschat en afgezien daarvan vind ik dat de overheid zich met een dergelijk verbod schuldig maakt aan bedillerigheid en nodeloos de persoonlijke levenssfeer aantast.
De burgerlijke ongehoorzaamheid die uit als overbodig en onrechtvaardig ervaren regels voortvloeit, ondermijnt uiteindelijk de rechtstaat, zeker in het onzekere klimaat dat ons politiek en financieel-economisch wacht.
woensdag 17 februari 2010
Het staat op de stoep en het rookt
Het is Aswoensdag en ik heb net mijn laatste sigaar opgestoken. Eigenlijk stond de laatste voor Vette Dinsdag [Mardi Gras] gepland, maar zoals dat gaat met planningen, het loopt altijd anders. Deze keer gooide een onvoorzien bezoek aan een zwembad roet in het eten. Mijn kleinzoon zwom zaterdag af en dat bleek een dagvullend programma op te leveren, waarin voor het roken van twee sigaren geen plaats was. Pas om halfelf 's avonds kon er bij een late Schotse espresso nog net een gerookt worden, terwijl er voor die dag twee gescheduled waren. Er bleef er zodoende één over, die in het strakke eindschema nergens meer in te passen was.
Nu breekt een periode aan van onverbiddelijke rookloosheid, die afhankelijk van onbeheersbare factoren enkele dagen tot levenslang kan duren. Voorlopig mik ik traditiegetrouw op eerstepaasdag.
Voorheen had stoppen met roken steevast drie onaangename gevolgen: de stoelgang raakte volledig van slag, ik kreeg in de week erna een zware verkoudheid, zelfs holteontstekingen en ik had nog maar een paar uur slaap nodig en lag de rest van de nacht klaarwakker. Vandaar dat ik geneigd ben te geloven dat roken, van sigaren althans, in mijn geval het welzijn en zelfs de gezondheid bevordert, een standpunt dat in de loop der jaren minder bijval kreeg dan het verdiende.
Wat wél waar is, is dat je smaak en reuk erop vooruitgaan, als je niet meer rookt. Met die betere smaak valt te leven, maar meer ruiken is niet altijd een onverdeeld genoegen, zeker niet voor een stadsbewoner.
Als ik 's morgens voor het Concertgebouw op de tramhalte in de Van Baerlestraat stond, kreeg ik door de uitlaatgassen altijd prikkelingen in mijn neus en niesbuien. Die gingen pas over, als ik eenmaal met een bekertje automatenkoffie achter mijn bureau de eerste sigaar opstak. Dat zet je toch aan het denken.
Nu breekt een periode aan van onverbiddelijke rookloosheid, die afhankelijk van onbeheersbare factoren enkele dagen tot levenslang kan duren. Voorlopig mik ik traditiegetrouw op eerstepaasdag.
Voorheen had stoppen met roken steevast drie onaangename gevolgen: de stoelgang raakte volledig van slag, ik kreeg in de week erna een zware verkoudheid, zelfs holteontstekingen en ik had nog maar een paar uur slaap nodig en lag de rest van de nacht klaarwakker. Vandaar dat ik geneigd ben te geloven dat roken, van sigaren althans, in mijn geval het welzijn en zelfs de gezondheid bevordert, een standpunt dat in de loop der jaren minder bijval kreeg dan het verdiende.
Wat wél waar is, is dat je smaak en reuk erop vooruitgaan, als je niet meer rookt. Met die betere smaak valt te leven, maar meer ruiken is niet altijd een onverdeeld genoegen, zeker niet voor een stadsbewoner.
Als ik 's morgens voor het Concertgebouw op de tramhalte in de Van Baerlestraat stond, kreeg ik door de uitlaatgassen altijd prikkelingen in mijn neus en niesbuien. Die gingen pas over, als ik eenmaal met een bekertje automatenkoffie achter mijn bureau de eerste sigaar opstak. Dat zet je toch aan het denken.
donderdag 11 februari 2010
Financieel-industrieel complex doet een Haïti
Het is weer eens gezegd, openlijk. Deze keer door (niemand minder dan) Sir Richard Branson, de grondlegger van de Virgin Group: binnen vijf jaar is er een tekort aan olie. Peak Oil in 2015, uiterlijk.
"Regeringsleiders," zegt hij, "luister niet langer naar de praatjes van de IEA en de oliemaatschappijen, maar doe iets om een ramp te voorkomen!"
Doe iets!? Maar wat?
Sinds 1981 wordt er meer olie verbruikt dan er wereldwijd aan nieuwe olie wordt gevonden. De vraag naar olie -en in het algemeen, fossiele brandstoffen- neemt elk jaar toe, exponentieel. Door de kredietcrisis mag de vraag momenteel wat gedrukt worden, dat biedt slechts tijdelijk soelaas.
De grootste olie- en gasvelden, die de afgelopen decennia de behoefte hebben gedekt, zijn op hun retour en produceren elk jaar minder. Er moet dus steeds meer nieuwe olie gevonden worden om het toekomstig gat tussen vraag en aanbod te kunnen dichten. Het productioneel maken van nieuwe velden duurt 7 tot 10 jaar en alweer door de kredietcrisis hebben exploratie en ontwikkeling in 2009 ten dele stilgelegen.
Bovendien is de kwaliteit van nieuw ontdekte olie minder (zuurder en dikker) dan de huidige standaarden WTI (light, sweet crude) en Brent (Noordzee) en voor de efficiënte verwerking daarvan zijn op grote schaal nieuwe raffinaderijen nodig. Dat vergt grote investeringen en juist in een tijd dat banken niet willen lenen. Het tijdperk van overvloedige, goedkope energie is daarom voorgoed voorbij.
Door de economische groei in China en India (samen 2,3 miljard mensen, and counting) en de stijgende autoverkopen daar, plus de vraag naar meer en beter voedsel, zou er elke 2 à 3 jaar een Saudi-Arabië bij moeten komen om aan de te verwachten vraag te kunnen blijven voldoen.
In olie-exporterende landen (OPEC en andere, zoals Noorwegen, Rusland en Mexico) neemt bovendien het binnenlands verbruik voortdurend toe, zodat er bij een door depletie dalende productie nóg minder overblijft voor de vrije markt, de VS en de EU.
Invoeging 18 februari 2010:
Ik ben niet de enige die er zo over denkt. Lees Ambrose Evans-Pritchard, 'Barclays and Bank of America see looming oil crunch.'
Alternatieve, groene energie kan alleen ontwikkeld worden en bestaan bij de gratie van energie uit fossiele brandstoffen. Zelfs bij grootschalige toepassing -windparken op zee, woestijnen vol zonnepanelen, ethanol en biodiesel- is de netto energieopbrengst in verhouding tot de geïnvesteerde (fossiele) energie zo gering, dat iedere politicus die beweert dat deze investeringen met overheidssubsidie het belastinggeld waard zijn, óf een basiscursus rekenen zou moeten volgen, óf voor leugenaar gezet moet worden.
Grosso modo zijn alternatieve energieprojecten een pure verspilling van onze kostbare reserves aan fossiele brandstoffen [voetnoot] en andere grondstoffen en de enigen die er via het subsidiecircuit van profiteren zijn onderzoeksinstellingen (academia), grondeigenaren (boeren) en de energiereuzen (de groenestroomlobby).
Zoals Churchill in 1939 over Rusland zei: "I cannot forecast to you the action of Russia. It is a riddle, wrapped in a mystery, inside an enigma," geldt voor het evangelie van de groenekousenkerk: het is een credo, gebaseerd op een dogma, geboren uit een illusie.
Om de impact van groeiend energieverbruik op het milieu en het klimaat te beperken is een dure techno-oplossing bedacht: pomp de CO2 de grond in. Daar hoort een vergunningenstelsel (cap-and-trade) bij voor bedrijven en industrieën die hun CO2 wel in de atmosfeer lozen, onder toezicht van een bureaucratie die de uitstootrechten bepaalt en toekent en de naleving van de regels controleert.
Handel in deze CO2-rechten is echter zo fraudegevoelig en kwetsbaar voor speculatie en politieke manipulatie, dat het een schande is dat de leiders en parlementen van landen die zich democratisch noemen, ermee in zee zijn gaan. Hoe effectief toezichthouders in de praktijk zijn, hebben we onlangs nog uitgebreid mogen ervaren in de financiële wereld.
Voor een kleine elite is het een zoveelste mogelijkheid tot exorbitante zelfverrijking, terwijl iedereen die even nadenkt, zal inzien dat dit slechts een groengekalkte façade is om een almaar groeiend woud van rokende schoorstenen (kolencentrales) en uitlaatpijpen aan directe waarneming te onttrekken.
De politiek lijkt blind, maar verstandige mensen zien de bui hangen. Die begrijpen dat de geïndustrialiseerde wereld binnen vijf jaar te maken krijgt met een structureel energietekort. In de aanloop daar naartoe zakt het financiële fiatstelsel als een kaartenhuis in elkaar en daarmee ook de wereldhandel. Eind 2008 en begin 2009 kregen we daar al een voorproefje van, toen de olieprijs tot bijna US$150 steeg en een aantal deelnemers aan het pyramidespel hun gokschulden niet meer kon aflossen en failliet ging (Lehman, Fortis) of met een infuus aan de schatkist kunstmatig overeind werd gehouden (zombiebanken).
Dat heeft sommige landen -de PIIGS- zoveel geld gekost, dat in 2010 die landen nu zelf wankelen op hun financiële grondvesten. Als de bezuinigingen die een ineenstorting moeten voorkomen, geen draagvlak vinden bij de bevolking en er ontstaan stakingen en sociale onrust, dan betekent steun van de EU en de ECB slechts uitstel van executie. Buitenlandse investeerders trekken hun geld terug en dan zitten we zo in 'kredietcrisis II', een financiële versie van Haïti.
Invoeging 16 februari 2010
- Thinking the unthinkable about the euro.
Voor de babyboomgeneratie, die nog droomt dat ze aan het begin staat van een welverzorgde en comfortabele oudedag, hebben 2010 en volgende jaren een 'rude awakening' in petto.
Voetnoot, Greer 2010-02-25
The same logic also explains why projects for coming up with a replacement for fossil fuels using sunlight, or any other readily available renewable energy source, are doomed to fail. What makes fossil fuels so valuable is the fact that the energy they contain was gathered over countless centuries and then concentrated by geological processes involving fantastic amounts of heat and pressure over millions of years. They define the far end of the curve of energy concentration, at least on this planet, which is why they are as scarce as they are, and why no other energy resource can compete with them – as long as they still exist, that is.
"Regeringsleiders," zegt hij, "luister niet langer naar de praatjes van de IEA en de oliemaatschappijen, maar doe iets om een ramp te voorkomen!"
Doe iets!? Maar wat?
Sinds 1981 wordt er meer olie verbruikt dan er wereldwijd aan nieuwe olie wordt gevonden. De vraag naar olie -en in het algemeen, fossiele brandstoffen- neemt elk jaar toe, exponentieel. Door de kredietcrisis mag de vraag momenteel wat gedrukt worden, dat biedt slechts tijdelijk soelaas.
De grootste olie- en gasvelden, die de afgelopen decennia de behoefte hebben gedekt, zijn op hun retour en produceren elk jaar minder. Er moet dus steeds meer nieuwe olie gevonden worden om het toekomstig gat tussen vraag en aanbod te kunnen dichten. Het productioneel maken van nieuwe velden duurt 7 tot 10 jaar en alweer door de kredietcrisis hebben exploratie en ontwikkeling in 2009 ten dele stilgelegen.
Bovendien is de kwaliteit van nieuw ontdekte olie minder (zuurder en dikker) dan de huidige standaarden WTI (light, sweet crude) en Brent (Noordzee) en voor de efficiënte verwerking daarvan zijn op grote schaal nieuwe raffinaderijen nodig. Dat vergt grote investeringen en juist in een tijd dat banken niet willen lenen. Het tijdperk van overvloedige, goedkope energie is daarom voorgoed voorbij.
Door de economische groei in China en India (samen 2,3 miljard mensen, and counting) en de stijgende autoverkopen daar, plus de vraag naar meer en beter voedsel, zou er elke 2 à 3 jaar een Saudi-Arabië bij moeten komen om aan de te verwachten vraag te kunnen blijven voldoen.
In olie-exporterende landen (OPEC en andere, zoals Noorwegen, Rusland en Mexico) neemt bovendien het binnenlands verbruik voortdurend toe, zodat er bij een door depletie dalende productie nóg minder overblijft voor de vrije markt, de VS en de EU.
Invoeging 18 februari 2010:
Ik ben niet de enige die er zo over denkt. Lees Ambrose Evans-Pritchard, 'Barclays and Bank of America see looming oil crunch.'
Alternatieve, groene energie kan alleen ontwikkeld worden en bestaan bij de gratie van energie uit fossiele brandstoffen. Zelfs bij grootschalige toepassing -windparken op zee, woestijnen vol zonnepanelen, ethanol en biodiesel- is de netto energieopbrengst in verhouding tot de geïnvesteerde (fossiele) energie zo gering, dat iedere politicus die beweert dat deze investeringen met overheidssubsidie het belastinggeld waard zijn, óf een basiscursus rekenen zou moeten volgen, óf voor leugenaar gezet moet worden.
Grosso modo zijn alternatieve energieprojecten een pure verspilling van onze kostbare reserves aan fossiele brandstoffen [voetnoot] en andere grondstoffen en de enigen die er via het subsidiecircuit van profiteren zijn onderzoeksinstellingen (academia), grondeigenaren (boeren) en de energiereuzen (de groenestroomlobby).
Zoals Churchill in 1939 over Rusland zei: "I cannot forecast to you the action of Russia. It is a riddle, wrapped in a mystery, inside an enigma," geldt voor het evangelie van de groenekousenkerk: het is een credo, gebaseerd op een dogma, geboren uit een illusie.
Om de impact van groeiend energieverbruik op het milieu en het klimaat te beperken is een dure techno-oplossing bedacht: pomp de CO2 de grond in. Daar hoort een vergunningenstelsel (cap-and-trade) bij voor bedrijven en industrieën die hun CO2 wel in de atmosfeer lozen, onder toezicht van een bureaucratie die de uitstootrechten bepaalt en toekent en de naleving van de regels controleert.
Handel in deze CO2-rechten is echter zo fraudegevoelig en kwetsbaar voor speculatie en politieke manipulatie, dat het een schande is dat de leiders en parlementen van landen die zich democratisch noemen, ermee in zee zijn gaan. Hoe effectief toezichthouders in de praktijk zijn, hebben we onlangs nog uitgebreid mogen ervaren in de financiële wereld.
Voor een kleine elite is het een zoveelste mogelijkheid tot exorbitante zelfverrijking, terwijl iedereen die even nadenkt, zal inzien dat dit slechts een groengekalkte façade is om een almaar groeiend woud van rokende schoorstenen (kolencentrales) en uitlaatpijpen aan directe waarneming te onttrekken.
De politiek lijkt blind, maar verstandige mensen zien de bui hangen. Die begrijpen dat de geïndustrialiseerde wereld binnen vijf jaar te maken krijgt met een structureel energietekort. In de aanloop daar naartoe zakt het financiële fiatstelsel als een kaartenhuis in elkaar en daarmee ook de wereldhandel. Eind 2008 en begin 2009 kregen we daar al een voorproefje van, toen de olieprijs tot bijna US$150 steeg en een aantal deelnemers aan het pyramidespel hun gokschulden niet meer kon aflossen en failliet ging (Lehman, Fortis) of met een infuus aan de schatkist kunstmatig overeind werd gehouden (zombiebanken).
Dat heeft sommige landen -de PIIGS- zoveel geld gekost, dat in 2010 die landen nu zelf wankelen op hun financiële grondvesten. Als de bezuinigingen die een ineenstorting moeten voorkomen, geen draagvlak vinden bij de bevolking en er ontstaan stakingen en sociale onrust, dan betekent steun van de EU en de ECB slechts uitstel van executie. Buitenlandse investeerders trekken hun geld terug en dan zitten we zo in 'kredietcrisis II', een financiële versie van Haïti.
Invoeging 16 februari 2010
- Thinking the unthinkable about the euro.
Voor de babyboomgeneratie, die nog droomt dat ze aan het begin staat van een welverzorgde en comfortabele oudedag, hebben 2010 en volgende jaren een 'rude awakening' in petto.
Voetnoot, Greer 2010-02-25
The same logic also explains why projects for coming up with a replacement for fossil fuels using sunlight, or any other readily available renewable energy source, are doomed to fail. What makes fossil fuels so valuable is the fact that the energy they contain was gathered over countless centuries and then concentrated by geological processes involving fantastic amounts of heat and pressure over millions of years. They define the far end of the curve of energy concentration, at least on this planet, which is why they are as scarce as they are, and why no other energy resource can compete with them – as long as they still exist, that is.
maandag 8 februari 2010
Psychophrenomachia
Het mooie van schema's is dat ze de wereld overzichtelijk maken. Je weet waar je aan toe bent, althans, tot op zekere hoogte. Zo weet ik, dat ik gisteren vier en per vandaag drie sigaren mag roken en dat dat tot en met vrijdag zo blijft.
Wie kan doen wat hij wil en wanneer hij wil, heeft geen schema's nodig, maar zodra er een doel wordt gesteld, moet er gepland worden. Voorraden in kaart brengen, een tijdlijn uitzetten met punten erop waar subdoelen gerealiseerd moeten zijn.
De kunst is om je aan het schema te houden, al zit daar de nodige rek in. Als ik vandaag een sigaar meer zou roken, doe ik dat in het bewustzijn dat ik er ergens in het traject een minder kan opsteken, want het uitgangspunt blijft: de enige en laatste sigaar is gereserveerd voor dinsdag, 16 februari.
Maar het omgekeerde is ook waar. Als ik er nu een minder rook, zal ik die voor de einddatum alsnog moeten wegpaffen, want er mag niets overblijven. De kans dat dit een probleem wordt, is echter niet erg groot.
In de woestijnen van tijd tussen twee sigaren in begin ik me onrustig te voelen. Af en toe wat eten, of een glaasje wijn bieden nauwelijks soelaas. Het wordt een harde strijd tussen de rede en de zinnen, vrees ik.
Wie kan doen wat hij wil en wanneer hij wil, heeft geen schema's nodig, maar zodra er een doel wordt gesteld, moet er gepland worden. Voorraden in kaart brengen, een tijdlijn uitzetten met punten erop waar subdoelen gerealiseerd moeten zijn.
De kunst is om je aan het schema te houden, al zit daar de nodige rek in. Als ik vandaag een sigaar meer zou roken, doe ik dat in het bewustzijn dat ik er ergens in het traject een minder kan opsteken, want het uitgangspunt blijft: de enige en laatste sigaar is gereserveerd voor dinsdag, 16 februari.
Maar het omgekeerde is ook waar. Als ik er nu een minder rook, zal ik die voor de einddatum alsnog moeten wegpaffen, want er mag niets overblijven. De kans dat dit een probleem wordt, is echter niet erg groot.
In de woestijnen van tijd tussen twee sigaren in begin ik me onrustig te voelen. Af en toe wat eten, of een glaasje wijn bieden nauwelijks soelaas. Het wordt een harde strijd tussen de rede en de zinnen, vrees ik.
zondag 7 februari 2010
Gekte is niet erg, zolang er een patroon in zit
Om van het roken af te komen gebruik ik een beproefde methode. Minstens vijftien jaar lang stopte ik elk jaar met roken, niet met nieuwjaar maar op Aswoensdag, de aangewezen dag daarvoor, lijkt mij.
Ongeveer twee weken voor de fatale datum inventariseerde ik mijn voorraad sigaren en stelde een schema op dat begon met zes of zeven stuks per dag en eindigde met één op de laatste dag van Carnaval, Mardi Gras, de dinsdag voor Aswoensdag. Daarmee moest mijn voorraad dan ook precies óp zijn, zodat achteloos doorpaffen geen optie kon zijn.
De beloning voor deze daad van zelfversterving kwam met Pasen, want op eerste paasdag mocht ik van mezelf dan bij de koffie weer een sigaar opsteken.
Dat gaf aanleiding tot principiële discussies met verstokte rokers, want wat had het voor zin om te stoppen, als je van tevoren toch al wist dat je weer zou beginnen? Mij ging het echter niet om principes. Het heeft iets moois om vaste patronen bewust te doorbreken -daar valt zelfs plezier aan te beleven- maar je moet niet pretenderen dat je de strijd tegen jezelf kunt winnen, tenzij je vervalt tot fanatisme. De zuigkracht van je onderbewuste roerselen is een of twee ordes groter dan de drijfkracht van je rationele gesputter.
Dat bleek ook wel, want in die ruim vijftien jaar heb ik Pasen maar twee of drie keer gehaald. Soms hield ik het twee weken vol, soms een maand. Een keer stapte ik na twee dagen al weer naar de sigarenboer, maar er was ook een jaar dat ik mijn doel ver voorbijschoot. Maar ja, dan zit je in augustus op een bankje tegen de muur van Ristorante Molinari op de piazza van Airole met een glaasje wijn te praten met een inboorling die je op een gegeven moment een pakje Gauloise voorhoudt en dan denk je, na een halfjaar niet roken, 'Ach, waarom niet?'
Ongeveer twee weken voor de fatale datum inventariseerde ik mijn voorraad sigaren en stelde een schema op dat begon met zes of zeven stuks per dag en eindigde met één op de laatste dag van Carnaval, Mardi Gras, de dinsdag voor Aswoensdag. Daarmee moest mijn voorraad dan ook precies óp zijn, zodat achteloos doorpaffen geen optie kon zijn.
De beloning voor deze daad van zelfversterving kwam met Pasen, want op eerste paasdag mocht ik van mezelf dan bij de koffie weer een sigaar opsteken.
Dat gaf aanleiding tot principiële discussies met verstokte rokers, want wat had het voor zin om te stoppen, als je van tevoren toch al wist dat je weer zou beginnen? Mij ging het echter niet om principes. Het heeft iets moois om vaste patronen bewust te doorbreken -daar valt zelfs plezier aan te beleven- maar je moet niet pretenderen dat je de strijd tegen jezelf kunt winnen, tenzij je vervalt tot fanatisme. De zuigkracht van je onderbewuste roerselen is een of twee ordes groter dan de drijfkracht van je rationele gesputter.
Dat bleek ook wel, want in die ruim vijftien jaar heb ik Pasen maar twee of drie keer gehaald. Soms hield ik het twee weken vol, soms een maand. Een keer stapte ik na twee dagen al weer naar de sigarenboer, maar er was ook een jaar dat ik mijn doel ver voorbijschoot. Maar ja, dan zit je in augustus op een bankje tegen de muur van Ristorante Molinari op de piazza van Airole met een glaasje wijn te praten met een inboorling die je op een gegeven moment een pakje Gauloise voorhoudt en dan denk je, na een halfjaar niet roken, 'Ach, waarom niet?'
zaterdag 6 februari 2010
We zijn de sigaar
Vorige week hoorde ik dat mijn favoriete sigaar uit de handel gaat. Ondanks mijn substantiële bijdrage worden er te weinig van verkocht. Al jaren ben ik een Gezel-roker, de panatella van 'De Heeren van Ruysdael', een quasi-sjieke merknaam die vooral bedacht lijkt om een hoger dan gemiddelde prijs te rechtvaardigen.
Een mooie aanleiding dus om er nu maar eens een punt achter te zetten, achter dat roken, bedoel ik. Ruim dertig jaar lang heb ik blijmoedig de jaarlijkse begrotingen van meneer Kok, Zalm en Bos gesteund met een onwaarschijnlijk bedrag aan betaalde accijnzen, maar een bedankje kon er nooit af. Tabak valt onder de genotmiddelen en in dit calvinistische land werd genieten oogluikend toegestaan, als je bereid was er extra voor te betalen.
Twintig jaar geleden echter werd er een volledig nieuwe insteek gekozen om het roken te ontmoedigen. Het was slecht voor de gezondheid, maar nu niet alleen meer van de roker zelf, maar ook van de meerokers, degenen die zonder accijns te hoeven betalen konden meegenieten van uitgeblazen rook. Hoewel ik de eerste die aan meeroken is doodgegaan nog moet tegenkomen, was dit uit propagandaoogpunt natuurlijk een meesterzet. Ons land herbergt voldoende hypochonders en gezondheidsfreaks om de tevreden roker in het defensief te dringen. Al in de jaren '90 werd je in restaurants, als je bij de koffie een sigaar opstak, geconfronteerd met steels over schouders geworpen dodende blikken.
Toen de anti-rooklobby de wetgever eenmaal over de brug had gekregen, was het hek helemaal van de dam. Rokers werden tot paria's gemaakt, die naar de periferie van de samenleving moesten uitwijken om hun als verderfelijk gebrandmerkte gewoonte bot te vieren, buiten aan de voordeur, hangend uit een raam of op een balkon. Goed om een longontsteking op te lopen.
Maar ja, dit is een achterhoedegevecht. Bij de jongeren is roken eigenlijk geen issue meer. Die hebben de weg gevonden naar andere soorten genotmiddelen van een aanzienlijk minder onschuldig karakter. Mensen kunnen nu eenmaal niet zonder stimulerende middelen. Altijd zoeken zij naar wegen om in trance of in een roes te raken, omdat een dergelijke toestand hun het gevoel geeft dat zij in contact zijn met een hogere werkelijkheid of waarheid, het gevoel dat zij écht leven, of simpel omdat zij het lekker vinden.
Gisteren ben ik aan het afkickproces begonnen. Vier sigaren heb ik gerookt, ongeveer de helft van mijn normale dagrantsoen. In minder dan twee weken bouw ik dat aantal af tot nul, waarvan dagelijks een korte impressie op deze blog.
Een mooie aanleiding dus om er nu maar eens een punt achter te zetten, achter dat roken, bedoel ik. Ruim dertig jaar lang heb ik blijmoedig de jaarlijkse begrotingen van meneer Kok, Zalm en Bos gesteund met een onwaarschijnlijk bedrag aan betaalde accijnzen, maar een bedankje kon er nooit af. Tabak valt onder de genotmiddelen en in dit calvinistische land werd genieten oogluikend toegestaan, als je bereid was er extra voor te betalen.
Twintig jaar geleden echter werd er een volledig nieuwe insteek gekozen om het roken te ontmoedigen. Het was slecht voor de gezondheid, maar nu niet alleen meer van de roker zelf, maar ook van de meerokers, degenen die zonder accijns te hoeven betalen konden meegenieten van uitgeblazen rook. Hoewel ik de eerste die aan meeroken is doodgegaan nog moet tegenkomen, was dit uit propagandaoogpunt natuurlijk een meesterzet. Ons land herbergt voldoende hypochonders en gezondheidsfreaks om de tevreden roker in het defensief te dringen. Al in de jaren '90 werd je in restaurants, als je bij de koffie een sigaar opstak, geconfronteerd met steels over schouders geworpen dodende blikken.
Toen de anti-rooklobby de wetgever eenmaal over de brug had gekregen, was het hek helemaal van de dam. Rokers werden tot paria's gemaakt, die naar de periferie van de samenleving moesten uitwijken om hun als verderfelijk gebrandmerkte gewoonte bot te vieren, buiten aan de voordeur, hangend uit een raam of op een balkon. Goed om een longontsteking op te lopen.
Maar ja, dit is een achterhoedegevecht. Bij de jongeren is roken eigenlijk geen issue meer. Die hebben de weg gevonden naar andere soorten genotmiddelen van een aanzienlijk minder onschuldig karakter. Mensen kunnen nu eenmaal niet zonder stimulerende middelen. Altijd zoeken zij naar wegen om in trance of in een roes te raken, omdat een dergelijke toestand hun het gevoel geeft dat zij in contact zijn met een hogere werkelijkheid of waarheid, het gevoel dat zij écht leven, of simpel omdat zij het lekker vinden.
Gisteren ben ik aan het afkickproces begonnen. Vier sigaren heb ik gerookt, ongeveer de helft van mijn normale dagrantsoen. In minder dan twee weken bouw ik dat aantal af tot nul, waarvan dagelijks een korte impressie op deze blog.
vrijdag 1 januari 2010
Waar gaan wij in 't nieuwe jaar naartoe?
Zoals de spectaculaire groei van de wereldeconomie in de 20e eeuw alleen maar mogelijk was dankzij de onbeperkte beschikbaarheid van goedkope energie, hoofdzakelijk uit olie en later ook gas, zo moet een voortschrijdende beperking in de beschikbaarheid ervan onherroepelijk leiden tot economische krimp. Omdat 'groei' de basis vormt van ons financiële systeem, zal minder beschikbare en/of duurdere energie zich het eerst manifesteren in de financiële markten en een crisis veroorzaken in de kredietverlening.
Colin Campbell, een gepensioneerde Shell-geoloog, en grondlegger van ASPO, voorspelde zodoende al in 1998 in een artikel in 'The Scientific American' een kredietcrisis in het eerste decennium van de 21e eeuw. Aangezien er niet of nauwelijks meer olie geproduceerd kan worden dan nu het geval is (ca. 86 miljoen vaten per dag), producerende landen zelf steeds meer van hun eigen olie gaan verbruiken en er bovendien nieuwe grote afnemers bij zijn gekomen (China, India), gaat de olieprijs de komende jaren met pieken en dalen omhoog. Dit tast de solvabiliteit van westerse banken en bedrijven verder aan, ondermijnt de veerkracht van de economie en beperkt de belastingopbrengsten voor westerse overheden die zich de afgelopen jaren ter bestrijding van de crisis tot recorddiepte in de schulden hebben gestoken.
Daarnaast moet nog de demografische factor genoemd worden. Geïndustrialiseerde, westerse economieën, Japan inbegrepen, hebben een laag geboortecijfer en een aanzwellend leger 65+-ers (babyboomers). De combinatie van teruglopende belastingopbrengsten, een hoge staatsschuld, op termijn stijgende rentes en een toenemend beroep op de - vaak onvoldoende gevulde (US, UK, Italië, Griekenland) - pensioenpotten, garanderen als het ware een verdere verdieping van de kredietcrisis. Het hoge schuldenniveau, zowel van particulieren, bedrijven, als overheden, laat de centrale banken (Fed, ECB, BoE en BoJ) geen andere uitweg, dan 'quantitative easing', d.w.z. de kredietkranen openzetten en alle schulden financieren met uit het niets gecreëerd geld, alle mooie woorden en beloften van bezuinigingen ten spijt.
Omdat de huidige generaties met hun overheden, dankzij goedkope energie en de exponentiële groei die ermee gegenereerd kon worden en niet te vergeten de extra 'bonus' van de globalisering (goedkope arbeid), voor een groot deel op de pof hebben geleefd en overheidssteun als een vanzelfsprekendheid, 'een recht', zijn gaan beschouwen, zal het moeilijk zijn, zoniet onmogelijk, ons welvaartsniveau aan de nieuwe wereldorde aan te passen zonder oplopende inflatie, stijgende werkloosheid en sociale onrust.
Van de kredietcrisis zijn we voorlopig niet verlost, sterker nog, de kredietcrisis wordt een permanent verschijnsel. Doordat de economie niet meer groeit, maar geleidelijk krimpt en de geld-, d.w.z. kredietvoorraad (M3) afneemt, kan de rente op leningen niet meer betaald worden en een groot deel van de leningen zelf ook niet. Schulden die niet terugbetaald worden, zullen uiteindelijk moeten worden afgeschreven. Dat is wat er momenteel en in de toekomst danook op grote schaal gebeurt. Vorderingen 'verdampen' op de balans en banken gaan failliet - in de US failleerden in 2009 1,36 miljoen particulieren, bijna 90.000 bedrijven en 140 banken, waaronder enkele grote. Met onvoorstelbare bedragen aan leningen en garantstellingen proberen overheden het kredietcircus weer op gang te brengen, maar de resultaten zijn pover en de verwachting is dat er in 2010 een nieuwe terugval zal plaatsvinden, zodra de overheid haar stimulerende rol vermindert.
Ik geef toe, dit is een schets van een doemscenario, maar veel beters heb ik niet te bieden. Ik ben ervan overtuigd dat we ons wereldbeeld de komende jaren drastisch zullen moeten bijstellen. Individueel en collectief zullen wij in 'de jaren 10' minder te besteden krijgen. We zullen nu nog bijna onvoorstelbare verschuivingen zien in het machtsevenwicht tussen mogendheden en dat zal niet zonder slag of stoot gaan. Op de financiële markten zullen zich aardverschuivingen voordoen van ongekende orde. Het zal mij niet verbazen, als de euro lang voor het eind van dit nieuwe decennium al weer geschiedenis zal zijn. De droom van onze politieke elite, 'alle Menschen werden Brüder' onder de EU-paraplu, zal in de komende financiële chaos inderdaad niet meer dan een droom blijken en de rol van de politiek en de overheid zal in alle opzichten zwaar onder vuur komen te liggen.
Invoeging 16 februari 2010
- Last chance for Greece
- EU orders Greece to cut deeper.
De politiek en de tot consument getransformeerde burger zijn ten aanzien van dit sombere toekomstperspectief nog in de eerste fase van het Kübler-Ross continuüm van rouwverwerking, ontkenning. De tweede fase, woede, moet nog komen, al lijkt iemand als Astrid Jongerius en haar aanhang daarop soms al een voorschotje te nemen. Niemand, noch de politiek, noch de vakbeweging, lijkt ook maar enig idee te hebben van de eisen die de naaste toekomst stelt aan de inrichting van onze maatschappij en hoe wij als verstandige mensen moeten omgaan met elkaar, onze leefomgeving en de toenemende schaarste aan grondstoffen, energie, water en voedsel. Alle inspanningen lijken gericht op het handhaven van de huidige levensstandaard, al zullen we daarvoor misschien een extra trui moeten aantrekken, de gloeilamp moeten vervangen door spaarlampen en de auto op het stopcontact aansluiten - het geruststellende Al Gore recept.
De transitie van fossiele brandstoffen naar alternatieve energiebronnen zal op een grote teleurstelling uitlopen. Niet alleen is de EROEI (energy returned on energy invested), als we de overheidssubsidies er aftrekken, bedroevend laag, 1 op 1 of zelfs negatief, de noodzakelijke investeringen in infrastructuur zijn van een zodanig astronomische omvang, dat een verstandige overheid er überhaupt niet aan zou beginnen, weggegooid geld. Maar sinds wanneer mogen we van een overheid, waarvan de vertegenwoordigers elke vier jaar gekozen worden, verwachten dat zij 'verstandig' handelt, d.w.z. met oog voor de werkelijkheid en niet voor een schijnbare winst op korte termijn? De burger weet dat er iets niet in orde is en wil dat de overheid daar iets aan doet. De keus voor een oplossing is gevallen op windmolens en de bouw van windparken is voor de burger het tastbare bewijs dat er iets gebeurt. Hij vertrouwt erop dat daarmee de problemen goeddeels van de baan zijn en hij zijn leven op de oude voet kan voortzetten.
Dat we in de komende jaren een serieuze stap terug moeten doen, als eerste van een reeks, daar wil niemand nog aan. Het idee, dat er deze keer geen technologische oplossing voorhanden is om ons beslag op het milieu en de aardse hulpbronnen kunstmatig te verlengen, is een politiek onverkoopbare boodschap en daarom is er ook geen politicus die er zijn lot aan wil verbinden. Liever zetten politici - van andermans geld - de wereld vol windmolens en bedekken ze desnoods de hele Sahara met zonnepanelen om de illusie in stand te houden, dat exponentiële groei in een eindige wereld een haalbare optie is. Tegen de tijd dat de rekening van hun kortzichtige beleid gepresenteerd wordt, zijn zij immers al weer van het toneel verdwenen.
Een realistische visie op zowel de huidige situatie, als wat de toekomst brengen zal, vind ik bij John Michael Greer, 'The Archdruid Report'. Voortbouwend op het werk van de econoom E.F. Schumacher, auteur van o.a. 'Small is beautiful', toont hij met verhelderende analyses de hiaten aan in de klassieke en hedendaagse economische theorieën en ontwikkelt hij een eigen begrippensysteem om de samenhang van natuur, mens en middelen inzichtelijker te maken.
In zijn laatste blogpost van 2009, 'Immodest Proposals' geeft hij op grond van zijn eigen theorie een indicatie voor een herziening van ons belastingstelsel, die een werkelijke bijdrage zou kunnen leveren om de overgang van groei naar krimp soepeler op te vangen.
In de kist vol zure appelen die ik op deze nieuwjaarsdag op uw stoep zet, is de blog van JMG de enige bellefleur, een teken van hoop dat moed geeft om door de rest heen te bijten.
Colin Campbell, een gepensioneerde Shell-geoloog, en grondlegger van ASPO, voorspelde zodoende al in 1998 in een artikel in 'The Scientific American' een kredietcrisis in het eerste decennium van de 21e eeuw. Aangezien er niet of nauwelijks meer olie geproduceerd kan worden dan nu het geval is (ca. 86 miljoen vaten per dag), producerende landen zelf steeds meer van hun eigen olie gaan verbruiken en er bovendien nieuwe grote afnemers bij zijn gekomen (China, India), gaat de olieprijs de komende jaren met pieken en dalen omhoog. Dit tast de solvabiliteit van westerse banken en bedrijven verder aan, ondermijnt de veerkracht van de economie en beperkt de belastingopbrengsten voor westerse overheden die zich de afgelopen jaren ter bestrijding van de crisis tot recorddiepte in de schulden hebben gestoken.
Daarnaast moet nog de demografische factor genoemd worden. Geïndustrialiseerde, westerse economieën, Japan inbegrepen, hebben een laag geboortecijfer en een aanzwellend leger 65+-ers (babyboomers). De combinatie van teruglopende belastingopbrengsten, een hoge staatsschuld, op termijn stijgende rentes en een toenemend beroep op de - vaak onvoldoende gevulde (US, UK, Italië, Griekenland) - pensioenpotten, garanderen als het ware een verdere verdieping van de kredietcrisis. Het hoge schuldenniveau, zowel van particulieren, bedrijven, als overheden, laat de centrale banken (Fed, ECB, BoE en BoJ) geen andere uitweg, dan 'quantitative easing', d.w.z. de kredietkranen openzetten en alle schulden financieren met uit het niets gecreëerd geld, alle mooie woorden en beloften van bezuinigingen ten spijt.
Omdat de huidige generaties met hun overheden, dankzij goedkope energie en de exponentiële groei die ermee gegenereerd kon worden en niet te vergeten de extra 'bonus' van de globalisering (goedkope arbeid), voor een groot deel op de pof hebben geleefd en overheidssteun als een vanzelfsprekendheid, 'een recht', zijn gaan beschouwen, zal het moeilijk zijn, zoniet onmogelijk, ons welvaartsniveau aan de nieuwe wereldorde aan te passen zonder oplopende inflatie, stijgende werkloosheid en sociale onrust.
Van de kredietcrisis zijn we voorlopig niet verlost, sterker nog, de kredietcrisis wordt een permanent verschijnsel. Doordat de economie niet meer groeit, maar geleidelijk krimpt en de geld-, d.w.z. kredietvoorraad (M3) afneemt, kan de rente op leningen niet meer betaald worden en een groot deel van de leningen zelf ook niet. Schulden die niet terugbetaald worden, zullen uiteindelijk moeten worden afgeschreven. Dat is wat er momenteel en in de toekomst danook op grote schaal gebeurt. Vorderingen 'verdampen' op de balans en banken gaan failliet - in de US failleerden in 2009 1,36 miljoen particulieren, bijna 90.000 bedrijven en 140 banken, waaronder enkele grote. Met onvoorstelbare bedragen aan leningen en garantstellingen proberen overheden het kredietcircus weer op gang te brengen, maar de resultaten zijn pover en de verwachting is dat er in 2010 een nieuwe terugval zal plaatsvinden, zodra de overheid haar stimulerende rol vermindert.
Ik geef toe, dit is een schets van een doemscenario, maar veel beters heb ik niet te bieden. Ik ben ervan overtuigd dat we ons wereldbeeld de komende jaren drastisch zullen moeten bijstellen. Individueel en collectief zullen wij in 'de jaren 10' minder te besteden krijgen. We zullen nu nog bijna onvoorstelbare verschuivingen zien in het machtsevenwicht tussen mogendheden en dat zal niet zonder slag of stoot gaan. Op de financiële markten zullen zich aardverschuivingen voordoen van ongekende orde. Het zal mij niet verbazen, als de euro lang voor het eind van dit nieuwe decennium al weer geschiedenis zal zijn. De droom van onze politieke elite, 'alle Menschen werden Brüder' onder de EU-paraplu, zal in de komende financiële chaos inderdaad niet meer dan een droom blijken en de rol van de politiek en de overheid zal in alle opzichten zwaar onder vuur komen te liggen.
Invoeging 16 februari 2010
- Last chance for Greece
- EU orders Greece to cut deeper.
De politiek en de tot consument getransformeerde burger zijn ten aanzien van dit sombere toekomstperspectief nog in de eerste fase van het Kübler-Ross continuüm van rouwverwerking, ontkenning. De tweede fase, woede, moet nog komen, al lijkt iemand als Astrid Jongerius en haar aanhang daarop soms al een voorschotje te nemen. Niemand, noch de politiek, noch de vakbeweging, lijkt ook maar enig idee te hebben van de eisen die de naaste toekomst stelt aan de inrichting van onze maatschappij en hoe wij als verstandige mensen moeten omgaan met elkaar, onze leefomgeving en de toenemende schaarste aan grondstoffen, energie, water en voedsel. Alle inspanningen lijken gericht op het handhaven van de huidige levensstandaard, al zullen we daarvoor misschien een extra trui moeten aantrekken, de gloeilamp moeten vervangen door spaarlampen en de auto op het stopcontact aansluiten - het geruststellende Al Gore recept.
De transitie van fossiele brandstoffen naar alternatieve energiebronnen zal op een grote teleurstelling uitlopen. Niet alleen is de EROEI (energy returned on energy invested), als we de overheidssubsidies er aftrekken, bedroevend laag, 1 op 1 of zelfs negatief, de noodzakelijke investeringen in infrastructuur zijn van een zodanig astronomische omvang, dat een verstandige overheid er überhaupt niet aan zou beginnen, weggegooid geld. Maar sinds wanneer mogen we van een overheid, waarvan de vertegenwoordigers elke vier jaar gekozen worden, verwachten dat zij 'verstandig' handelt, d.w.z. met oog voor de werkelijkheid en niet voor een schijnbare winst op korte termijn? De burger weet dat er iets niet in orde is en wil dat de overheid daar iets aan doet. De keus voor een oplossing is gevallen op windmolens en de bouw van windparken is voor de burger het tastbare bewijs dat er iets gebeurt. Hij vertrouwt erop dat daarmee de problemen goeddeels van de baan zijn en hij zijn leven op de oude voet kan voortzetten.
Dat we in de komende jaren een serieuze stap terug moeten doen, als eerste van een reeks, daar wil niemand nog aan. Het idee, dat er deze keer geen technologische oplossing voorhanden is om ons beslag op het milieu en de aardse hulpbronnen kunstmatig te verlengen, is een politiek onverkoopbare boodschap en daarom is er ook geen politicus die er zijn lot aan wil verbinden. Liever zetten politici - van andermans geld - de wereld vol windmolens en bedekken ze desnoods de hele Sahara met zonnepanelen om de illusie in stand te houden, dat exponentiële groei in een eindige wereld een haalbare optie is. Tegen de tijd dat de rekening van hun kortzichtige beleid gepresenteerd wordt, zijn zij immers al weer van het toneel verdwenen.
Een realistische visie op zowel de huidige situatie, als wat de toekomst brengen zal, vind ik bij John Michael Greer, 'The Archdruid Report'. Voortbouwend op het werk van de econoom E.F. Schumacher, auteur van o.a. 'Small is beautiful', toont hij met verhelderende analyses de hiaten aan in de klassieke en hedendaagse economische theorieën en ontwikkelt hij een eigen begrippensysteem om de samenhang van natuur, mens en middelen inzichtelijker te maken.
In zijn laatste blogpost van 2009, 'Immodest Proposals' geeft hij op grond van zijn eigen theorie een indicatie voor een herziening van ons belastingstelsel, die een werkelijke bijdrage zou kunnen leveren om de overgang van groei naar krimp soepeler op te vangen.
In de kist vol zure appelen die ik op deze nieuwjaarsdag op uw stoep zet, is de blog van JMG de enige bellefleur, een teken van hoop dat moed geeft om door de rest heen te bijten.
Abonneren op:
Posts (Atom)